Lazarus staat op | Mannen met macht

Mannen met macht – PopUpGedachte donderdag 2 december 2012

‘Elke man is een kruising tussen Hitler en een baby,’ zei een vriendin ooit na een vrij traumatische scheiding. Ze wilde eventueel een uitzondering voor me maken, waarbij ik me afvroeg of ik me gestreeld moest voelen – ik was niet zo erg als al die anderen – of dat ik moest gaan twijfelen aan mijn mannelijkheid. Het ging om de kruising tussen machtswellust en het gebrek aan verantwoordelijkheid nemen voor wat er zich in je afspeelt.

Er zijn ook vrouwen met macht waar hetzelfde voor zou kunnen gelden, dat durf ik zo niet te zeggen. Maar het gaat me vanochtend even over het masculiene van de macht. Hoe sterk mannelijk de macht toch wordt gedacht. Ik kom erop vanwege de lezing van vanochtend, daar staat:

Beter te schuilen bij de Heer

dan te vertrouwen op mensen.

Beter te schuilen bij de Heer

dan te vertrouwen op mannen met macht.

Maak open de poorten van de gerechtigheid,

daarbinnen wil ik de Heer gaan danken.

De Eeuwige staat hier dwars tegenover de mannen met macht, terwijl er heel wat mannen met macht zijn die graag de Eeuwige voor hun karretje spannen – noem ik maar geen namen. De poorten van gerechtigheid zijn het alternatief voor de mannen met macht. En toch zijn het vooral de mannen met macht die menen dat het aan hen is om gerechtigheid te handhaven.

Afgelopen week hielden we een training in het klooster. We werkten met een groep aan het creëren van nieuwe, eigen rituelen en wie wilde kon ook meedoen aan lauden, middaggebeden en vespers, de ochtend-, middag- en avondvieringen van de monniken. Daar viel het me opeens op; onze cursusgroep bestond uit drie mannen en zes vrouwen, de taal van de liturgie is traditioneel echter klassiek mannelijk. De Heer is een Hij, de Eeuwige ook, God ook. Hij doet alles, is alles, hij regelt, zorgt, behoedt. Het is een soort gezin waar de moeder afwezig, overleden of verdwenen is en dat is meestal niet zo goed nieuws voor de kinderen. Waar de rechtspraak in Nederland na scheiding het recht van de vrouw vooropstelt – soms in extremo en daar de vaderrol in verwaarloost (uitzonderingen daargelaten) - is het in het goddelijke gezin de vader die de klok slaat. De katholieken hebben uit arremoede Maria maar toegevoegd aan het goddelijke gezin, maar toch dan als een soort aangenomen tante: superlief en warm, maar moeder? Als protestant weet ik daar het fijne niet van en de liturgie van zo’n viering verandert er ook niet door. Het is alles mannelijk wat de klok slaat.

Vertrouw altijd op de Eeuwige, alleen op haar, want de Eeuwige is een rots sinds mensenheugenis.

Zij haalt neer wie in de hoogte leven en veilig in hun onneembare vesting wonen.

Voor de één een godslastering, voor de ander een opluchting. Je hoeft wat mij betreft het allemaal niet meteen te vervangen, maar de verrassing en verwarring is wel nodig. Het is niet de masculiniteit die ons gaat redden – het is gerechtigheid. En dat betekent dat ieder z’n deel krijgt, dat de verhoudingen weer kloppen, dat er ruimte is voor iedereen. En nee, God is dan geen man. Dat is net zo goed blasfemisch. Eerder non-binair en daar wordt in deze tijd een nieuwe taal voor ontwikkeld, misschien wel zinnig voor een nieuwe-nieuwe Bijbelvertaling.

Tot zover de gedachtenspinsels van de ochtend. Ter overweging en eventuele overdenking aangeboden, en vooral gewoon om de dag mee te beginnen – in plaats van takenlijstjes of social media. Een hele goede donderdag gewenst, en vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.