Cabaretier Anouk Kragtwijk: ‘Ik geloof niet in slechte mensen’

Anouk Kragtwijk (midden) met haar vader Bert en presentator Marleen Stelling in Café Lazarus. Foto: Willem Jan de Bruin 

Een wereldverbeteraar die allerlei kanalen zoekt om dat te uiten, zoals NRC, Metro, Libelle en binnenkort een huiskamertour met liedjes. Die behoefte om zich te uiten is iets wat Anouk eigenlijk al haar hele leven heeft. ‘Mijn moeder vond laatst een werkstuk terug met een betoog dat ‘dieren ook gevoel hebben’. ‘Als er in het Schooltv-weekjournaal iets heftigs met dieren was gebeurd, kon ik er niet van slapen. Ik bad dan tot God: alsjeblieft los het op!’ 

Wat raakt jou het meest op dit moment?

‘De wetenschap dat ons gedrag desastreus is voor het klimaat, dat er bomen zijn die al zo oud zijn en niet meer terugkomen. Dan krijg ik een enorme knoop in m’n maag. En van de manier waarop we nog steeds met dieren omgaan. 

Vroeger keek ik heel streng naar m’n eigen leven. Ik ben een groot aanhanger van de spotjes van Postbus 51: een betere wereld begint bij jezelf. Ik eet geen vlees, ben veganist, ga met trein naar Portugal naar mijn schoonouders, ik koop bijna niks nieuws… Kort douchen vind ik nog wel lastig - ik moet eigenlijk een poster van een uitgemergelde ijsbeer in de douche hangen als reminder. Maar ik doe wat ik kan. Toch maakt dat mijn machteloosheid niet minder, maar bijna meer, omdat ik geen grote stap meer kan nemen voor een betere wereld.’ 

'De natuur zal waarschijnlijk altijd moeten wijken voor ons, we zien niet dat bomen de oplossing zijn' 

Dat moet heel frustrerend zijn… 

Ja, vorig jaar was ik zo verdrietig en ongelukkig toen het zo warm was. Er werden toen net bomen gekapt bij ons in de straat en op dat moment dacht ik: de natuur zal waarschijnlijk altijd moeten wijken voor ons, we zien niet dat de bomen de oplossing zijn. Toen knapte er even iets. 
Ik ben toen naar psycholoog geweest. Wat voor ellende hebben we allemaal in de wereld? En waar doe ik sommige dingen voor? Ik droomde ook over overstromingen, dat was niet goed. Zo kon ik ook niet gelukkig zijn. Ik was al wel vaker bij die psycholoog geweest, uiteindelijk heeft het er ook vooral mee te maken dat de wereld bij mij zo binnenkomt en hoe ga ik daarmee omga.’ 

Ben je ook niet heel streng voor jezelf? 

‘Ik vind het fijner om strenger voor mezelf te zijn dan voor anderen. Ik denk dat komt omdat ik aardig gevonden wil worden. Toch zou ik graag wat vaker zeggen waar het op staat. Het is bijvoorbeeld allemaal heel vervelend voor de boeren, maar de bio-industrie is echt niet oké! Maar iets houdt me nog tegen, ik wil niet dat mensen me stom vinden. Op het podium ben ik wel feller, meer moralist. Laatst kreeg ik in een kleine zaal waar ik speelde een discussie met een boer die het veganisme belachelijk maakte, toen dacht ik wel, ho ho… 
Soms denk ik: waarom heeft mijn generatie de mond niet meer opengetrokken, waar waren wij? Maar misschien hebben wij toch wel het pad geplaveid…’ 

Is jouw betrokkenheid bij de wereld er met de paplepel ingegoten?

‘Nou, eigenlijk volgden zij (ouders en zus en zusje) mij een beetje. Mijn moeder is altijd een enorme dierenliefhebber geweest, met veel respect voor dieren. En dat activistische heb ik denk ik een beetje van mijn vader. Mijn vader is iemand die brieven stuurt als hij en hij kan heel boos worden op de politiek. Samen met mijn ouders heb ik meegedaan aan de klimaatstaking.’

'Bij mijn vormsel had ik voorgesteld: laten we ook bidden voor de dieren. “Nee, daar bidden we niet voor”, kreeg ik te horen.'

Speelde geloof bij jullie thuis een rol?

‘Ik ben katholiek opgevoed. Ik was zelf wel religieus, God was een belangrijk onderdeel van mijn leven, totdat ik 14 werd, toen ging ik me bijvoorbeeld afvragen wat de positie van vrouwen was in de kerk. Bij mijn vormsel had ik voorgesteld: laten we ook bidden voor de dieren. “Nee, daar bidden we niet voor”, kreeg ik te horen. Na, wat is dat nou?! 

Ik ben nu niet echt religieus, maar ik geloof wel in een God, maar niet als een man ofzo. Wat het wel is, weet ik niet. Ik denk zeker dat er een hogere intelligentie is waar je ook contact mee kunt maken. Ik geloof er heel erg in dat je contact maakt met liefde. Mijn vertrouwen is nog net zo groot als vroeger, maar dan zonder al die regels, hoe het er precies uitziet. Je kunt mij niet wijsmaken dat wanneer je bijvoorbeeld als humanist leeft vanuit je hart dat dat dan slechter is dan wanneer je gelovig bent volgens op de manier van de kerk.’  

Ondanks je bezorgdheid om de aarde kun je heel erg genieten. Je schrijft op je website zelfs dat je heel erg van de wereld houdt…

‘Als ik in het bos ben, de vogels hoor fluiten of een hond zie rennen, is mijn hart een soort liefdesfabriek. Daar komt geluk vandaan. En ik vind mensen echt heel leuk. Bij iedereen die ik ontmoet, vraag ik me af: hoe zit je in elkaar en welke besluiten neem je? En waarom zijn die zo anders dan die van mij? Ik geloof niet in slechte mensen, ik heb altijd wel vorm van sympathie. Voor mij is dat de manier om te overleven; om zo naar de wereld te kijken. Ik wil uit liefde leven.’ 

Meer weten over Anouk? Je vindt het op haar website. 

Kijk hier de aflevering met Anouk na: