Kerkleiders vragen aandacht voor klimaatverandering: 'Dit is een kritiek moment'
In aanloop naar de VN-klimaattop in november hebben de drie belangrijkste christelijke kerkleiders in een open brief opgeroepen om ‘offers te brengen omwille van de aarde die God aan ons gegeven heeft’.
In de speciale oproep richten Paus Franciscus van de Rooms-Katholieke Kerk, Patriarch Bartholomeüs van de oosters-orthodoxe kerk en aartsbisschop Justin Welby van de Anglicaanse Kerk zich tot iedereen, ongeacht hun geloof of wereldvisie. Volgens de kerkleiders is het de hoogste tijd om op een andere manier om te gaan met de aarde dan we nu doen. Ze schetsen dat de wereldwijde pandemie ons meer dan ooit heeft laten zien dat ‘niemand veilig is totdat iedereen veilig is, dat onze daden invloed hebben op de ander en dat wat we vandaag doen gevolgen heeft voor de wereld van morgen.’
Veerkrachtig maar delicaat
De gevolgen van die daden zijn op dit moment duidelijk zichtbaar, schrijven de drie. ‘We hebben ons eigenbelang gemaximaliseerd ten koste van toekomstige generaties. Door ons te concentreren op onze rijkdom, merken we dat onze lange-termijnbronnen, inclusief de overvloed van de natuur, uitgeput raken door het korte-termijnvoordeel dat het ons brengt. Technologie heeft nieuwe mogelijkheden ontvouwd voor vooruitgang, maar ook voor het vergaren van ongebreidelde rijkdom, en velen van ons gedragen zich op manieren die blijk geven van weinig zorg voor andere mensen of de grenzen van de planeet. De natuur is veerkrachtig, maar toch delicaat. We zijn al getuige van de gevolgen van onze weigering om het te beschermen en te behouden (Genesis 2:15).’
In de oproep benadrukken ze dat klimaatverandering niet iets is dat in de toekomst gaat spelen, maar dat het op dit moment al een heel urgent probleem is, waar met name de armen de dupe van worden. ‘Het extreme weer en de natuurrampen van de afgelopen maanden die veel mensenlevens hebben gekost, laten ons opnieuw zien dat klimaatverandering niet alleen een toekomstige uitdaging is, maar een onmiddellijke en dringende kwestie van overleven. Wijdverbreide overstromingen, branden en droogtes bedreigen hele continenten.’ (…) ‘Water is schaars en de voedselvoorziening is onzeker geworden, wat leidt tot conflicten en ontheemding voor miljoenen mensen.’
Dat moet anders: ‘Nu, op dit moment, hebben we een kans om ons te bekeren, om ons vastberaden om te draaien en de tegenovergestelde richting in te slaan. Waarin we vrijgevigheid en eerlijkheid nastreven in de manier waarop we leven, werken en geld gebruiken, in plaats van zelfzuchtig gewin.’
'Kies voor het leven, uw eigen toekomst en dat van uw nakomelingen’, citeren de kerkleiders uit het Bijbelboek Deuteronomium.
Breder kijken
De verhalen uit de christelijke traditie kunnen helpen bij die gedragsverandering en om het grotere plaatje voor ogen te houden, schrijven de paus, de patriarch en de aartsbisschop. Zo is in het Nieuwe Testament een verhaal te lezen over een rijke, maar dwaze man die al zijn rijkdom aan graan opslaat, maar overlijdt voordat hij ervan kan genieten.
Jezus vertelt ook het verhaal van een zoon, die zijn erfenis te vroeg in ontvangst neemt, alleen maar om het te verkwisten. En uiteindelijk in z’n eentje honger moet lijden. ‘We worden gewaarschuwd om niet op korte termijn alle schijnbaar goedkope opties te gebruiken en om op zand te bouwen, in plaats van op rotsen zodat ons gemeenschappelijke huis zware stormen kan weerstaan.’ Deze verhalen nodigen ons uit om een breder te kijken en onze plaats in het uitgebreide verhaal van de mensheid te erkennen.’
Verantwoordelijkheid nemen
Dat kan niet zonder verandering. ‘Kies voor het leven, uw eigen toekomst en dat van uw nakomelingen’, citeren de kerkleiders uit het Bijbelboek Deuteronomium. ‘Kiezen voor het leven betekent dat we opofferingen moeten doen en moeten oefenen in zelfbeheersing.’(...) ‘Ieder van ons, elk individu, moet verantwoordelijkheid nemen voor de manier waarop we onze hulpbronnen gebruiken. Dat vereist een steeds nauwere samenwerking tussen alle kerken in hun toewijding aan de zorg voor de schepping.’ Maar dat geldt ook voor bedrijven en andere organisaties die ze oproepen om ‘leiders te worden in de overgang naar rechtvaardige en duurzame economieën’.
De kerkleiders bidden voor de politieke leiders die in Glasgow gaan samenkomen voor de VN-top. ‘Dit is een kritiek moment. De toekomst van onze kinderen en de toekomst van ons gemeenschappelijk huis hangen ervan af.’
Je kunt de hele oproep hier lezen.
Ook in Nederland wordt in aanloop naar conferentie in Glasgow aandacht gevraagd voor het klimaat. GroeneKerken en Vastenactie organiseren van 30 september tot 11 oktober 2021 een pelgrimstocht omdat ze zich ‘bewust zijn van de gevolgen van klimaatverandering wereldwijd. De allerarmsten hebben het meest te lijden. Klimaatgerechtigheid is daarom van groot belang.’
Per dag kunnen maximaal 60 mensen met de pelgrims meelopen. Daar kun je je voor inschrijven. Ook kun je een speciale klimaatpetitie ondertekenen.
Foto boven:
Paus Franciscus ontmoet aartsbisschop Justin Welby in het Vaticaan in 2016. TONY GENTILE / POOL / AFP via ANP
Geschreven door
Marieta van Driel
