De hele wereld op het oog

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

De hele wereld op het oog – PopUpGedachte 5 september 2018

Het is rustig buiten. Als ik op mijn balkon ga staan, om daar onder de hemelkoepel langzaam wakker te worden, brandt er geen licht aan de overkant. Er is nog geen beweging te bespeuren in dat stukje stad wat ik kan zien. Alsof we met het later licht worden, toch ook maar liever iets langer blijven liggen. Logisch en natuurlijk en toch ook wel opvallend, want zo dicht op de natuur leven we hier niet. We werken met wekkers, deadlines en agenda’s. Niet met zonsopgangen en -ondergangen, die vormen slechts het decor waartegen wij stug ons werk doen. De klok is van ijzer, de rest is van leem. Willen we het allemaal een uurtje anders, dan wordt daar in Europees verband over vergaderd. Dat ene uurtje voor zomer of winter, dat moet besproken tot in de puntjes en becommentarieerd. Iets waar de natuur zich niets van aantrekt, die wisselt gewoon vrolijk. Wintersfeer, zomersfeer, lentesfeer, herfst. En het is nu hartstikke zomer, maar het donkert vroeg en de zon komt pas laat uit de veren. Ze zal er straks wel zijn als dit stuk is geschreven, maar nu nog niet. Ze wacht nog even.

De zon, die vroeger door diverse volken (en misschien wel nog steeds hier en daar) werd aanbeden als zelfstandige godheid. En die in de christelijke traditie slechts vergelijkingsmateriaal is voor die ene godheid die haar als een bal aan de hemel heeft gehangen. In de christelijke traditie wordt gezegd dat de zon opgaat over ‘goede en slechte mensen, rechtvaardigen en onrechtvaardigen’ en dat zo de godheid een ieder verzorgt. En dat het aan ons is om vervolgens niet alleen onze vrienden, maar iedereen lief te hebben, juist ook degenen die ons niet kunnen luchten of zien. Absurde vraag van de rabbi, maar hij vraagt het wel. Met verwijzing naar de zon.

Er zit iets onbegrensd in dat hele verhaal van christendom, uberhaupt in alle vormen van monotheïsme overigens: het ééngodendom spiegelt zich altijd door te denken in eenheid van het mensdom. Één mensheid onder één god, in plaats van stammen met eigen goden die zich door strijd en rivaliteit in evenwicht houden. Eengodendom is één mensheid, veelgodendom is veel mensheden en bijbehorende strijd, geengodendom is wat eigenlijk? Geen mensheid? Gezien de manier waarop we momenteel om aan het gaan zijn met mensenrechten zou dat kunnen. Aan de andere kant staat ééngodendom ook niet garant voor het omgaan met de mensheid als één mensheid.

Toch was en is dat het idee. En het is het lijntje wat de lezingen van vanochtend verbindt. Jezus van Nazareth is in het huis van ene Simon, geneest daar op wonderlijke wijze de schoonmoeder en dan worden alle zieken, geesteszieken en fysiek zieken, naar hem gebracht en met handen oplegging genezen die mensen. Waarop Jezus de volgende dag zich uit de voeten maakt naar een eenzame plaats en de lokale bevolking hem gaat zoeken want ze willen hem niet laten gaan. Voor óns, moeten ze gedacht hebben. Onze eigen wandelende verzorgingstaat en het kost ons geen moer. Houdt de man hier, voor het geval ik straks ook ziek wordt. Of ze denken aan die zieken die de dag ervoor niet gebracht konden worden. Maar Hij sprak tot hen: ‘Ik moet ook aan andere steden de Blijde Bood­schap van het Godsrijk brengen, want daarvoor ben Ik gezonden.’ En hij predikte in de synagogen van het joodse land.

Hij wil dat hele land door. En niet als levensverzekering of wandelende verzorgingsstaat maar met een boodschap. Hij komt vertellen dat er voor de wereld een nieuw moment is aangebroken. Dat de godheid terugkeert op aarde, dat de tijd van het wachten of het ooit nog beter gaat worden voorbij is, dat het wachten op grote figuren die wél ons naar een gouden toekomst gaan leiden voorbij is. Dat het in onze handen en in ons bereik ligt, omdat de godheid zich weer om zijn wereld heeft bekommerd. Zoiets. En dat is ‘wereld’ en ‘universum’ en ‘alle mensen’. En dan moeten ze hem laten gaan. Met de kans dat moeder dus doodgaat aan die ziekte die gisteren nog niet genezen werd. True. Het was niet alleen voor hen. En het ging misschien wel niet om die genezingen zelf.

En de dichter die duizenden jaren geleden schrijft in een Psalm: Uit de hemel ziet de Heer omlaag
en slaat Hij de sterveling gade. Vanaf zijn troon houdt Hij het oog op allen die de aarde bewonen. Hij die de harten van allen vormt, Hij doorziet al hun daden.’

Altijd de hele wereld op het oog. Met mensen als medewerkers om de boel te ontginnen, om opnieuw betekenis te geven aan dat leven. Om elkaar te bevrijden uit lethargie en cynisme, uit zelfgerichtheid en uit de overlevingsstand. Daarvoor stuurt hij Paulus en anderen op pad en zij zeggen vanmorgen: wij zijn maar arbeiders, het gaat niet om ons. ‘Wij zijn niet meer dan ondergeschikten, die behulpzaam waren bij uw beke­ring,  en wel ieder van ons op zijn eigen manier, zoals de Heer het ons vergund heeft. Wij zijn maar Gods medewerkers, gij zijt Gods akker, Gods bouwwerk.’

Oog voor het bouwwerk, niet voor de eigen handen. De eigen rol pakken, maar nog niet om de zelfontwikkeling, om het verschil te maken, om de potentie die in je is tot uiting te brengen, maar met het oog op het bouwwerk, de akker, de mensheid. En dan niet vastklampen aan wat ons gelukkig maakt, ook niet als dat een complete verzorgingsstaat is – wandelend of niet – maar het laten gaan opdat anderen ook gelukkig kunnen worden van goed nieuws voor de hele wereld. Dat de hoop gedeeld wordt met die andere aarde-bewoners. Want het was bedoeld voor iedereen.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart. Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95