Aafke Romeijn ontdekt Jezus: ‘Ik mag hem wel’

Iedereen kent Jezus. Dat is het rare van Jezus: niemand van ons heeft ‘m ooit gezien of gesproken, en de meeste mensen hebben niet eens over hem gelezen, maar toch kennen we hem allemaal. Dat bedoel ik niet in overdrachtelijke zin, maar letterlijk: iedereen die een keer kerst heeft gevierd weet precies hoe, wanneer en waar Jezus geboren is, welke kraamcadeautjes z’n moeder kreeg, en waarmee zijn bedje was opgemaakt. Dat kunnen echt niet veel mensen zeggen, en al helemaal geen mensen die 2000 jaar geleden leefden. Well done, Jezus!

Vooroordelen

Maar zoals met alle beroemdheden komt die bekendheid ook met een hoop vooroordelen. Want mensen die denken jou te kennen, gaan vaak af op aannames en geruchten, of uit de context gerukte uitspraken die in het echt een stuk genuanceerder waren dan ze op papier lijken. Zo ook met Jezus. Want: wat wist ik nou eigenlijk over hem voordat ik het Nieuwe Testament begon te lezen?

Het eerste dat in me opkomt: het lange haar, en die droeve blik, omhoog gericht. En dat lange, magere lichaam dat ik toch vooral ken van de kruisjes die bij mijn opa en oma boven elke deur hingen. Het is een iconisch beeld dat weinig menselijks heeft, en eerlijk is eerlijk: we weten natuurlijk totaal niet of Jezus ook daadwerkelijk een lange slungel met onverzorgd haar was. En net als met zijn uiterlijk, wist ik eigenlijk weinig over Jezus’ woorden, behalve dan dat hij graag en veel toespraken hield, liefst voor publiek. Mijn beeld van Jezus was, kortom, een karikatuur.

Mindful

Hoe enorm is mijn verbazing dan ook als ik na een paar pagina’s lezen ben aanbeland bij de Bergrede, waar Jezus voor het eerst wat langer het woord neemt. Ik lees zijn oneliners en moet de neiging onderdrukken om met een gebalde vuist in de lucht heel hard ‘JA!’ te roepen, want wat hij zegt is van een politieke eenvoud en schoonheid die na 2000 jaar nog nadondert. 

Ik moet de neiging onderdrukken om met een gebalde vuist in de lucht heel hard ‘JA!’ te roepen.

Want wat zegt ‘ie nou eigenlijk? Neem genoegen met weinig, wees niet inhalig, of, zoals Mark Rutte het zou zeggen: doe gewoon een beetje normaal. Maak jezelf niet te groot, denk altijd voor de gemeenschap, niet alleen voor jezelf. Zoek naar rechtvaardigheid. En oké, Jezus belooft dat als je hier op aarde onrechtvaardig behandeld wordt, dat je dan gecompenseerd wordt - en dat gebeurt natuurlijk lang niet altijd. Sommige mensen hebben gewoon een rotleven, van begin tot het eind. Maar toch: hij pleit voor meer acceptatie en troost, je zou het bijna mindfull kunnen noemen.

Die Bergrede, die leest als een oproep tot solidariteit: behandel een ander zoals je zelf behandeld zou willen worden. Maak geen mensen dood, voer geen oorlog. Het zijn simpele grondbeginselen, toch lukt het de mensheid ook 2000 jaar later niet om ze na te leven. En als je dit vreedzaamheidsbeginsel samenneemt met Jezus’ oproep tot armlastigheid, dan lijkt dat - zeker in mijn hoofd - toch al vrij snel op een stevig antikapitalistisch en antikoloniaal manifest. 

Niet het iconische figuurtje

Ik mag Jezus wel, voel ik. En dan niet het iconische figuurtje dat aan kruisjes overal ter wereld hangt, maar de vrijheidsstrijder en socialist die hij lijkt te zijn wanneer ik zijn woorden zelf lees. Misschien lees ik het wel verkeerd, mag ik er geen politiek van maken. Maar is dat niet juist Jezus’ kracht: dat hij, door simpele en transparante normen en waarden te prediken, appelleert aan universele idealen, en dat hij dus bij iedereen past? Ik weet het niet, maar dat maakt ook niet uit. Jezus en ik, wij hebben pas net kennis gemaakt.