Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Dit kun je van de Bergrede leren over 'nee' zeggen

Beter 'nee' kunnen zeggen tegen zaken die afleiden: dat willen we toch allemaal? Rob laat zien dat Jezus je hierover heel wat kan leren.

Deel:

Een lezersvraag:

Wat is jouw reactie op Jezus’ woorden: ‘Nauw is de poort naar het leven, en smal de weg ernaartoe, en slechts weinigen weten die te vinden’? (Matteüs 7:14)

Ik reageer op verschillende manieren.

In de eerste plaats staan Jezus’ woorden over poorten en wegen aan het eind van de Bergrede, een verzameling uitspraken in Matteüs 5 tot en met Matteüs 7.

En waarom maakt dat iets uit?
Omdat Jezus middenin een sociaal-politieke chaos leefde, een chaos waardoor mensen ziedden van woede en agressie.

Het Romeinse leger bezette hun land, de laatste in een lange rij van onderdrukkers die het land waren binnengevallen en hun een ellendig leven bezorgden. En erger nog, deze Romeinse overheersers erkenden de God van Israël niet, laat staan dat ze geloofden in die God.

Kun je je voorstellen wat dat deed met de collectieve Joodse psyche? Zie je de vraag die dit oproept?

Als onze God de enige ware God van het heelal is en wij zijn Gods uitverkoren volk en dit is het land van God, hoe kan het dan dat we steeds opnieuw door buitenlandse grootmachten worden ingemaakt die onze God niet eens erkennen?

Even nadenken voordat je reageert…

Er waren verschillende reacties op de Romeinse bezetting, en een van de populairste was

Grijp je zwaard, we gaan ertegenaan!

Velen geloofden dat het enige juiste antwoord op de Romeinse bezetting was je zwaard op te nemen en de Romeinen te verdrijven met gewelddadig verzet.

Zie je hoe de opkomst van een charismatische rabbi/meester/leider, die een menigte mensen om zich verzamelde en begon te leren over het koninkrijk van God, een enorme spanning teweeg zou brengen?

Geen wonder dat mensen hele einden reisden om hem te horen: het waren onzekere tijden en mensen waren wanhopig op zoek naar leiding en antwoorden en leiderschap.

En nu begint het interessant te worden: Jezus begreep dat, als ze hun zwaarden zouden opnemen om te vechten, de Romeinen hun opstand zouden verpletteren met brute kracht en er een eind aan maakten. Met andere woorden, Jezus wist dat de brede weg, de populaire weg, de weg die een boel mensen maar wat graag wilden nemen, alleen maar zou leiden tot vernietiging… (Volg me je nog…?)

En dat is ook wat er daadwerkelijk is gebeurd. Veertig jaar na Jezus was er een Joodse opstand en de Romeinse generaal Titus marcheerde binnen en maakte Jeruzalem met de grond gelijk.

Dus wat doet Jezus hier in de Bergrede?

Hij bepaalt zijn stam weer bij hun bestemming, herinnert ze aan hun roeping om het licht in de wereld te zijn (Matteus 5:14), waarschuwt hen dat de brede weg alleen zal leiden tot de ondergang. Hij leert hen over een ander type koninkrijk, één waarin je hart verandert, wanneer je een mens van karakter, moed en compassie wordt. Hij praat over nederigheid en vrijgevigheid en over niet veroordelend zijn en over je woord houden en geweldloosheid beoefenen en over je geen zorgen maken en over zorgdragen voor de armen.

Hij geeft praktische, diepzinnige, schitterende wijsheden over je weg vinden in een complexe en verwarrende wereld, waarin mensen voortdurend aandringen dat je je aansluit bij hun zaak, dat je met hen meedoet, dat je paden neemt die aantrekkelijk lijken, maar in werkelijkheid leiden tot de ondergang.

Dus als Jezus praat over een smalle weg, waarover heeft hij het dan?
Nou, kijk eens om je heen. Nemen mensen meestal de smalle weg, die moeilijker is en je meer kost, om een mens vol moed en geweldloosheid en liefde te worden? Of nemen ze vaak genoegen met wraak, bitterheid en cynisme?

Maar hoe zit het dan met mensen die zeggen dat hij het heeft over geloven in hem, dat hij de smalle weg is? 
Ja, natuurlijk.

Ja?
Ja.

Maar wat het is nu, welke interpretatie van dit tekstgedeelte is de juiste? Zei hij dat je niet moest meedoen met een gewelddadige opstand? Of bepaalde hij Israël bij z’n oorspronkelijke roeping? Of leerde hij hoe je een bepaald type mens kon worden? Of sprak hij over geloven in hem?

Denk eens aan de belangrijkste dingen in het leven

Dat is toch het mooie van Jezus’ onderwijs, vind je niet? Er gebeurt zoveel in maar een paar woorden. En dit is nog maar het begin. Denk eens aan de dingen die het belangrijkste zijn in het leven: ze kosten allemaal een enorme hoeveelheid tijd, energie en focus. Denk eens aan een atleet die heeft besloten de beste te willen zijn – om dat te worden, moet ze uren trainen en uitkomen in wedstrijden en ze moet voldoende slaap krijgen en speciaal voedsel eten. Met andere woorden, ze moet nee zeggen tegen een heleboel dingen, om ja te zeggen tegen de beste atleet te zijn.

Hetzelfde geldt voor het huwelijk of het ouderschap of het uitoefenen van een ambacht – als je het serieus neemt, dan moet je jezelf geven aan die ander, die taak of dat werk en dat vereist altijd discipline en focus.

Ja zeggen tegen iets, betekent altijd nee zeggen tegen andere dingen. Dit is de reden waarom sommige mensen nooit helemaal de top van hun vermogen bereiken, ze zeggen niet genoeg nee, ze weigeren door dat moeilijke proces van versmallen heen te gaan om te bepalen hoe ze zichzelf kunnen inzetten en hoe ze hun energie besteden. Het klinkt leuk – al je opties openhouden – maar als je iets groots wilt doen, dan zul je op een bepaald moment nee moeten zeggen tegen die opties, want je hebt ja gezegd tegen dit ene waarop je je energie richt.

Dus… Daar heeft Jezus het over?

Onder andere. Het is de kracht van de Bergrede dat Jezus in een onzekere politieke/religieuze situatie stapt en een nieuwe visie op het leven biedt. Hij bepaalt zijn publiek bij hun bestemming, en geeft ze erg praktische voorbeelden van hoe je kwaad kunt overwinnen door het goede, en nodigt mensen uit om te vertrouwen dat God iets nieuws doet door hem, iets wat je leven zal veranderen.

Dit blog was eerder te lezen op 30 november 2016

Geschreven door

Rob Bell

--:--