Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Deze filosofische argumenten helpen Jurjen om z’n geloof vast te houden

Geloven is voor Jurjen niet alleen een zaak van gevoel, maar ook zeker van verstand. Toen hij grote geloofsvragen kreeg, vond hij houvast bij filosoof en wiskundige Emanuel Rutten. Zijn godsargumenten zorgden ervoor dat Jurjen zich christen blijft noemen.

Deel:

Bestaat God? Deze vraag werd voor mij op een gegeven moment heel reëel. Is er eigenlijk wel een God? Omdat mijn leven heel anders is gelopen en ik dat bij tijden als ontzettend moeilijk ervaar, bekroop mij langzaam het gevoel dat er helemaal geen God kón zijn. Want als er wel een God was, dan gaf Hij in elk geval weinig om mijn situatie en mijn leven. Anders had Hij er toch wel iets aan gedaan? 

Dus bestaat God eigenlijk wel? Dat werd de primaire vraag die mij bezighield. In mijn zoeken naar een zinnig antwoord stuitte ik op Emanuel Rutten, een hedendaagse filosoof aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij is feitelijk een soort apologeet, iemand die met goede argumenten het bestaan van God wil beredeneren. Op YouTube kun je allerlei debatten tussen hem en bekende atheïsten als Herman Philipse terugkijken. 

Vanaf het moment dat ik Emanuel Rutten hoorde spreken hij vanaf dat moment wel een beetje een held is geworden voor mij. Dankzij hem houd ik me nog enigszins vast aan mijn christelijke wortels. 

God is niet irrationeel

Een van de dingen die hij zegt in het hele debat rondom het bestaan van God is dat het geloof in God helemaal niet irrationeel is. Er zijn zelfs goede argumenten voor het bestaan van God en daarom is geloven ook ‘alleszins redelijk’. Je hoeft geen intellectuele zelfmoord te plegen om te geloven in God, aldus Rutten. 

Wetenschap en geloven zijn geen water en vuur. Met behulp van de moderne logica kunnen we goede argumenten voor het bestaan van God ontwikkelen. Iemand die rationele argumenten geeft, maakt er als het ware een wiskundige som van. Geloven is een zaak van het hart, van het gevoel, maar daarnaast ook zeker van het verstand. 

Maar kun je God wel in een definitie vangen? Wat betekent het woord God eigenlijk? Rutten stelt de volgende definitie van God voor: de immateriële persoonlijke eerste oorzaak van de kosmos. Wat zegt hij daarmee? Ten eerste, God is een immaterieel wezen, zonder lichaam. Een bewustzijn, een 'mind'. Verder gaat Rutten uit van het feit dat God een persoon is. Hij is een bewust wezen. Met een aantal mentale kenmerken. Tot slot zegt hij in zijn definitie dat God de eerste oorzaak is van de kosmos, de grond van onze werkelijkheid waaruit alles is voortgekomen. Dit is algemeen theïsme. Deze definitie zegt overigens nog niets over of de christelijke God de ware God is, of Allah dat is of welke God dan ook.  

Uit niets kan nooit iets ontstaan

In zijn definitie van God geeft Rutten twee argumenten voor het bestaan van God. 
Allereerst het kosmologische aspect. Alles wat bestaat, heeft een oorzaak voor zijn of haar bestaan. De kosmos heeft dus ook een bestaansoorzaak. Er wordt ook vanuit gegaan dat er een begin was en dat het ontstaan van de kosmos een proces was. Het is het begin van alle ruimte, alle materie en alle tijd. Niets veroorzaakt zichzelf. En uit niets kan nooit iets ontstaan. Dat lijkt een redelijk uitgangspunt. Is het redelijk om te zeggen dat er zomaar ergens bijvoorbeeld een fiets kan zijn? Nee, dat is niet redelijk. De kosmos is beginnen te bestaan. Het universum heeft een absoluut begin gehad. Dus het begin van de kosmos moet veroorzaakt zijn door iets wat of iemand die buiten ruimte, buiten tijd en buiten materie staat en daarmee is het een immateriële oorzaak van de kosmos. 

Finetuning- argument 

Een tweede argument voor het bestaan van God -en deze vind ik persoonlijk ijzersterk-is het finetuning-argument. De natuurconstanten zijn zo nauwkeurig op elkaar afgestemd: daar moet wel een God achter zitten. Natuurconstanten zijn getalletjes die je moet invullen als constante van je formule. 
Hoe komen we aan die contstanten? Die meten we gewoon. De zwakke kernkracht, de sterke kernkracht, de zwaartekracht, etcetera. Zo zijn er talloze natuurconstanten. Vaste waarden die gebruikt kunnen worden in formules. Maar wat als die constanten een iets andere waarde zouden hebben? Wetenschappers hebben uitgerekend hoe ons universum er dan uit zou hebben gezien. En wat blijkt? Er zou geen leven mogelijk zijn geweest in deze kosmos. Verander één constante in zijn waarde, als is het maar een minuscuul klein beetje, en er zou geen leven mogelijk zijn geweest. 

Dit is geen toeval 

Hoe kun je dit opvallende verschijnsel, dat een serie waarden het leven mogelijk maakt, verklaren? Is het puur toeval? Redelijkerwijs valt deze optie gewoon af. De kans is gewoon te klein om dit als reële optie te beschouwen. Is het noodzakelijkheid? Misschien moeten ze wel die waarde hebben omdat iedere andere waarde onmogelijk is. Maar ook dit argument valt redelijkerwijs af. Omdat de wetenschappers prima andere waarden konden gebruiken in hun formules. Een derde verklaring zou kunnen zijn dat we in een multiversum leven in plaats van een universum. Er is niet één heelal, maar misschien wel miljoenen. Ook deze optie is niet reëel. Er is geen enkele empirische grond waarop we deze verklaring goed kunnen onderbouwen. 

Daarom blijf ik geloven 

Als die natuurconstanten redelijkerwijs geen verklaring hebben dan betekent dat dat deze waarden gewild zijn opdat er leven zou zijn op aarde. Het woordje ‘opdat’ impliceert een doel. 

Waarom zou God het universum hebben gecreëerd? Waarom wil een vrouw een kind? Vragen waar geen rationele argumenten voor zijn dan het doel: liefde. Omdat God zijn liefde wilde delen met mensen. En dus blijf ik mijzelf toch nog maar christen noemen. Omdat ik bovenstaande argumenten gewoon te sterk vind om ze zomaar naast mij neer te leggen. God is er. Al begrijp ik er helemaal niets van. Wie Hij is of waarom Hij bepaalde dingen doet of laat gebeuren? Ik weet het simpelweg niet. Maar ik blijf wel geloven dat er een God is. En als er een God is, dan moet Hij een plan hebben met dit alles. Daar houd ik mij dan maar aan vast. 

Wil je zo'n godsargument van Emanuel Rutten lezen? Je vindt het hier

afbeelding
afbeelding.

Als je gelooft in samen - Steun de EO 
Vele initiatieven zoals Lazarus, maar ook het online platform Samen Geloven, de BEAM kerkdiensten en Niet alleen zorgen ervoor dat we als gelovigen juist in deze tijd verbonden blijven. Maar we kunnen dit alleen realiseren dankzij de trouwe steun van onze leden en donateurs. Kunnen we ook op jou rekenen?

Geschreven door

Jurjen van Houwelingen

--:--