Lazarus staat op | In vrede gaan

In vrede gaan – PopUpGedachte maandag 29 juni 2020

Elke ochtend van elke werkdag sluit ik de PopUpGedachte af met ‘Vrede, en alle goeds’, de oude fransiscaanse zegen. Het is voor sommige luisteraars het belangrijkste stukje van de hele tekst. Laat dat geschrijf, gepieker, getwijfel en gegraaf maar zitten, wat hen betreft, en zeg me gewoon de vrede aan en alle goeds. Dat is voldoende en dat is zo nodig. Dus dat blijf ik in elk geval maar doen. Beschouw de rest vooral als inleiding.

Hoe vind je vrede? Degenen bij wie die zegenbede hoort, die wist het wel. Fransiscus, naar wie de huidige Paus zich heeft laten noemen, deed al zijn bezittingen van de hand en wilde Christus volgen door verlost van zorgen om bezit, de ander te dienen waar mogelijk. Zo vond hij vrede en wenste vrede, en alle goeds. Een populair recept in die tijd, want de beweging die hij inzette met 11 toegewijde anderen, groeide al snel uit tot 30.000 broeders (de vrouwenorde volgde later) die op deze manier radicaal hun leven omgooiden.

Zij geloofden dat niet het hebben van wat je nodig had, vrede zou geven, maar juist het verlies. Zij lieten alvast los wat je toch niet mee kon nemen. Ga in vrede, Rest in Peace, de klassieke woorden die horen bij het sterven, incorporeerden zij al in het leven van elke dag. Zij gingen in vrede, zij gingen heen – niet naar een hiernamaals, maar een hiernumaals.

Die vrede heeft Paulus ook te pakken. De man die zoveel bloed aan z’n handen had. De man die zich kon schamen over z’n geschiedenis. Hij begon met het jagen op volgelingen van Jezus en werd er vervolgens als door een wonder zelf één. Nu hij voorvoelt, dat hij weleens zou kunnen gaan sterven voor de goede zaak, schrijft hij: “Dierbare, wat mij betreft, mijn bloed wordt weldra geplengd, het uur van mijn heengaan is nabij. Ik heb de goede strijd gestreden, de wedloop voleind, het geloof bewaard.”

Hij heeft het leven als een strijd ervaren, een wedstrijd. Hij stelt hier dat vrede niet iets is wat je overkomt, maar dat het inzet, focus, aandacht en toewijding vraagt. Sommigen zeggen dat vrede komt door stil te worden, op je yogamat te zitten, te mediteren of te bidden. En dat kan zo zijn, maar doe het maar eens en doe het maar eens met heel je hart. Ook dat is strijd. Alleen al tegen de afleiding, de agenda, de taken en alles wat om aandacht roept.

Vrede is niet iets wat passief ontstaat of wat je overkomt, zoals een mooie zonsopgang of -ondergang. Vrede heeft alles te maken met het harde werk van overgave en toewijding, van loslaten en vertrouwen, van weggeven soms wat je denkt nodig te hebben om te ontvangen wat je hoopte dat er zou zijn. Vrede is dat wat ontstaat als je blijft geloven dat het goede doen de prijs waard is.

Wat wordt mij gevraagd? Hoe vind ik vrede? Welke wedstrijd ga ik aan? Elke rol in mijn leven is misschien wel een ander waagstuk. Als vader wordt er een toewijding gevraagd, als man van, als vriend, als pastor soms, als dominee en soms als kunstenaar of activist. De diversiteit van de rollen is soms verwarrend. En gelukkig is het uiteindelijk niet de vraag of ik al die dingen perfect heb gedaan, maar of ik het aangegaan ben. Heb ik me toegewijd – en belangrijker dan alles: heb ik het geloof behouden. Niet een set geloofswaarheden, maar ben ik erin blijven geloven? Dat kan ik best verloren zijn onderweg, maar ben ik het dan weer gaan zoeken?  Heb ik het opnieuw gevonden in nieuwe vormen. Ben ik blijven geloven, heb ik me opnieuw durven toewijden, weet ik nog waarom ik eraan begon?

Vrede is niet passief, het is een actieve weg van toewijding, volhouden en geloof. Waarbij je het goede onderweg tegenkomt in soms heel onverwachte vormen. Vrede gewenst, dus. En alle goeds. Ook vandaag.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.