Lazarus staat op | Bekeren is zo gek nog niet

Bekeren is zo gek nog niet – PopUpGedachte donderdag 16 april 2020

Het is het laatste wat ik wil: de indruk wekken dat ik iemand zou willen bekeren. Daar hebben we genoeg van gehad in de geschiedenis en het gebeurt nog steeds veel te veel. Het christendom gebruiken in een poging de ander voor je eigen clubje te winnen, mogelijk voor je eigen karretje te spannen, het evangelie aan te verkopen zodat er weer een wit voetje gehaald kan worden. Überhaupt iemand tot het denken brengen dat jij al hebt, is niet het meest interessante in de wereld. Als we allen leerlingen zijn – een andere status is er niet binnen christendom – dan is beleren niet de weg om te gaan.

En toch hè, bekeren is zo gek nog niet. Het lijkt in die oude Bijbelse teksten iets heel anders te betekenen. En dan raakt het opeens aan alledaagse wijsheid, dan raakt het aan de dingen die ik gisteren nog hoorde tijdens een belletje met een bevriende vluchteling in het beruchte kamp Moria, dan raakt het aan datgene waar deze quarantaine tijden misschien wel toe uitnodigen. Als bekeren niet het komen tot geloof is – of het brengen tot geloof – maar de keuzes maken in je leven om af te zien van het cynische, het lege, het kwaadaardige misschien wel, om je opnieuw te wijden aan het hoopvolle, liefdevolle en vergevingsgezinde – in dat geval is bekeren echt zo gek nog niet.

In de lezing van vandaag verschijnt Jezus in levende lijve – grijpbaar maar ongrijpbaar, in vlees en bloed, maar zonder de sterfelijke beperkingen gek genoeg – aan de leerlingen na zijn dood. Hij is geen geest, want geesten hebben geen honger en Jezus pikt graag een hapje vis mee na zijn opstanding. Maar beperkt tot plaats en tijd is hij ook niet. Vreemde wereld. Hij legt hen uit dat ze in hun eigen teksten kunnen teruglezen wat er nu gebeurt:

'Zo spreken de Schriften over het lijden en sterven van de Messias en over zijn verrijzenis uit de doden op de derde dag, over de verkondiging onder alle volkeren, van de bekering en de vergiffenis van de zonden in zijn Naam. Te beginnen met Jeruzalem moet gij van dit alles getuigen.

En als het gaat over bekering, gaat het niet over een gebedje. Of het label van al dan niet christen zijn. Het gaat over het omhelzen van het goede. Iedereen kan zich bekeren. Soms gaat het vanzelf, soms lukt het totaal niet. Zowel voor gelovigen als ongelovigen. Soms is het heel eenvoudig om de weerzin los te laten en de buurvrouw tegemoet te komen. Ze was altijd een feeks, maar ze ziet er nu zo krakemikkig uit, de haat en nijd verdwijnt als sneeuw voor de zon.

De andere keer wil je heus wel vergeven en vergeten, maar het gaat niet. Op geen enkele manier. Moet het dan? Sommige dingen vallen toch niet te dwingen? Dat klopt. Soms blijft het bij verlangen. En gebed. En hoop. Dat het ooit moge veranderen. En ook dat is bekering.

Hij is 19, woont in een tent in het ellendige kamp Moria en werkt zich uit de naad bij een vrijwilligersorganisatie om de ergste nood te lenigen. Ik vroeg hem wat hij te zeggen had tegen Europeanen die nog maar heel kort te maken hebben met social distancing, totale onzekerheid over de toekomst, wachten en je geliefden kennen via schermpjes.
Hij zei dat de tijd van wachten zoals hij die nu al jaren kent, reflectie brengt. Je kijkt terug op het leven dat je geleefd hebt en, zegt hij: ‘Als ik terug zou kunnen en het anders doen? Liefdevoller, met meer bewogenheid, minder op eigen gewin uit, zou ik het meteen doen. Deze tijd van wachten kan mij leren om straks een beter mens te zijn, beter dan ik was voor ik hier terechtkwam. Hij gebruikt zijn quarantaine voor bekering.

Doet iedereen dat, vraag ik? Nee, zegt hij, bij sommigen knapt er iets. Goede mensen worden hier criminelen of drugsverslaafden, slechte mensen worden hier goede mensen. Alles kan gebeuren.
'Is er een sleutel?', vraag ik hem nog. 'Iets wat het verschil maakt?' 'Jazeker', zegt hij. 'De mensen met wie je je omringt. Wil je groeien, wil je die bekering? Meng je dan tussen mensen die je bewondert om hun goedheid.' Cynisme en goedheid zijn beide besmettelijk. Een bekeringstip voor hen die hun eigen hardleersheid kennen, uit kamp Moria.

Zo gek is bekeren nog niet. Een zinnige bezigheid in reflectieve tijden als de onze.

Tot zover de PopUpGedachte van vandaag. Meer te vinden op lazarusstaatop.nl – voor nu vrede gewenst, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.