Lazarus staat op | Doe het dan niet zou je zeggen

Doe het dan niet, zou je zeggen – PopUpGedachte maandag 25 november 2019

We hielden een kleine fundraiser. Het ging erom dat iemand van onze vrienden even een bijdrage nodig had om rond te kunnen komen. Er werd van alles gedoneerd aan tientjes, twintig soms tweehonderd euro. En iemand had 2,50 overgemaakt. En ik schaam me er nu een beetje voor om het te zeggen, maar ik dacht doen: Doe het dan niet, joh. Ik dacht het echt.

Natuurlijk waardeer ik alles en corrigeer ik mezelf bij die gedachte. Misschien was het twee euro, ik weet het niet meer. En ik wil me ook niet beter voordoen dan ik ben. Maar mijn eerste reflex was: Doe het dan niet. Niet omdat ik het te weinig vond op het geheel, maar dat je helemaal bezig gaat om iets over te maken en dat die inspanning misschien wel niet in verhouding staat tot het verschil dat je bijdrage maakt op het geheel van dat wat het oplevert.

Vandaag lees ik een fragment dat me even opnieuw leert rekenen. In de werkelijkheid van de rabbi van Nazareth doet geld heel andere dingen dan in het gewone leven. En ik moet het – een beetje tot mijn schande – soms weer ontdekken. Dit staat er:

In die tijd gebeurde het dat Jezus opkeek en zag hoe de rijken hun gaven in de offerkist wierpen, maar Hij zag ook een behoeftige weduwe die er twee penningen inwierp. En Hij sprak: 'Waarlijk, Ik zeg u: die arme weduwe heeft er het meeste van allen ingeworpen. Die mensen hebben allen iets van hun overvloed bij de gaven voor God geworpen, maar zij offerde van haar armoe alles waar ze van leven moest.'

Na zo’n tekstje denk ik: wat hartverwarmend, wat mooi. Zo’n rabbi met zoveel waardering. En we hebben niet zoveel sympathie met rijken meestal, dus dat is ook lekker, dat die even op hun nummer worden gezet. Maar kijk je een tweede keer, dan kun je ook denken: Mens, doe het dan niet. Je bent hartstikke arm en die twee penningen gaan op de grote hoop. De penningmeester van de tempel telt ze gewoon op bij de rest en dan is jouw bijdrage niet meer dan een extra cijfertje achter de komma dat bij het afronden in de vergetelheid verdwijnt. Had er dan iets zinnigs meegedaan. Iets voor jezelf. Niet op de grote hoop, in zo’n kist.

Er geldt een wat andere economie binnen dat christendom. Een ander waardesysteem. Niet alleen in christendom, denk ik trouwens, het is ook intermenselijk. Wie zich bewust is van het offer dat de ander brengt, kijkt met een andere waardering naar datgene wat gegeven wordt. Het gaat óók om het gebaar. En het gaat om de gever.

Degene die we verder zouden helpen met onze kleine fundraiser was echt niet per se geholpen met 2,50. Ik zeg het een beetje hard, maar het is wel zo. En dat geldt in zo’n verhaal ook: de tempel heeft echt geen moer aan die twee penningen. Dus puur economisch gezien, had je het net zo goed kunnen houden. Blijkbaar speelt er in het echte leven iets anders dan grootboeken en excellijstjes. En gaat het geven minstens zo veel om de gever als om de ontvanger. Gaat het geven minstens zoveel om degene die de handeling uitvoert, als degene die ontvangt. De opbrengst gaat op de grote hoop, maar de vrouw heeft gekozen, zich toegewijd, een statement gemaakt dat uiteindelijk meer is dan al die grote hoeveelheden bij elkaar.

Wie kan nu nog optellen? Hoe moet je dan optellen? Dat ik die 2,50 als een soort schat overhandig aan degene die we gingen ondersteunen en het grote restbedrag als een soort extraatje overmaak? Ook niet eerlijk, want mensen met grote bedragen hebben soms ook een grote keus gemaakt om in vertrouwen dat het goed komt, serieus te doneren. Je kunt het bijna niet op de juiste manier waarderen. Je weet nooit echt hoeveel een ander geeft, als een ander iets geeft. Op die manier gezien is geven iets wat je zelf doet en wat jijzelf hebt te beoordelen. Een individuele daad van overgave of van plezier of van distantie en desinteresse. En dat wordt uitgedrukt in een getal, maar dat getal kan op geen enkele manier de werkelijke waarde weergeven van wat gegeven wordt.

Cijfers gaan ons niet redden, wie koud iemands kleine bedrag analyseert, zou zomaar zeggen: doe het dan niet. Maar het is niet het bedrag, het is het hart. En of het nu gewaardeerd wordt of niet, of het zichtbaar is op de eindbegroting of niet, dat is niet relevant. Geven is het gebaar van de gever en dat telt. Op hele andere manier dan Excel en de bank telt.

Tot zover vanochtend. Dank voor het lezen of luisteren. Meer popupgedachtes op Lazarusstaatop.nl – abonneren kan natuurlijk ook, dan krijg je de tekst direct in je whatsapp – en voor nu, vrede en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.