Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Lazarus staat op | De cynicus gezien

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Deel:

De cynicus gezien – PopUpGedachte maandag 24 augustus 2020

Cynisme is een lege aangelegenheid. Dat weet de cynicus ook wel, maar het is toch hardnekkig. Het maakt dat er vrijwel niets goed is, en als het wel zo is, dan wordt het schoorvoetend en mokkend toegegeven. Cynisme wil er niet aan, wil niet in beweging komen, wil zich niet gek laten maken. En we kennen het allemaal. Behalve kinderen, die kennen het in het begin nog helemaal niet. Zo’n baby die de borst afwijst met een neerbuigend gebaar, dat het waarschijnlijk toch weer vieze lauwe melk zal zijn. En als het dan echt moet, schokschouderend eraan begint, omdat er nou eenmaal niks anders in huis is. Het kan altijd in het leven, behalve als baby.
Wanneer het erin komt, dat cynisme? Ik heb geen idee. Maar het ontstaat ergens als mogelijkheid, de puber die zwelgt erin, de volwassene heeft het altijd als optie bij de hand.

Ik vind het zelf een ingewikkelde eigenschap, ook bij mezelf. Ik leef bij hoop, drive, energie, mogelijkheden zien, nieuwe dingen bouwen, alles drijft op de ballon van de hoop. En de cynicus is de speld, altijd weer. En als hij of zij de kans ziet, dan zoekt-ie de ballon. En ergens ook wel logisch, want dan komt iedereen van die ballon af, zitten we allemaal op de grond en is het rustig. Vandaag zegt Natanaël in een lezing zoiets.

“In die tijd ontmoette Filippus Natanaël en zei hem: 'Degene over wie Mozes in de Wet geschreven heeft en ook de profeten, Hem hebben wij gevonden: Jezus, de zoon van Jozef, uit Nazaret.' Natanaël smaalde: 'Uit Nazaret, kan daar iets goeds vandaan komen?”

Natanael had zich net rustig onder een vijgeboom genesteld en dan komt er zo’n Filippus met een himmelhoch jauchzend bericht. Dan kan Natanaël overeind komen en de boel najagen, maar je ziet al de inspanning voor je en de risico’s dat het onzin is, dus hij grijpt z’n speld en haalt uit naar de ballon: ‘Uit Nazaret, dat onoogelijke dorpje, kom zeg, kan daar iets goeds vandaan komen?”

Cynisme is een lastige. Zeker als je met Filippus-energie een nieuw verhaal komt brengen. Het is niet waar je op zit te wachten. Maar ik ben zelf natuurlijk ook cynisch. Cynisch over de mogelijkheid dat de volgende verkiezing wel een eerlijk migratiebeleid brengt bijvoorbeeld. Dat is niet cynisch, zegt iemand, dat is reëel. Tsja, ze liggen soms dicht bij elkaar.
Ik reageer vrij cynisch op complottheoriën en zelfs als er dan een nieuwe uitnodiging tot actie komt om toch de regering over te halen die 500 kinderen te gaan halen uit kamp Moria. Ik moet met geweld het opborrelende cynisme, niet tegenover hen hè, maar tegenover de staatssecretaris en het migratiebeleid, eronder houden.
Filippus reageert wel mooi. Hij is niet beledigd, althans niet merkbaar, hij vraagt niet om loyaliteit: geloof me nou! Hij zegt: 'Kom dan zelf kijken.'

Jezus zag Natanaël naar zich toekomen en zei, doelend op hem: 'Dat is waarlijk een Israëliet in wie geen bedrog is!'

Hop, Jezus van Nazareth heeft een heel wat hogere pet op van cynisme dan ik. Hij waardeert het cynisme als eerlijke recht-door-zee-achtigheid. Precies wat de cynicus wil zijn. Geen mooie verhalen, geen opgeklopte show. En het wordt hem of haar meestal niet in dank afgenomen, het is een beetje alleen. Want meegaan met de flow van het moment wordt veel meer gewaardeerd. Maar hier ziet iemand van een afstandje al wie Natanael is en waardeert zijn cynisme. Dat komt zo onverwacht, dat Natanael stamelt: 'Hoe kent Gij mij?' Jezus gaf hem ten antwoord: 'Voordat Filippus u riep, zag ik u onder de vijgeboom zitten.' Toen zei Natanaël tot Hem: 'Rabbi, Gij zijt de Zoon Gods, Gij zijt de Koning van Israël.'

Hop. Einde cynisme. Gekend zijn, gezien zijn, is toch sterker dan de ingebouwde argwaan. Een zo’n momentje is genoeg. Het is misschien wel de diepste behoefte van ons allemaal. Gezien zijn. De een beschermt zichzelf tegen dat verlangen en de pijn die een onbeantwoord verlangen mee kan brengen door cynisme. De ander probeert dat verlangen te vullen met enthousiasme en actie: zie mij. En het verlangen is hetzelfde: gezien zijn. Ontdekken dat je gezien bent. En geliefd. Meer hebben we niet nodig.

Tot zover vanochtend. Een hele goede maandag gewenst. En vrede, en alle goeds

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.

Geschreven door

Rikko Voorberg

--:--