De 5 favoriete ‘Heilige Herrie Momenten’ van Rogier Pelgrim
Geloof en popmuziek: ze botsen, ze schuren, ze dansen en op de mooiste momenten omhelzen ze elkaar. Veel popnummers bevatten verrassende religieuze verwijzingen en bijbelteksten. Rogier Pelgrim deelt zijn 5 favorieten met jou.
De afgelopen weken onderzocht ik in de podcast Rock My Soul de haat-liefdeverhouding tussen geloof en popmuziek. Ik mocht dat doen voor de EO en NPO Radio 2. Ik praatte met leeftijdsgenoten over CD’s die we destijds uit geloofsovertuiging weggooiden, ik verdiepte me in de wereld van omkeermuziek en ik vroeg aan artiesten als Tim Knol en Eefje de Visser of zij hun ziel aan de duivel hadden verkocht. In de laatste aflevering stond ik vooral stil bij de fascinerende momenten dat geloof en popmuziek elkaar raken. En dat gebeurt regelmatig. Veel popmuziek staat bol van de religieuze verwijzingen en er wordt zelfs regelmatig uit de Bijbel geciteerd in bekende hits. Ik houd van die momenten. Volgens religieus trendwatcher Corjan Matsinger ontstaat er op die momenten ‘Heilige Herrie’. Hij schreef er het gelijknamige boek over. Bij deze deel ik met jou mijn 5 favoriete ‘Heilige Herrie Momenten’. Het is trouwens geen top 5 want ik vind het echt onmogelijk om een keuze te maken uit zoveel mooie muziek.
Lees ook:
Rogier Pelgrim: ‘Als tiener gooide ik alle cd’s van De Heideroosjes in de kliko’
Are You Gonna Go My Way – Lenny Kravitz
Ik was nooit zo’n fan van Lenny Kravitz. Toen ik opgroeide in de zeroes vond ik hem wat te commercieel. Maar op één of andere manier is dat de afgelopen periode veranderd. Mogelijk is het nummer ‘Are You Gonna Go My Way’ daar een reden voor. Sowieso vind ik de gitaarrif in deze track helemaal te gek. Wat ik fascinerend vind is dat deze track over Jezus gaat. Geloof het of niet, maar degene die in deze track vraagt: ‘Are you gonna go my way?’, is Jezus van Nazareth. De opening lines laten eigenlijk al vrij weinig aan de verbeelding over.
‘I was born long ago,
I am chosen, I’m the one.
I have come to save the day,
and I won’t leave until I’m done’
Kravitz noemde Jezus zelfs ‘the ultimate rock star’. Deze track hoor je bijna elke dag wel op de radio langs komen. Maar ik vraag me af of veel mensen weten waar ‘Are You Gonna Go My Way’ eigenlijk over gaat.
By The Rivers of Babylon – Bony M
Ook voor dit nummer geldt dat ik er niet direct kapot van was. Misschien vind ik hem nog steeds wel een beetje een fout. Maar de tekst van het nummer intrigeerde mij zo.
‘By The Rivers of Babylon,
there we sat down.
Yeah, we wept
when we remembered Zion’
Heb ik die woorden niet ergens eerder gehoord? Jazeker wel! In deze song wordt letterlijk geciteerd uit Psalm 137 (en Psalm 19). De Duitse discogroep Boney M scoorde in 1978 een dikke hit met deze track. Maar ze schreven het nummer niet zelf, het origineel uit 1970 komt van de Jamaicaanse reggaegroep The Melodians. Psalm 137 is een lied van ballingschap waarin de Joden vanuit Babel bedroefd terugdenken aan hun vaderland oftewel Zion. De Rastafari konden zichzelf erg vereenzelvigen met deze thematiek. Niet verwonderlijk dus dat The Melodians door deze eeuwen oude tekst geïnspireerd raakten en er een hymne voor de rastabeweging van maakten. In het lied wordt trouwens niet de hele psalm geciteerd. Misschien is dat maar beter ook. Want ik weet niet of het nummer met deze laatste verzen uit Psalm 137 wel een hit was geweest:
‘Babel, weldra word je verwoest.
Gelukkig hij die wraak zal nemen
en jou doet wat jij ons hebt gedaan.
Gelukkig hij die jouw kinderen grijpt
en op de rotsen verplettert.’
Lees ook:
Popmuziek is vaak heilige herrie: 'Zangers schreeuwen het uit naar God'
Personal Jesus – Johnny Cash
Van dit nummer was ik wel direct fan. Ik hoorde het als puber toen ik op een ochtend lag uit te slapen. Ik hoorde het via de speakers van een oud radiootje waarop mijn vader naar BBC Radio luisterde. Ik was meteen geboeid door dit nummer en misschien was het wel mijn kennismaking met de karakteristieke stem van Johnny Cash. Wat een wonderlijk gospelliedje, dacht ik toen ik het voor het eerst hoorde. Later kwam ik erachter dat ook dit nummer een cover is. Het origineel is van Depeche Mode die in de jaren 80 met hun elektronische muziek groot succes hadden. Het nummer gaat eigenlijk over een ongezonde relatie tussen een man en een vrouw. Wanneer de één een persoonlijke Jezus wordt voor de ander gaat er misschien toch iets mis. Het nummer heeft dus ook een beetje een cynische ondertoon. Johnny Cash hoorde er iets heel anders in. Hij verandert geen woord aan de tekst, maar zingt dit nummer zonder cynisme en voor hem wordt ‘Personal Jesus’ dan ineens een gospelsong. Kennelijk kan de intentie waarmee je iets zingt de betekenis van een nummer veranderen. Dat is het mooie aan kunst. Er is ruimte voor meerdere interpretaties. Marilyn Manson heeft het nummer ook gecoverd. Van die versie ben ik dan weer minder fan.
Walk On Water – Milk inc
Mijn bandmaatje Micha wees mij ooit op het nummer ‘Walk On Water’ van de Belgische danceact Milk Inc. Hij zei: ‘Dat nummer heeft een vet christelijke tekst man!’ En hij had gelijk. De Bijbelse metaforen vliegen hier om je oren. ‘I would walk on water, just to be with you’, lijkt te verwijzen naar Jezus die over het water liep. ‘Split the ocean, cross the sea’, lijkt een verwijzing naar het volk Israel dat voor de Egyptenaren vluchten door een gespleten Rode Zee. Later wordt er ook nog gezongen: ‘You were my savior, you took control, you came and touched my soul’. Ik ga hier niet beweren dat er allerlei stichtelijke intenties achter dit nummer zitten, maar de keuze voor religieuze taal vind ik super interessant. Ik meen ooit in een interview gelezen te hebben dat de producer van de groep, Regi Penxten, inspiratie voor dit nummer kreeg na een reis naar Israël. Die informatie kan ik nu nergens terugvinden dus daar wil ik niet te stellig over zijn. Desalniettemin inspireerde dit nummer mij als artiest dusdanig dat ik het tijdens mijn eigen optredens als singer-songwriter regelmatig heb gecoverd.
Into My Arms – Nick Cave & The Bad Seeds
Dit prachtige nummer laat voor mij zien dat je niet dezelfde levensvisie als een kunstenaar hoeft te hebben om toch zijn kunst te waarderen. Nick Cave opent dit nummer met de zin ‘I don’t believe in an interventionist God’. Wat een bizarre zin om een nummer mee te openen. Niet bepaald toegankelijk en pakkend. Maar misschien ook wel briljant, want als luisteraar denk je meteen: wat is dit?! Het zegt misschien ook wel iets over de eigengereidheid van deze artiest. Nick Cave schreef het nummer toen hij in een afkickkliniek zat. In het nummer bezingt Cave een relatie die op de klippen is gelopen. Hij zegt in dit nummer dat hij niet in God gelooft, toch vraagt hij God om zijn geliefde te beschermen. Dat ontroert mij. Omdat die tekst zo wonderschoon is hier even het eerste couplet:
I don't believe in an interventionist God.
But I know, darling, that you do
But if I did, I would kneel down and ask Him
Not to intervene when it came to you
Oh, not to touch a hair on your head
Leave you as you are
If he felt he had to direct you
Then direct you into my arms
Into my arms, oh Lord
Into my arms, oh Lord
Ik geloof zelf wel in een ‘interventionist God’. En toch weerhoudt mij dat er niet van om ontzettend van dit nummer te genieten.
Luister hier alle 7 afleveringen van de podcast Rock My Soul terug.
