Lazarus staat op | Ik weet het nog zo net niet

Ik weet het nog zo net niet – PopUpGedachte donderdag 28 januari 2021

Een spiritueel leven is niet voor iedereen weggelegd, zo lijkt het. Sommigen mensen zijn er gewoon goed in om op die yogamat te blijven zitten, diep te ademen, in hun lijf te zakken en komen er dan vervolgens toch echt enigszins verlicht vandaan. Anderen vinden het niet alleen lastig om zelf hun rust te vinden, maar hebben ook commentaar op spiritualiteit van anderen die dan niet spiritueel genoeg zou zijn of niet van de juiste stroming. Er zijn er die gemakkelijk hun weg lijken te vinden in gebed, in wierook of in psalmen. Voor anderen werkt het gewoon niet, wat moet je ermee, levert het nog iets op of is het gewoon ver van je bed.

Wat is spiritueel leven eigenlijk? Elke ochtend om zes uur opstaan? Of tenminste de wekker zetten om zes uur en je dan bij de haren uit bed en de trap afslepen omdat je nu eenmaal een afspraak hebt met jezelf over de vroege ochtend popupgedachten? Dat is discipline, soms is het spiritueel, soms is het creatief. Met deze PopUpGedachten heb ik het verlangen een vorm gegeven, een plek zogezegd, verlangen naar een leven dat tenminste ook spiritueel is. Of het dan ook altijd spiritueel is – of spiritueel voelt – dat is nog een heel andere vraag. En ik kan je zeggen dat het lang niet altijd spirituel voelt. En of het spiritueel ís dat wordt ook nog niet eens per se bevestigd of ontkent door de gevoelens die ik erover heb.

Wat is het verlangen naar een spiritueel leven? Misschien wel dit: dat tussen al het materiële en alles wat van voorbijgaande aard is en wat je dus kan ontvallen, een ankerpunt in een onzichtbare werkelijkheid ligt dat je overeind houdt en een plek geeft, wat er ook gebeurt. We weten allemaal ergens wel dat wat we hebben ons kan ontvallen, dat wie er om ons heen zijn dat niet eeuwig zullen zijn, dat succes of het gevoel van oké zijn zomaar ook weer kunnen verdampen.
En dan? Is er dan nog iets anders diep in mij en buiten mij – liefst beiden; een innerlijke connectie met een groter geheel, wat me een plek geeft ook al is alles wat die plek aanduidt op losse schroeven gezet?

Spiritueel leven is misschien dat moment onder de sterren of op de bergtop, aan zee of in de armen van een geliefde, gewoon aan tafel in je eentje starend naar de lucht of naar buiten, iets van muziek of een hand op je schouder – een zin die voor je geschreven lijkt te zijn. Het zijn de momenten waarop je meer bestaat dan enkel fysiek of mentaal. Is er een weg naar die momenten? Is er een toegangsdeur naar de spirituele ruimte? Vanochtend schrijft de psalmdichter dit:

Wie mag de berg van de Eeuwige bestijgen,
wie mag staan op zijn heilige plaats?
Wie reine handen heeft en een zuiver hart,
zich niet inlaat met leugens.

De berg op, de ruimte binnen – wie? Nou, reine handen, een zuiver hart en iemand die zich niet inlaat met leugens. Ik vind dat nogal wat. Het is niet een royale uitnodiging van: kom maar, het maakt niet uit. Iedereen die wil, is al gered door de wil uberhaupt. Niets daarvan bij deze dichter: reine handen. Ik weet niet precies wat hij of zij bedoelt, maar als het betekent dat er niets van onrecht bewust of onbewust aan mijn handen kleeft, dan kan ik wel inpakken. Als het een zuiver hart moet zijn; wie heeft dat?
Ik kijk soms naar de kinderen, maar ook hun hart en geweten zit natuurlijk al vol twijfel en tweestrijd over knokken voor wat van jou is of genereus geven aan de ander; al gaat het maar om speelgoed. Ik moet denken aan die jongen met het syndroom van Down in de dansgroep van een vriendin – daar zit een zuiverheid misschien. Maar ik?

Ze zeggen dat de grootste leugen te maken heeft met de inbeelding dat het je allemaal toekomt. Dat je de koning bent van je eigen wereld en niemand het recht heeft je jouw geluk te ontzeggen. Het is de leugen die de eerste mensen in het eerste grootse verhaal van de Bijbel in strijd bracht met de grote geest van de wereld, met de Eeuwige zelf. Zélf wel weten wat goed en kwaad is, het zélf bepalen. De erkenning van het niet-weten, de schuchterheid van het zelfbesef dat het hart niet zomaar onverdeeld is, en de handen niet zomaar rein – dat zijn de handen die omvat worden door de Eeuwige op weg naar een uitzicht, een bergtop. Tenminste, dat denk ik, dat hoop ik en daar vertrouw ik dan maar weer op in de ochtenden. Ochtenden die vaak niet anders zijn dan je gezicht laten zien aan de voet van de berg, to show up. En dan maar zien.

Een hele goede donderdag gewenst vandaag, morgen weer een nieuwe popupgedachte en voor vandaag, vrede gewenst, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.