Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Zo levend en divers ziet de toekomst van de kerk in Nederland eruit

Deel:

Theoloog Janneke Stegeman vroeg achttien jonge christenen naar de betekenis van Bijbelverhalen in hun leven. Ze zijn gebundeld in het boek Dit is mijn verhaal en in de gelijknamige tentoonstelling in het Bijbels Museum. 

Op zondagmorgen in het voorjaar van 2018 was ik te gast bij Jesus Christ Foundation Church in Amsterdam-Zuidoost. Ik had een missie: ik zocht achttien jonge christenen die wilden delen hoe Bijbelteksten hen inspireren in het dagelijks leven. Pastor Samuel nodigde me uit om in de dienst iets te zeggen. Dat deed ik, tegen Samuel zeg je niet snel nee, want hij is een gulle en wijze man.

Dus daar stond ik, voor in de kerk, en ik hoorde mezelf praten over het Bijbels Museum. Dat klonk daar op die mooie zondagmorgen in die levendige dienst raar. Alsof de bijbel een dood ding is dat opgebaard ligt in een museum.

The Bible is a living book!’, zei ik daarom. De gemeente reageerde onmiddellijk: ‘Halleluja!’

Verrast en geraakt

Inmiddels is de tentoonstelling ‘Dit is mijn verhaal’ klaar. Een van de gasten bij de opening op 8 februari vertelde dat hij de Bijbel na sinds zijn studie kunstgeschiedenis niet meer had geopend. Maar de verhalen van deze jonge mensen hadden hem verrast en geraakt: zo kun ook met die verhalen omgaan.

Mensen zoals deze jongeren houden de Bijbel levend. Dat doen ze door hun levens ermee te verbinden, door te onderzoeken wat de draagkracht is van die teksten in hun dagelijks leven. Je linkerwang toekeren als iemand je slaat, daar had bijvoorbeeld Dave, die als kind werd gepest vrij weinig mee. Tot hij met aikido begon om weerbaarder te worden: het bleek een andere manier van de andere wang toekeren.

Samengebalde levenservaring

Ik ben Bijbelwetenschapper en houd van de Bijbel, precies om wat ik die jongeren zag doen. Die teksten zijn een soort samengebalde levenservaring die zich voor je kan openen als je in gesprek gaat met de tekst. Daarmee voeg jij iets toe aan die tekst en die tekst ook aan jou. Wai Wai bijvoorbeeld vertelt over Jezus’ antwoord op de vraag hoe vaak je moet vergeven. Zeven keer? Zeventig maal zeven keer, zegt Jezus.
Wai Wai kwam erachter dat het inderdaad niet genoeg was om haar vader een keer te vergeven. Want toen ze dat had gedaan, waren haar gevoelens van woede en pijn nog niet weg. Ze vergaf hem nog eens, en daarna nog eens. Stap voor stap kwam ze verder, omdat ze haar gevoelens serieus durfde te nemen en die tekst ook.

Deze jonge mensen zijn zo moedig, bedacht ik telkens. Refelinio zei: ‘Je bent hier gekomen om uit te zoeken wat jij te doen hebt in het leven.’ En Noud: ‘Ik ga steeds meer op mezelf lijken’. Nineke: ‘Het is een leerproces voor mezelf om vooral open te kijken. Ik heb het niet altijd goed.’
Ik moest telkens denken aan een van mijn lievelingsteksten tijdens mijn gesprekken: Jakob die ’s nachts worstelt met een schimmige figuur bij de rivier Jabbok. Jakob blijkt sterker, maar gaat de worsteling niet uit de weg. ‘Ik laat je niet gaan voordat je mij zegent’, zegt hij.
Deze jongeren vertellen hoe ze zegen ontfutselden aan lastige, vaak verdrietige situaties in hun leven. ‘Ik had bijna opgegeven. Maar omdat ik er doorheen ben gekomen, ben ik nu nergens meer bang voor’, zegt Franck daarover.

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Diversiteit in christelijke gemeenschappen

De tentoonstelling en het boek laten ook iets zien van de diversiteit in christelijke gemeenschappen in Nederland zien. Dat was voor mij leerzaam, want in mijn zondagse leven kom ik te weinig buiten de grenzen van de ‘gevestigde kerken’. En dat is in feite al een rare term, want bijvoorbeeld de Armeens-Apostolische kerk heeft hier diepe wortels. Elke kerk is in zekere zin een migrantenkerk, het christendom komt hier tenslotte niet vandaan.

In Dit is mijn verhaal weerklinkt ook iets van de Nederlandse koloniale geschiedenis.

Joenoes bijvoorbeeld vertelt dat zijn Molukse voorouders werden gedood vanwege hun traditionele spiritualiteit: ‘Toen was dat heidens, zo stond het niet in de Bijbel.’ Die spiritualiteit is nu een vanzelfsprekend onderdeel van zijn leven. ‘Ik aanbid de Schepper, Elohim, Allah, Upu Lanite of hoe je God ook wilt noemen. Dat doe ik elke dag, overal.’

Op mijn achtendertigste word ik in de kerk nog regelmatig jong genoemd. Deze jongeren zijn echt de nieuwe generatie en ik ben blij dat ik ze beter heb leren kennen. Zij zijn de toekomst van de kerken en ik heb veel vertrouwen in hen. Cecile, Thirza, Maya, Franck, Mateusz, Noud, Refelinio, Chantal, Grigor, Ihab, Tatiana, Wai Wai, Anil, Joenoes, Kristi, Dave, Nineke en Mikal vertellen hun verhaal, krachtig en kwetsbaar. Ik hoop dat bezoekers van de tentoonstelling hun voorbeeld volgen.


Boek & tentoonstelling

afbeelding
afbeelding.

Het boek Dit is mijn verhaal, jonge christenen over hun leven en de Bijbel is geschreven door Janneke Stegeman, uitgegeven door KokBoekencentrum en kost € 24,99. Meer info vind je hier.

De tentoonstelling Dit is mijn verhaal is t/m 27 oktober te zien in het Bijbels Museum in Amsterdam. Fotograaf Cigdem Yuksel maakte van twaalf verhalenvertellers een indringend, eigentijds portret. Hun verhalen komen tot leven in begeleidende audiodocumentaires, van Maartje Duin en Lotte van Gaalen. Zes andere verhalen worden verteld in korte films. Deze zijn gemaakt door Sanne Rovers, met animaties van Tess Martin. Theoloog Janneke Stegeman verzorgde de research voor het project. Meer info vind je hier.

Foto bovenaan: Refelinio geportreteerd door fotograaf Cigdem Yuksel.

--:--