Haantje de voorste

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

PopUpGedachte dinsdag 16 april 2019 – Haantje de voorste

De halve wereld hield gisteren de adem in. Zou het gebeurd zijn met Notre Dame, onze vrouwe, in Parijs? In alle talen werd er over getwitterd en geschreven. Steunbetuigingen, bouwtekeningen, brand-experts, Trump met een idee over blusvliegtuigen en dat ze dat snel moesten doen, de Fransen die reageerden dat dan heel de kathedraal in zou storten vanwege de waterhoeveelheid, een paar populistische volksmenners die met een slag om de arm alvast verwezen naar de islam en de teloorgang van Europa.

Maar vooral op ieders netvlies de zingende Parijzenaars. Ave Maria als een apocalyptisch zangkoor, terwijl zichtbaar in beeld Onze lieve Vrouwe, de Notre Dame, brandde. ‘Door uw ziel zal een zwaard gaan’, was ooit gezegd tegen de moeder van Jezus van Nazareth. Het is deze week dat we herdenken dat dit is uitgekomen. Het lijden van de man uit Nazareth was ook lijdensweg voor de moeder en omstanders.
Er ging een zwaard door de ziel van Parijzenaars, van liefhebbers, van de kerk zelf, van Parijs. Niet om te doden, de kerk zal worden herbouwd, al zullen er meer dan drie dagen voor nodig zijn. Maar pijn doet het. En het waren niet de Trumps, de populisten, de bouwtekeningen-twitteraars die de meeste indruk maakten. Het waren zingende Parijzenaars in de straten. Haantje de voorste wil heel veel, maar hoe vaak is het niet gebakken lucht?

In de dagen vooraf aan Goede Vrijdag lees ik de lotgevallen van enkele figuren rondom Jezus in de teksten van de dag. Gisteren Judas en Maria, de man met de frons versus de vrouw met de overdaad. Vandaag Petrus. Het haantje de voorste.

Simon Petrus zei Hem: ‘Heer, waar gaat Gij naar toe?’ Jezus gaf hem ten ant­woord: ‘Waar Ik heenga, kunt gij Mij nu niet volgen, later wel.’ Petrus vroeg Hem: ‘Heer, waarom kan ik U niet terstond volgen? Mijn leven zal ik voor U geven.’ Jezus antwoordde: Uw leven zult gij voor Mij geven? Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Nog eer de haan kraait, zult ge Mij driemaal verloochend hebben.’

Zo’n harde tekst. ‘Mijn leven zal ik voor u geven!’ Eh, Petrus, nee hoor. Je gaat drie keer keihard ontkennen dat je ooit iets met mij te maken gehad hebt in je leven om je vege lijf te redden. Niemand stond aan de voet van dat sadistische martelinstrument, het kruis. Behalve de moeder en de geliefde discipel Johannes. Stille krachten, de rest was gevlucht, hield zich verborgen, huilde ergens in een hoekje of doolde door de stad om te horen wat er nu eigenlijk gebeurde en hield zich anoniem voor het geval dat. Er waren mensen om minder gekruisigd. En die dood is de goorste die er te verzinnen is.

Jezus zal daar een soort Ave Maria uitspreken. Geen barok, klassiek, lied maar de rauwe stem van een stervende. Hij vertrouwt zijn moeder toe aan de zorgen van Johannes, zijn geliefde leerling. Zij is het die blijft én wordt aangesproken.

Ik ben ontroerd door de zingende Parijzenaar. Waar anderen kennis etaleerden, verontwaardiging uiten, beschreven hoe hard dit verlies was of waar dit vandaan kwam –  of daar een poging toe deden – zongen deze mensen. Het lied dat in hen opkwam. Een resonantie van wat in hun hart leefde in een totaal geseculariseerd Frankrijk.
Als er ergens religieuze symbolen naar de marge zijn verdreven dan is het daar. Als ergens de Verlichting het Christuskind met badwater heeft weggekieperd, dan is het daar. En toch wordt er hier iets anders geraakt dan alleen nationale trots. Er komen geen protesten in de straten, er wordt geen volkslied aangeheven, er wordt een ziel geraakt, verlicht of niet, rationeel of niet, hier onder de huid huist de liefde voor een verhaal, voor de kwetsbaarheid van lijden en sterven, voor een huis voor de ziel.

En je kunt heel veel vinden van alleen maar stenen. En de totstandkoming van dit soort gebouwen is ook niet altijd iets om trots op te zijn. En toch, er resoneert iets. Zoals de tempel in Jeruzalem. Maar ook daarvan zegt Jezus dat er geen steen op de andere zal blijven. Wat verschrikkelijk is, maar niet het einde van de wereld.
Zoals de woordvoerder van de Heilige Stoel gisteren zei: dat het geloof niet in balken, stenen en glas-in-lood huist. Hij deed al vrij vroeg aan damage control, aan de andere kant: wat kun je anders met Pasen. Dat gáát over verlies en vertrouwen, overgave en hoop houden. Niet over haantjes en imposante stenen, niet over gokken dat je cultuur en je manieren van doen zullen blijven bestaan. De waarden van Pasen klinken niet door in stoere Petrus-woorden, verdedigers van het avondland, ze klinken in Ave Maria, in de zachte krachten en een moeder die een zoon verliest, maar niet zal ophouden te geloven en te hopen. Ave Maria.

Een Goede Week.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Rikko Voorberg (38) is theoloog, schrijver, ‘activist/kunstenaar’ en initiatiefnemer van o.a. ‘We gaan ze halen’.

Wil je betrokken raken bij het werk van Rikko? Kijk dan hier.