Christelijke massage op een blauwe maandag

Op een blauwe maandag bezocht Maarten het Christelijk Spiritueel Centrum in Hilversum. Een normale ochtend met een wat ongewone invulling: een stilteviering, een meditatie en een massage.

Terwijl de handen van de masseuse mijn stijve schouderspieren voorzichtig los masseren, vullen de rustige klanken van een instrumentaal Taizé-achtig lied – dat me doet denken aan het ‘Avé Maria’ – mijn oren. Met ontbloot bovenlijf ligt ik ontspannen op de massagetafel, achter een paar schermen op een bovenverdieping in een Hilversumse buurt. Hier heeft  het Christelijk Spiritueel Centrum zijn intrek genomen, met naast massages ook stiltevieringen, stiltewandelingen en coaching op het menu.

In gedachten ga ik terug naar het begin van deze dag. Het was erg vroeg toen mijn wekker ging, nota bene op deze ‘blue monday’. Maar het was voor een goed doel: vandaag wilde ik mijn werkweek goed beginnen, door mijn geest én lichaam eens lekker te laten verwennen. Dat die twee alles met elkaar te maken hebben, daar werd ik aan herinnerd door het thema van deze Maand van de Spiritualiteit: ‘Het gelukkige lichaam’. Zoals een oude wijsheid zegt: mens sana in corpore sano, oftewel: een gezonde geest in een gezond lichaam. Mijn werk kan behoorlijk stressvol zijn, met als resultaat een vol en moe hoofd, en een gespannen lijf. Het kon beslist geen kwaad om daar eens wat aan te doen, vond ik. Toen ik vervolgens hoorde van het nieuwe spirituele centrum, wist ik dat toeval niet bestond.

Stilteviering

Bij het word ik verrast door de sfeervolle ruimte. Het gebouw mag er van buiten uitzien als een gemiddelde kantoor; van binnen is het een echte kapel, compleet met glas-in-loodramen, een groot verlicht kruisbeeld en een soort altaar, waar een grote, zware Bijbel opengeslagen op ligt. In alle rust treft Tjitske Volkerink, initiatiefnemer van het centrum, de laatste voorbereidingen voor de stilteviering, waarmee de dag om 9 uur begint. Terwijl zij een kaars aansteekt, druppelen nog vier gasten binnen, en tenslotte zoekt ook Tjitskes compagnon Lieneke Griffioen een plekje op een van de knielbankjes. Ik aarzel: mijn knieën hebben het niet zo op de harde grond, weet ik uit ervaring. Ik doe mijn schoenen uit, en besluit in kleermakerszit te gaan zitten, met mijn billen op het knielbankje.

Verlangen naar rust

Tjitske begint de viering met een paar korte woorden, over de onrust in ons hart, en het verlangen naar rust. Dan luisteren we naar een lied. Op deze ‘blauwe maandag’ in januari heeft ze gekozen voor het Taizé-lied ‘Dans Nos Obscurités’, een prachtig lied, dat me telkens weer raakt. ‘Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur dat nooit meer dooft.’ Ik voel hoe ik van binnen steeds stiller word. De Bijbel gaat open, en we lezen een aantal verzen uit Psalm 22, ook al zo lekker ‘blue’: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten?’

Ik denk terug aan hoe ik een dag eerder door de bossen van Ede liep, en ik bedacht hoe God soms zo afwezig kan lijken. Juist in de winter, wanneer het stil is, en er niets groeit of bloeit. Maar op de een of andere manier vond ik die stilte juist ook troostend: alsof God zelf ook even toe was aan rust. Even geen druk gedoe van nest bouwende vogeltjes en rondrennende kinderen. Even geen ruisende bladeren en bronstige herten. Even alleen winterse, kale stilte. De stilte waar mijn hoofd ook zo aan toe is.

Ik keer terug in de kapel. Tjitske vraagt ons een vers te kiezen, en daarop te mediteren. Ik word getroffen door de zin: ‘Bij mijn geboorte vingen uw handen mij op, van de moederschoot af bent u mijn God’. Ik grinnik bij de gedachte aan God die mij opvangt, een bloederig hoopje mens, hoe Hij mij even aan zijn borst drukt en me dan op de buik van mijn moeder legt. Zelfs toen ik nog geen flauw benul had van wie of wat God is, helemaal aan het begin van mijn leven, was Hij daar al aanwezig. Dan zal hij er ook wel zijn als ik te druk en gestrest ben om aan Hem te denken. Ook al voel ik dat niet zo. Het is fijn om daar even bij stil te staan.

Een aarzelende naam, en nog één

Dan gaan we bidden. Dat mag hardop, maar het hoeft niet. Fijn, ik heb niet meer zo de behoefte om hardop te bidden. Enkele bezoekers doen dat wel, en danken God voor waar Hij hen aan heeft herinnerd met deze psalm. De aankondiging van de voorbede overvalt me even. Voor wie moet ik bidden? En wat zeg ik dan? Maar gelukkig hoeven we alleen maar de namen te noemen van de mensen voor wie we willen bidden. Een ritueel dat aarzelend begint met een naam, nog een naam, en dan nog één. Dan gaat het stromen, en volgt de ene naam na de andere. In golfbewegingen vullen de namen de ruimte. Mijn hele gezin en familie passeren de revue. De stilte wordt op een passende manier verbroken door het klokgelui van het gemeentehuis vlak om de hoek. Het is half tien. Tjitske sluit af.

Het mediteren missen

Ik geniet nog even van de stilte die in de ruimte hangt. Dan sluit ik me aan bij het groepje vrouwen, dat inmiddels de koffietafel heeft opgezocht. We praten over wat ons hier heeft gebracht. Een van de hen groeide op in een gezin met een niet gelovige vader, en een ‘cultuurkatholieke’ moeder. Pas op latere leeftijd ging ze op zoek naar spiritualiteit. Eerst yoga, toen allerlei Oosterse meditatietechnieken. En ten slotte ontdekte ze het christelijke geloof. De Oosterse spiritualiteit ging op advies van haar nieuwe geloofsgenoten de deur uit, en ze dook vol in het christelijke aanbod. Maar ze ging het steeds meer missen, dat mediteren. Ze is blij dat dit er nu is.

Met het nieuwe centrum wil Tjitske graag laten zien dat de christelijke traditie heel veel bronnen kent die tegemoet komen aan de behoefte van spirituele zoekers. Die zijn niet op zoek naar theologische waarheden, waar kerken zich zo graag mee bezig houden, maar ze willen God erváren. Ze zijn op zoek naar liefde, eenheid, rust en innerlijke vrede. Daarom wordt hier niet over gebed gepraat, maar wordt het beoefend, in verschillende vormen. Meditatie en stilte, geïnspireerd door de woestijnvaders, gebedstechnieken en gebedshoudingen, afgekeken bij monniken. Ze haken aan bij de gedachte in de mindfulness, dat alles wat je met je lichaam doet ook effect heeft op je geest. Betekent dat dan dat ze binnenkort ook christelijke yoga aan gaat bieden? Nee, want yoga maakt nu net géén deel uit van de christelijke traditie. Maar met fysieke programma’s als de stiltewandelingen en de massage is er wel degelijk aandacht voor ‘het gelukkige lichaam’.

Ik voel alleen nog maar

Over die massage gesproken: eindelijk is het mijn beurt om op de massagetafel plaats te nemen. Hier heb ik echt naar uitgekeken. Ik kies voor een volledige massage van het bovenlijf, hoofd en gezicht, en geniet intens van de aanraking en de aangename rust, die me helpen om helemaal te ontspannen. De gedachten in mijn hoofd verwaaien, de rustgevende muziek verdwijnt naar de achtergrond, en ik voel alleen nog maar. Dan, als ik het besef van tijd dreig kwijt te raken, zit het halve uurtje er helaas alweer op. Op advies sla ik nog een glas water achterover, om de afvalstoffen die zijn vrijgekomen bij de massage weg te spoelen. Zo heb ik nog meer profijt van de behandeling. Het liefst zou ik er nóg een massage achteraan boeken, maar de plicht roept. Ik kleed me aan, en ga verkwikt op weg naar mijn werk. Ik heb er weer zin in.

Meer weten over het Christelijk Spiritueel Centrum? Kijk dan hier.