Hoe weet je nou of het goed zit?

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

(audio volgt)

PopUpGedachte Maandag 8 april 2019 – Hoe weet je nou of het goed zit?

Het is maandagochtend. De lucht kleurt langzaam grijsblauw en de vogels kwetteren de longen uit het lijf. Het is stil hier. En dat is precies de bedoeling. Dat de wereld nog even slaapt en ik alvast wakker ben. Om bewust aan de dag te beginnen. Een moment voor mijzelf, een moment waarop nog niet agenda en anderen iets van me vragen. Alleen ikzelf en de teksten van de katholieke mis. Ik hoef niet per se iets met de mis, maar wel met de teksten. En ik lees ze totdat er iets opduikt wat zomaar voor vandaag van betekenis kan zijn. Ik kan er niet te lang naar staren, want om zeven uur moet het klaar zijn.

Vandaag gaat het over de vraag hoe je weet dat je op de goede weg bent. Het is de vraag die de religieuze leiders aan Jezus van Nazareth stellen. Hij heeft zojuist de aanwezigen toevertrouwd dat hij het licht van de wereld is, dat het een goed idee is om hem te volgen, want dan is het klaar met het tasten in de duisternis en vind je licht in jezelf.
De bekende cryptisch-poëtische taal van de rabbi die zichzelf voortdurend lijkt aan te bieden als alternatief voor alle religiositeit in Israël. Dat kan het leiderschap natuurlijk niet over zijn kant laten gaan en ze vragen hem of iemand voor hem in kan staan. Dat blijkt niet zo te zijn. Niemand waar hij hen heen kan sturen, die voldoende gezag en autoriteit heeft en zegt dat Jezus oké is. Niemand waar hijzelf te rade kan gaan als hij even de weg kwijt is.

Jaren geleden, in het begin van de PopUpKerk, ging het een tijdje lang eigenlijk gewoon vanzelf best wel goed. De bijeenkomsten waren leuk, geen grote crises in de leven van mensen, het kabbelde allemaal en ik werd er knap onrustig van. Dit kon het toch niet zijn? Was ik dan een soort crisis-loos verhaal aan het vertellen, over lievigheid en dat is het dan? Waren we zo’n soort community geworden? En met de oude taal uit de traditie waar ik vandaan kwam, vroeg ik me af of ik misschien ‘vrijzinnig’ geworden was. Dat was vroeger ongeveer het ergste wat een gereformeerd, orthodoxe gelovige kon overkomen.

En wat doe je dan? Ik vroeg iemand of hij tijd heeft voor koffie. Een man die veel langer in Amsterdam werkt, die mij zo’n beetje hierheen heeft gehaald en ik vroeg hem of we even konden praten. In de tuin met koffie en zon – ik weet nog precies waar en hoe het was – zei hij: ‘Zolang jij nog dingen doet als die Facebookpagina voor Benno L. hoef jij niet bang te zijn dat je, zoals je zegt, ‘vrijzinnig’ geworden bent.’

Ik zou nu niet meer dat woord vrijzinnig gebruiken, er zit te veel waarde in die traditie om het te beschouwen als het tegenovergestelde van de goede weg. Maar man, wat heeft die ene uitspraak van degene die ik vertrouwde, me geholpen om weer door te gaan. Een autoriteit. Die ik hem overigens had verleend. En ik kon weer verder. Interessant genoeg zou ik die uitspraak op zichzelf niet eens als gezaghebbend verklaren. Waarom zou iemand op de goede weg zijn als hij zo’n actie doet als die Facebookpagina? Waarom zou het hart dan goed zitten? Misschien was mijn eigen twijfel wel niet eens zo heel groot, maar had ik even een zetje nodig. En wist hij ook wel dat mijn twijfel niet zo groot was, maar gaf hij me dat zetje. En dat is het dan.

Want als je écht moet gaan vertrouwen op een ander, wanneer is het dan genoeg? Wie kan zeggen dat je op de goede weg bent? Wie heeft genoeg gezag van zichzelf? En wie heeft zo’n gezag dat je niet een week later gaat twijfelen aan de waarde van wat de ander heeft gezegd?
Het is fijn als iemand je support, maar er is geen uitspraak waar je een tijdje later niet van kunt denken dat het misschien toch niet zo zinnig was wat die ander had gezegd. Wat weet die nou helemaal van je. Ja toch? Er zijn een hoop anderen die raad kunnen geven, iets kunnen aanraken, maar als het niet in jezelf resoneert met iets ánders dat je vertrouwt als innerlijke stem, kan de ander praten wat hij of zij wil, maar dan gebeurt er helemaal niks. Al is die de wijsheid zelve. Ook de wijsheid kan een slechte dag hebben gehad, denk je dan even later. Misschien was dat net die dag. Tsja.

Als de religieuze leiders zeggen dat hij over zichzelf getuigt en dat iedereen wel zichzelf kan uitroepen tot autoriteit zegt hij: ‘Ook al getuig Ik over Mijzelf, toch heeft mijn getuigenis waarde, omdat ik weet vanwaar Ik gekomen ben en waarheen Ik ga. Gij echter weet niet vanwaar Ik kom of waarheen Ik ga. Ik ben het die getuig over Mijzelf en ook de Vader die Mij gezonden heeft, getuigt over Mij.’ Zij vroegen Hem dan: ‘Waar is uw Vader?’ Jezus antwoordde: ‘Gij kent Mij evenmin als gij mijn Vader kent; zoudt Gij Mij kennen, dat zoudt gij ook mijn Vader kennen.‘

Hij geeft ze geen autoriteit. Hij vraagt of ze iets herkennen in hem en in zijn werk van de God die ze zeggen te belijden. Als je een beetje Jezus-werk ziet, dan blijkt dat er zieken genezen worden, lammen gaan lopen, blinden het licht zien en mensen die normaal buitengesloten zijn weer volop meedraaien. Als je daarin niet iets van je eigen godsdienst herkent, dan is je god niet heel veel waard, zegt Jezus van Nazareth.

Mijn maandagochtendgedachte is dan maar deze: dat in het werk dat je doet en in de weg die je gaat, wel blijkt of het een weg van licht en ruimte is. Misschien had die wijze man die ik raad vroeg wel meer gelijk dan ik achteraf soms denk. De weg zelf gaat niet over rozen, het is niet goed als het lekker loopt. Maar misschien wel dit: als er voldoende momenten zijn waarop er goedheid te constateren valt, laat dát dan het getuigenis van de Godheid zijn dat het goed zit. Goed genoeg om te vervolgen en te verdiepen en verder te gaan.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Rikko Voorberg (38) is theoloog, schrijver, ‘activist/kunstenaar’ en initiatiefnemer van o.a. ‘We gaan ze halen’.

Wil je betrokken raken bij het werk van Rikko? Kijk dan hier.