Lazarus staat op | Vrouwen en mannen van vrede

Vrouwen en mannen van vrede - PopUpGedachte dinsdag 8 september 2020

In de jaren dat ik leef, nu zo‘n 39, is het nog nooit zo onrustig en onzeker geweest. De combinatie van politieke strijd, klimaatdreiging, corona, groeiende ongelijkheid en een moeilijk maatschappelijk debat: het wordt er niet eenvoudiger op.

Je zou ook kunnen zeggen dat in mijn leven er 38 jaren waren waarin er geoefend kon worden, waarin in redelijk rustig vaarwater de waardes van het leven gevormd konden worden, zodat nu het erop aankomt, aan het licht zal komen uit wat voor hout je gesneden bent. Niet om stoer te gaan zitten doen, dat je wel even het verschil zal maken. Maar welke waardes uit opvoeding, onderwijs, studie, werk, vriendschap zijn nu meer nodig dan ooit?

Een belangrijk pacifistisch theoloog zei ooit: vrede is niet de afwezigheid van oorlog, de toestand waarin er geen oorlog is dat is een wapenstilstand waarin je de tijd hebt om te oefenen wat het betekent om vrede te brengen, zodat je als de oorlog uitbreekt weet wat je te doen staat: vrede brengen.

Daar ligt de taak. Voor jou en mij. Vrede brengen. Goed, er zijn duizend manieren om die taak te verwoorden maar dit is er één van en vanmorgen staat die centraal: Vrede brengen. En de Eeuwige heeft zichzelf verbonden aan die belofte: hij (zij, het) komt vrede brengen. Wat voor vrede? Hoe zit dat?

Vanochtend zegt de profeet Micha dit: Daarom zal de Heer hen niet langer overlaten aan hun lot dan tot de tijd, dat de moeder haar kind gebaard heeft. In veiligheid zullen zij wonen, omdat zijn macht zal reiken tot aan de uiteinden der aarde. Hij zal een man van vrede zijn.”

In christendom worden dit soort teksten op Jezus toegepast. Hij, als de ultieme van vrede, die dat niet alleen komt brengen, maar je ook komt uitdagen deel te zijn van zijn vredesmissie. En dat is nog geen eenvoudige vrede. De hoeveelheid heibel die om hem heen ontstaat is allesbehalve vredig. Politieke machten grijpen uiteindelijk in vanwege maatschappelijke onrust en besluiten dat – ondanks het feit dat hij onschuldig is – hij toch maar beter uit de weg geruimd kan worden. Politieke en religieuze macht hopen juist dat met zijn verdwijnen de vrede terugkeert. Maar dat is nooit gebeurd. De vrede van de macht, heeft plaatsgemaakt voor een subversieve vrede. De vrede van mensen die geloven dat ze voor hun toekomst, hun geluk, hun vrede niet meer afhankelijk zijn van de machten, religieus of politiek. Dat hun lot niet langer in handen van mensen ligt, of van systemen en procedures, maar dat ze vrij zijn. Geliefd. Uitgedaagd om zelf het heft in handen te nemen en lief te hebben dwars door alle tegenstrijdigheden en strijdende partijen heen.

Vrede met wie en wat? Vrede met de Eeuwige voor ieder die erkend dat hij of zij faalt in zijn streven om een goed mens te zijn. En dan niet uit schuldgevoel of angst muren bouwen, anderen buitensluiten, religieuze systemen inrichten – maar erkennen, je vergeven weten, en aan de slag zijn om te doen wat de ander nodig heeft. Vrede met de Eeuwige en met de ander. Zonder tussenkomst van derden. En daar werden de machten niet zo heel gelukkig van. Daarom werd de man van vrede geëxecuteerd. Maar het was al te laat, de vrede was al geplant en groeit en bloeit nog steeds als mosterzaad onkruid overal.

Het is een onzekere wereld. Niemand weet hoe het verder moet en hoe het verder zal gaan. Maar er zijn mannen en vrouwen van vrede nodig die besluiten vandaag lief te hebben, want morgen sterven wij. En sterven we morgen nog niet, dan hebben we ook morgen nog lief. Grenzeloos, vertrouwend, hoopvol, in navolging van de rabbi van Nazareth.

Tot zover vanochtend. Een hele goede dinsdag gewenst, vrede voor de ziel en voor degenen om je heen en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.