Lazarus staat op | Waarom het belangrijk is om te blijven praten

Blijven Praten – PopUpGedachte dinsdag 30 november 2021

Waar zijn eigenlijk de momenten dat je vertelt aan elkaar waar je voor gaat, waar je voor leeft, wat jij denkt dat toekomst, bevrijding, hoop brengt in de wereld? De kroegen zijn dicht ‘s avonds, dus de wat losgemaakte tong aan de bar die voor zich uit filosofeert alsof tijd niet bestaat, die bestaat even niet. En ook interessant dat er soms toch een soort roes nodig is om die grote verhalen op tafel te leggen. Dat we in het gewone leven er te pragmatisch of gehaast voor zijn.

De kerk is zo ’n plek, maar daar wordt toch vooral tegen je gepraat – ook zinnig, hoeveel plekken zijn er nu waar je wekelijks herinnerd wordt aan de grote vragen en richtingen van het leven, ook al zal menigeen zich er niet thuis voelen of zichzelf herkennen, het gebeurt er wel. 

In die oude teksten van christendom houdt Paulus niet op om te stellen dat het geloof ‘uit het horen’ is. Het gaat niet om bij welk volk je hoort, wat je traditie is, of je tot ‘ons soort mensen’ hoort, dat doet er allemaal niet toe: Jood, heiden, besneden, onbesneden – dat zijn een beetje de categoriën van zijn tijd en met nogal wat revolutionaire inzet verklaart hij die categoriën irrelevant. De vraag is aan welke woorden, welk wereldbeeld, je geloof hecht. That’s it. Maar daarvoor, zo zegt hij, moet dat wereldbeeld wel gedeeld worden. Er staat vanochtend:

Jesaja zegt het reeds: Heer, wie heeft geloof geschonken aan onze prediking?
Zo ontstaat dan het geloof door de prediking, en de prediking geschiedt in opdracht van Christus. Maar, zo vraag ik, hebben zij haar misschien niet gehoord? Toch wel: Hun geluid heeft zich over de gehele aarde verspreid en hun woorden weerklon­ken tot aan de uiteinden der wereld.

Ik neem vanochtend even de vrijheid – lang leve de ruimte van de PopUpGedachtes – om prediking wat breder te trekken dan de officiële monoloog van een mens in kerkelijke kledij tijdens een al dan niet offline bijeenkomst van het instituut. Achter die geinstitutionaliseerde vorm ligt de gedachte dat taal nodig is, woorden, spraak, vertellen – en wat dan? Een wereldbeeld, een hoop, een overgave, een paradigma. En waarom is dat zo revolutionair: omdat het niks meer te maken heeft met wie je vader en moeder zijn, wat je achtergrond of opleidingsniveau is, welk bloed er door je aderen stroomt en van wie je d’r ene bent. Het gaat om jou, en in jouw gesprek met de ander: om de ander, als individu tegenover de godheid – niet individualistisch bedoeld, maar juist verbinden; één grote mensengemeenschap. 

En dan is het zaak om te blijven praten met elkaar – om te delen waar het leven je hoop van geeft en waar je geloof aan hecht. En dan niet te blijven staan bij etiketten, maar af te dalen in betekenis. ‘Jezus is alles voor mij’, zei een vrouw tijdens een training. En ze bleef een aantal van dat soort zinnen herhalen. Ik voelde de vervreemding groeien in de groep, omdat het een label was en geen inhoud op dat moment.
Het had een sjibbolet-functie; degenen die ook bij de ‘Jezus is alles’-beweging hoorden zou het herkennen en het mooi en bijzonder gelovig vinden en degenen die er niet bij hoorden volgens zichzelf, zouden slechts kunnen observeren. Ik vroeg haar wat dat ‘Jezus’ voor haar betekende. Ze zei: ‘Het betekent kwetsbaarheid voor mij, en door de pijn heen durven gaan’. De groep hoorde de emotie in haar stem en iedereen was er voor mijn gevoel opeens weer bij. Dit snapten ze, hier konden ze aan relateren, meevoelen. Hier werd gepreekt, los van de labels. 

Is dat ‘Jezus’ dan altijd een label? Zeker niet. Elk woord kan een label worden, een signaalwoord dat aangeeft bij welke groep je hoort. En als het niet wordt uitgelegd of invoelbaar gemaakt, dan werkt het slechts om een grens af te bakenen. Onbewust soms, maar zo gaat het. 

Wat ik meeneem vandaag; de vraag waar en hoe we nog met elkaar praten over wat ons drijft, hoop geeft, richting geeft – onderlinge ‘prediking’ zogezegd – en eens zien hoe we daar ruimte voor kunnen houden. 

Tot zover vanochtend. Een hele goede dinsdag gewenst, en vrede, en alle goeds