Heelheid. Ofwel de kunst van het geven wat je hebt

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Heelheid ofwel: de kunst van het geven wat je hebt

Ik ben terug aan de keukentafel in de vroegte van de maandagochtend. Het voelt als houvast, ik ben weer thuis. Het ritme van de vroege ochtendgedachte maakt dat het leven mij niet leeft, maar ik het zelf ter hand neem. En bewust en verwachtingsvol zelf de dag aanbreek en niet er enkel door wekkers, agenda’s en ervaringen in de dag meegenomen wordt.

Dat was wel anders vorige week. Ik was vast van plan om in de vroege ochtenden op het eiland Lesbos de stilte te zoeken, de lezingen van de dag erbij te nemen en tijd te nemen om stil te staan. Maar het ging niet. Op geen enkele manier. De nachten waren te kort (enkele uurtjes op een bankje op het vliegveld bijvoorbeeld), de indrukken te veel en de wil ontbrak simpelweg. Ik liet me maar meenemen in de maalstroom van de dag. Van de hemelse sinaasappel die je zo van de boom plukte voor het ontbijt tot de modderige hellingen van het helse kamp Moria waar vakkundig en systematisch elke hoop uit het hart van de migrant wordt gebannen totdat ze zeggen dat je beter in oorlogsgebieden kunt blijven dan in de kampen van Europa terecht kunt komen.

En dan lees ik vanochtend de teksten. Over mensen in wie geen leugen is geweest. Een psalmdichter die erover dicht:

wie mag staan op zijn heilige plaats?
Wie reine handen heeft en een zuiver hart,
zich niet inlaat met leugens.
Zegen zal hij ontvangen van de Heer

Ik denk dan persoonlijk dat het vrij rustig zal zijn op de heilige plaats. Wie heeft er nou schone handen. En een zuiver hart? Misschien als pasgeborene maar daarna gaat het snel hoor, met dat hart. Het klopt heus, maar niet altijd helemaal met wat je zou hopen van jezelf.

En een profetisch visioen over de zogenaamde ‘honderd vier en veertig duizend, die van de aarde zijn vrijgekocht. Zij zijn het, die het Lam volgen, In hun mond wordt geen leugen gevonden; Ze zijn zonder enige smet.’

Ik vond vroeger 144.000 altijd wat weinig als het gaat om mensen die uiteindelijk gered worden. Nu denk ik dat het toch vrij veel is als de voorwaarde is dat er in hun mond geen leugen gevonden wordt en ze zonder enige smet zijn. Ik ken ze niet, zulke mensen. Ik weet wel dat 144.000 staat voor zo’n beetje iedereen. De volheid keer 1000 x de volheid, zoiets. Maar ik wil niet pessimistisch doen: met de genoemde voorwaarde wordt het een kleine volheid.

Op Lesbos zie je dat in al zijn heftigheid. Alle partijen van vluchtelingen tot NGO’s tot overheid nemen deels hun verantwoordelijkheid en deels ook helemaal niet. En dat weten ze. Iedereen zit klem. En dat is voor niemand een verontschuldiging maar wel waar. Het is allemaal niet zo opwekkend hoor in de vroege ochtend.

Een docente vertelde dat ze regelmatig aan verschillende klassen vraagt hoe ze zich voelen in het leven: ‘vrij’ of ‘bepaald’. Ze zal we filosofie o.i.d. hebben geven. Het over- overgrote deel zegt: bepaald. En daar zit een hele wereld achter.

Dat idee van ‘geen bedrog’,  ‘geen leugens’ en ‘reine handen’ nu over een angstvallig leven dat voortdurend zich afvraagt of het wel goed genoeg is? Of gaat het ergens anders over? De laatste lezing van vanochtend geeft misschien ruimte. Ruimte voor heelheid, voor vertrouwen, voor overgave. Dit staat er:

In die tijd gebeurde het dat Jezus opkeek en zag hoe de rijken hun gaven in de offerkist wierpen,
maar Hij zag ook een behoeftige weduwe die er twee penningen inwierp. En Hij sprak: ‘Waarlijk, Ik zeg u: die arme weduwe heeft er het meeste van allen ingeworpen. Die mensen hebben allen iets van hun overvloed bij de gaven voor God geworpen, maar zij offerde van haar armoe alles waar ze van leven moest.’

Het ging er niet om dat we alles netjes afwogen, maar of we geven wat we hebben aan dat wat om vertrouwen en overgave vraagt. Deze vrouw had alle reden om zich af te keren van God, tempel, volk, omdat ze in armoe leefde en dat was niet de bedoeling van dat Joodse volk. Dat moest voor elkaar zorgen. Maar zij geeft wat ze heeft en we weten niet eens waarom. Maar ze is heel, uit één stuk, houdt niets achter.

Dat is een levensstijl om te zoeken, toch? Niet angstvallig schone handen houden, niet op een goudschaaltje afwegen wat ieder toekomt, maar geven wat je hebt en dan maar zien. God zegene de greep. Of dat nu betekent dat je in de auto stapt met We Gaan Ze Halen of dat je maar gevolg geeft aan dat gevoel van onbehagen en je collega eindelijk aanspreekt op wat er volgens niet lekker loopt in het intermenselijke contact. Geven wat je hebt. Daar zit een sleutel van reinheid en zuiverheid. Laat die oude teksten over zuivere harten dan maar een uitnodiging zijn om te proberen in plaats van een lat om ons aan af te meten. Dan zien we verder wel. In vertrouwen op de man van Nazareth die twee stuivers al een prima resultaat vond.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95