Lazarus staat op | De sleutel tot vrijheid

De sleutel tot vrijheid – PopUpGedachte donderdag 17 juni2021

Vrijheid is toch wel een beetje de heilige graal van onze tijd. Geld is fijn, maar liefst heb je geld om vrij te zijn om te doen wat je wilt. Werken is fijn, jezelf ontplooien is tof, maar vrijheid. Dat is wel echt hetgeen echt telt. Dat het stikt van de zzp'ers in het land, heeft allerlei oorzaken, maar vrijheidsdrang is er absoluut één van. Mogelijk ook wel het hoge aantal scheidingen en misschien wel het hoge aantal burn-outs. Scheidingen; want je kunt jezelf niet gebonden laten zitten aan iets wat niet werkt en zo’n beetje alle scheidingen die ik ken hadden verrekte goede redenen – je zag echt niet hoe dat nog verder kon met z’n tweeën – het punt is dat het er zo allemachtig veel zijn. Dat dit misschien dan toch met die vrijheidsdrang te maken heeft, de eigen ontwikkeling, het eigen pad.

Het is wellicht ook de reden dat zo ongelofelijk veel mensen in de laatste decennia de kerk de rug hebben toegekeerd. Ook soms met heel goede redenen, alleen weer: wat zijn het er veel. Vrijheid van een God die alles ziet, van regeltjes, van saaiheid, van schuld die je wordt aangepraat, maar waar je verder niets mee kunt. Wat dat laatste betreft: vrijheid van je schuldig voelen – dat is lang niet altijd gelukt. Je blijkt je buiten een kerk, zonder geloof, net zo allemachtig schuldig te kunnen voelen over wat je doet, hoe je in de wereld staat, hoe je het hebt aangepakt. En hoe wordt je dáár dan vrij van. Jezus van Nazareth heeft zo een oplossing maar het komt met een grimmige voorwaarde. Dit staat er vandaag, als hij z’n leerlingen leert bidden:

En vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven hebben aan onze schuldenaren.
En leid ons niet in bekoring, maar behoed ons voor het kwaad. Want als gij aan de mensen hun fouten vergeeft, zal uw hemelse Vader ook u vergeven; maar als gij niet vergeeft aan de mensen, zal ook uw hemelse Vader uw fouten niet vergeven.

Jezus leert zijn leerlingen het zogenaamde Onze Vader, een superkort gebedje met heldere zinnen. Geef ons ons dagelijks brood of uw wil geschiedde. Er is maar één vraag waaraan een voowaarde is verbonden en die voorwaarde wordt dan ook nog eens toegelicht met een paar extra zinnen. De voorwaarde voor vrij zijn van schuld, van spijt, van berouw, van gebukt gaan is dat je anderen bevrijd van schuld, van spijt, van berouw en van gebukt gaan. De vergeving van de Eeuwige – hoe je deze tekst ook wendt of keert – is niet onvoorwaardelijk. Jouw bevrijding hangt samen met de mate waarin je anderen de vrijheid of het voordeel van de twijfel of de vergeving wilt geven.

Een kneiterharde boodschap voor degenen die zó ongelofelijk geleden hebben onder het toedoen van anderen dat vergeving gewoon niet kan. Het zit er simpelweg niet in en de angst slaat om het hart – of de toeschouwer denkt: wat een hardvochtige godheid om van diegene eerst dat enorme offer te vragen, alvorens zelf te vergeven. Ik betwijfel of die casussen deze tekst verder helpen. Groot kans dat degenen aan wie iets onvergeeflijks is gedaan – allerlei anderen zaken wel weten te vergeven of weg te wuiven, alleen die ene, die is een worsteling.

Staar je niet blind op de uitzondering, laat die vooral de regel bevestigen; de regel van de noodzaak om te vergeven om vrije mensen te worden. Wie worstelt en niet kan, werkelijk waar niet kan, staat blijkbaar bol van het verlangen om wel te kunnen vergeven anders zou je er niet mee worstelen. Is dat dan zo ver verwijderd van werkelijk vergeven? Ik denk het niet.

Belangrijk is dit: er is samenhang tussen vrij zijn en bevrijden, loskomen van schuldgevoelens en anderen hun schuld niet aanrekenen, er is een correlatie. Welke dat precies is, dat ontdek je wel als je het leeft, maar dat er samenhang is – dat is onmiskenbaar. Niet eenvoudig, wel zinnig om in het achterhoofd mee te dragen.

Tot zover vanochtend. Een hele goede donderdag gewenst, morgen weer een nieuwe popupgedachte – en voor nu; vrede, en alle goeds

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.