‘God, waar bent U in mijn depressie?’
Tijdens de donkerste dagen van haar depressie ervaart Elise een lichtpuntje. Zou God zorgen dat het opgelost zou worden? Niets blijkt minder waar. Elises depressie blijft.
In mijn vorige blog schreef ik over de verschrikkingen van depressie en over hoe moeilijk het is om te aanvaarden dat God dit lijden toelaat in mensenlevens. Ondanks dat ik trouw bleef aan Hem, bracht Hij me geen instant-oplossing. Waar is God dan wel wanneer alles om je heen donker is?
Het mysterie van Gods aanwezigheid is groot. We zijn soms in staat om iets van Hem te ervaren, maar vaak ook voelt Hij mijlenver weg. Dan lijkt mijn gebed niet verder op te stijgen dan het plafond. En toch. God ís er. In zware, donkere periodes zeiden mensen dit tegen mij, maar ik had er niets aan. Fijn dat God er is, maar wat heb ik daar dan aan in mijn pijn? Het enige wat ik wil, is me beter voelen!
Gods aanwezigheid
De eerste keer dat ik iets merkte van Gods aanwezigheid en betrokkenheid in de donkerte van mijn bestaan was toen ik op verschillende manieren dezelfde tekst uit Jesaja onder ogen kreeg. (Jesaja 43: 18-19)
Blijf niet staan bij wat eertijds is gebeurd, laat het verleden nu rusten. Zie, ik ga iets nieuws verrichten, nu ontkiemt het – heb je het nog niet gemerkt? Ik baan een weg door de woestijn, maak rivieren in de wildernis.
Eerst appte iemand het me: ‘Ik was voor je aan het bidden en waarom weet ik niet, maar ik heb echt het idee dat je deze tekst moet lezen.’ Het raakte mij enorm omdat de woorden precies gingen over datgene waar ik mee bezig was: trauma’s uit het verleden achter me laten en de draad van mijn leven weer oppakken.
De depressie bleef.
Een week later was deze tekst uit Jesaja de tekst van de dag in mijn Dagelijks Woord-app. Bij een bijeenkomst diezelfde week stond een tekst centraal: ook deze. Iets later deelde iemand uit de kerk van mijn ouders een tekst met de groep. Het was ook deze tekst. Weer een tijdje later opende ik een boek waarin op de eerste bladzijde deze tekst stond.
Dit kan natuurlijk allemaal toeval zijn, maar het gaf mij heel veel hoop. God zag mij in mijn ellende! Dan zou hij vast ook wel zorgen dat het nu opgelost zou worden. Niets was minder waar. De depressie bleef.
De stem van God
Een tijd later zat ik op de fiets en zag ik een mooi tafereeltje zich afspelen: Een jochie trapt driftig zijn trappers rond terwijl zijn gezicht straalt van plezier. De vader houdt de fiets stevig vast en rent mee, totdat hij de fiets loslaat. Daar gaat zijn zoon.
In gedachten zei ik tegen God: Wat lijkt het heerlijk om als ouder je kind te leren fietsen! Dat hij het dan op een gegeven moment zelf kan, wat ben je dan trots!”.
Ik praat vaker op die manier tegen God. Mijn malende gedachten vervormen zich geregeld tot een gebed. Wat niet vaak gebeurt, is dat God letterlijk reageert en spreekt. Je leest er weleens over in de Bijbel en heel af en toe vertellen mensen dat ze écht Gods stem hebben gehoord.
Maar op dat ene moment op de fiets gebeurde het: God sprak tegen mij: Ik leer jou leven.
De stem was overduidelijk hoorbaar in mijn hoofd. Zo vertrouwd, zo helder, zo vriendelijk en tegelijkertijd vol autoriteit. De Schepper van hemel en aarde, mijn Vader, sprak tegen mij.
Dit gebeurde een aantal jaren geleden, maar het moment staat me nog scherp voor de geest. Deze belofte heeft mij talloze keren gesteund wanneer ik het zwaar had. Maar ik heb hem ook vaak in een boze bui terug geslingerd naar God, wanneer de mentale pijn niet te houden was: ‘U zou mij toch leren leven? Waar bent U nu dan?’
En God bleef stil.
Dit waren de moeilijkste momenten.
Terugkerende keuze
Totaal niets van God ervaren, het vertrouwen in een goede afloop volledig kwijt zijn. Twijfel aan God. Bestaat hij eigenlijk wel? Heb ik mijn Godservaring niet zelf verzonnen? Praten we elkaar een God aan? Dan komt het aan op een keuze. Je kunt je afkeren van God. Of: je kiest ervoor om God te blijven zoeken.
In Psalm 88 kun je lezen dat mensen die moeten lijden, heel lang in de duisternis kunnen blijven. Je kunt je suf bidden zonder dat er ook maar iets verandert. En toch: blijf contact zoeken met God. Job gaat ons voor als hij zegt: ‘Laat toch gebeuren waar ik om vraag, laat God mijn hoop verwerkelijken. Wilde hij mij maar verpletteren, zijn hand terugtrekken, mijn levensdraad afsnijden … ik heb geen kracht meer om te wachten. Met welk doel zou ik alles verdragen? (Job 6:8-11)’
Job keert zich niet af van God, maar gaat de discussie met Hem aan. In zijn ellende wil hij de moed opgeven, maar als vanzelf beklaagt hij zijn nood bij God. God hoort hem rustig aan, voordat Hij laat zien wie Hij is en wie Job is, voordat Hij de dingen in perspectief plaatst en Job uiteindelijk rijkelijk zegent.
Dit vertrouwen op God willen leren, is een dagelijks terugkerende keuze. Ik mocht daarnaast ook leren dat ik een eigen verantwoordelijkheid heb om mijzelf te helpen en dat ik niet moet afwachten tot God alles in orde maakt. Over deze eigen verantwoordelijkheid, bijvoorbeeld over hoe ik omga met gedachten, schrijf ik in mijn volgende blog.
Elise schreef een boek over haar depressie: Woestijnregen. Het is een dagboek waarin ze een aantal thema’s behandelt en de lezer meeneemt op haar weg door depressie en angst. Zonder gemakkelijke antwoorden, openhartig en eerlijk, vertelt ze over haar ervaringen met depressie en het leven met God.
Geschreven door
Elise Brouwer
