Jean-Jacques Suurmond ontdekt antigif tegen perfectionisme in de Bijbel

Het lijkt wel alsof we vandaag geobsedeerd zijn door zuiverheid en volmaaktheid. Dat geldt voor ons uiterlijk maar vooral ook voor onze prestaties en gedrag. Politici worden bijvoorbeeld onbarmhartig in de pan gehakt als blijkt dat ze dertig jaar geleden een keertje over de schreef zijn gegaan. Pas bezocht ik een kennis die zijn appartement mooi had opgeknapt. Maar het eerste wat hij deed was mij meetronen naar een kamer waar in een hoek de verf niet helemaal had gedekt. Een perfectionist, inderdaad.

Hoe volmaakter we moeten zijn, hoe groter de angst om te falen. Dat werkt verlammend. Je gaat ervan afzien om bepaalde dingen te ondernemen om te voorkomen dat je fouten maakt. Ook onze omgeving kan daaronder lijden. Want collega’s, partners en kinderen zijn nu eenmaal niet volmaakt en krijgen onze kritiek over zich heen. Wie perfect wil zijn, plaatst het bestaan als het ware onder een controleerbare stolp waaronder alles wegkwijnt. Maar fouten en gebreken horen bij het leven. Sterker nog: alleen daardoor kunnen we echt leren en groeien.

Volmaakt

De Bijbel levert een stevig antigif tegen perfectionisme. Die noemt ons namelijk zondaars. Wat een opluchting! We kunnen en hoeven niet perfect te zijn. Perfectionisten wapperen soms met de bekende uitspraak van Jezus: ‘Wees volmaakt zoals jullie hemelse vader volmaakt is’. Maar achter het woord vertaald met ‘volmaakt’ zit een Aramese term (de taal die Jezus sprak) die zoiets betekent als: onzelfzuchtig, spontaan, onbevangen. Je doet het goede niet omdat het van jezelf ‘moet’, niet uit berekening of om ermee te scoren, maar eenvoudig omdat God het door jou bewerkt.

Wie alles perfect wil doen, is vooral met zichzelf bezig en wordt een prooi van faalangst en een kwelling voor zijn of haar omgeving. Wie daarentegen vol-maakt is in de bijbelse zin is als het ware vol van God. Dan besef je vaak niet eens dat je goed bezig bent. Je linkerhand weet niet wat de rechter doet. Als een gelukkige zondaar ga je onbekommerd en vrij nieuwe uitdagingen aan, onder het motto: God zegene de greep.

En je presteert beter dan ooit.