Dit kun je doen voor iemand die het moeilijk heeft

Willen jullie geen kinderen? Het is een vraag die veel vrouwen van rond de 30 gesteld wordt en die zomaar een pijnlijke snaar kan raken. Hoe ingewikkeld het kan zijn om aan kinderen te beginnen, is te horen in de nieuwe EO-podcast met die onhandige vraag als titel: Willen jullie geen kinderen? gemaakt door presentatrice Anne-Mar Zwart. 
Met veel interesse heb ik er de laatste tijd naar geluisterd. Anne-Mar vertelt niet alleen haar eigen verhaal, maar er komen ook anderen aan het woord die allemaal een moeilijke tijd rond dit onderwerp doormaakten. 

Een thema dat steeds in de verhalen terugkeert, is hoe de buitenwereld met je omgaat als bekend wordt dat zwanger worden niet vanzelf gaat. Onhandige reacties, goedbedoelde tips waar je niet op zit te wachten, het zielig gevonden worden en de bovenmatige interesse voor het proces. Anne-Mar: ‘Mijn eisprong stond bij mijn schoonouders op de kalender’… Zij en haar gasten vertellen hoe ze ermee omgingen, maar ook dat ze er soms voor kozen om maar niet meer zo open te zijn over de moeilijke tijd die ze doormaakten. ‘Want als je open bent, ben je ook een soort publiek bevraagbaar’, vertelt Anne-Mar.

Waar heeft de ander nu wat aan?

Het is ook ingewikkeld als buitenstaander. We kennen allemaal wel iemand met wie het een tijdje even niet zo lekker of heel lang ronduit slecht gaat. Dan kan het natuurlijk over van alles gaan. In mijn geval een partner die ziek werd, maar denk ook aan het overlijden van een geliefde, een vriendin met een depressie of een vriend die zijn baan verliest en dus ook de vrienden die door een fertiliteitstraject gaan.

Hoe zet je je goede bedoelingen, belangstelling en ja -wees eerlijk- ook je nieuwsgierigheid nou om in iets waar die ander echt wat aan heeft? Wat kun je beter wel en niet doen? Hoe steun je een ander werkelijk?

Dit helpt niet echt… 

Voordat ik tips ga geven: ook ik heb me aan alle onhandigheden schuldig gemaakt en ik ga vast nog vaak de mist in. En dat hoort erbij…

Wat doe je liever niet:

1.     Geef geen ongevraagd advies. Iemand met een depressie weet allang dat wandelen helpt, waarschijnlijk kan hij of zij het dagelijkse ommetje wel dromen. Het kan de ander een nog groter gevoel van falen geven. 

2.     Pas op voor een oordeel en vul niet te veel in. Iemand die het moeilijk heeft, zit niet op jouw oordeel te wachten. Laat het verhaal van die ander zijn, jouw mening doet er even niet toe. Maak het niet nog erger door met superlatieven in te vullen hoe vreselijk!, naar! of heftig! het voor die ander is. Dat weet die ander namelijk allang ;-) 

3.     Vraag niet eindeloos door. Natuurlijk stel je belangstellende vragen, maar weet wanneer je moet stoppen. Moet je echt van de hoed en de rand weten en helpt het die ander als jij dat allemaal weet? 

4.     Vraag niet: ‘Hoe gaat het?’ of ‘Alles goed?’. Dit is een enorm grote en ingewikkelde vraag voor iemand die het moeilijk heeft. Hoe moet je daar midden in de supermarkt of in het voorbijgaan nou op antwoorden? Het gaat klote natuurlijk!

5.     Roep niet te makkelijk: ‘Zeg het als ik iets voor je kan doen!’ Ben je echt bereid en in staat om iets voor die ander te doen? Of is het een loze kreet, omdat je aardig wilt zijn? 

Voordat je geschrokken denkt: ik doe maar helemaal niets, is dat juist precies wat ik niet zou willen aanraden. Doe juist wel iets en accepteer dat je soms een misser maakt. 

Dit helpt! 

Hoe dan wel? Komt ie:

1.     Stel je beginvraag eens anders en zeg bijvoorbeeld: ‘Hoe gaat het vandaag met je?’ Of zeg: ‘Ik heb aan je gedacht, vind je het fijn om even te praten?’ Dan kan die ander makkelijker aangeven waar hij of zij behoefte aan heeft. Wees ook niet degene die altijd over de moeilijkheden begint, laat het ook eens aan die ander. Het is voor mensen die het moeilijk hebben soms enorm fijn om even over iets anders te kunnen praten. 

2.     Het delen van moeilijke dingen is niet makkelijk. Nodig een ander uit om te praten en denk na over hoe je reageert. Zeg iets dat bemoedigt en steunt. Bijvoorbeeld over hoe die ander met de situatie omgaat of überhaupt over het feit dat die ander open naar je is. 

3.     Kun je luisteren zonder iets te vinden? Ik heb ontdekt dat ik meer vertel aan mensen van wie ik weet dat ze geen oordeel over mij vellen, maar mijn verhaal laten zijn wat het is.

4.     Als je toch graag tips wil geven (bijvoorbeeld, omdat je zelf iets soortgelijks hebt meegemaakt): check vooraf even of iemand het prettig vindt dat je tips geeft. (Advies is my middle name, dus dit is ook een hint naar mijzelf!).

5.     Besef dat jij echt van grote waarde kan zijn voor iemand die door een moeilijke tijd gaat. Jij kunt iemands dag echt beetje lichter maken. Dus: show up! Je kunt altijd helpen en je weet vast zelf wel een manier. Schrijf een kaartje, stuur een appje, breng een pan soep. En als je niet weet wat je moet zeggen: zeg dat dan. 

6.     Bid voor iemand en blijf dat doen. En laat dat aan diegene weten. Steek een kaars op. Stuur liefdevolle en zegenende woorden naar de hemel. Bidden werkt.