Lazarus staat op | Het anarchisme van Maria, moeder Gods

Het anarchisme van Maria, moeder Gods – PopUpGedachte dinsdag 31 mei 2022

Ze wordt bijna altijd devoot afgebeeld, met een mijmerende blik in de verte of neergeslagen ogen. Het kind op haar arm, dat is wat ze kwam doen, een kind baren in onderdanigheid. Tenminste, als je de meeste iconografie mag geloven. Maar Maria’s teksten zijn toch een tikje anders. Ze zijn politiek, en dwars en is het niet anarchistisch, dan tenminste revolutionair. Vanochtend zegt Maria dit tegen haar tante, beide zijn ze in verwachting; de één van Jezus van Nazareth, de ander van Johannes de Doper. Ze zullen een nieuwe wereld baren, met alle pijn en vreugde die daarbij hoort.

Maria zingt een soort danklied voor de rol die zij gaat spelen en beschrijft God als volgt:

Hij toont de kracht van zijn arm; slaat trotsen van hart uiteen.
Heersers ontneemt Hij hun troon, maar verheft de geringen.
Behoeftigen schenkt Hij overvloed,
maar rijken zendt Hij heen met lege handen.

Jaren geleden kreeg ik een linoleum-print van Maria – in een tattoo-achtige vorm, in een zwarte ovaal, stond daar Maria met haar voet op een slang en een doodshoofd en met deze tekst: heersers ontneemt hij hun troon, hij verheft de geringen, behoeftigen krijgen overvloed, rijken stuurt hij weg met lege handen. Revolutie, omkering, de wereld op de kop. Dat is waar Maria voor staat.

En het is nodig ook. Het handjevol rijken dat een absurdistisch groot aandeel van de wereld in handen heeft, behoeftigen die sterven van de honger, dag in, dag uit. Heersers die nodig hun troon moet worden ontnomen, is het om oorlogen die ze begaan of visie-loosheid en het verlies van vertrouwen. Daarnaast zijn wij natuurlijk überhaupt de rijken, hierzo in het Westen. Onze absurd grote voetafdruk, waarvan we te horen krijgen dat het toch allemaal begint bij de consument en bij jezelf, terwijl de systemen doordraaien, gesubsidieerd en al. Je begint toch werkelijk te bidden om omkeringen van Maria-achtige proporties.

Haar lied eindigt met:

Hij trekt zich zijn dienaar Israel aan,
zijn milde erbarming indachtig.
Zoals Hij de vaderen heeft beloofd
voor Abraham en zijn geslacht voor altijd.

En nee, dat gaat niet over gemilitariseerde zionistische ambities nu, dat gaat over kwetsbare mensen onder een vreemd Romeins bestuur, dat gaat over kinderen van Abraham waar dan ook ter wereld die zoeken het goede te doen en door ongure bestuurders en machtsmisbruikende systemen worden geknecht. Ik heb je gehoord, zegt de tekst. Waar je ook zit. In wat voor politieke of persoonlijke knel.

Zou mijn goede vriendin die niets meer kan, omdat ze in een depressie zit, daar ook onder vallen? Dat haar lot wordt gezien? Zoals hij ooit beloofde, dat hij zijn dienaar Israël zou zien? Dat het donker voor haar omgezet wordt in licht, want het is niet te doen. Eeuwige, toon die kracht dan, schenkt behoeftigen de beloofde overvloed en verhef de geringen in uw milde erbarmen. Het is zo nodig, zelf staan we met de mond vol tanden over wat we met elkaar steeds weer presteren. Red ons, van onszelf en van elkaar. Opdat we weer leren liefhebben en samenleven – ook al is dat dan de 3 miljardste keer. Amen.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.