Lazarus staat op | We hebben meer nodig dan lichamelijke gezondheid alleen

Wat er allemaal geheeld moet worden – PopUpGedachte maandag 6 december 2021

Wie ziek wordt, heeft met veel meer te dealen dan alleen het feit dat je ziek bent. Het ligt een beetje aan de heftigheid ervan, maar alleen al met een griepje besef je hoe kwetsbaar je blijkbaar bent. Slap als een vaatdoek op de bank, niets meer van je energie te vinden, geen idee hoe je eraan komt en je komt er niet zomaar vanaf. Dat duurt echt even. Overgave, het tegenovergestelde van je planmatige dagelijkse leven.

De grote ziektes als vormen van kanker of anders sluipmoordenaars van het lichaam, die pakken ook je geest. Want waar heb je dit aan verdiend? Of: wat heb je eigenlijk met je leven gedaan? Was het je eigen schuld op de een of andere manier – een poging om toch nog grip te krijgen op het ongrijpbare. En waar is God, mocht je daarin geloven. Of dat je juist weer in een God gaat geloven omdat de bliksemse boel anders zo leeg is. Ziekte behandelen we veelal lichamelijk, maar er gebeurt nogal wat in de geest.

Misschien is dat een sleutel tot de lezing van de dag, Jezus van Nazareth die met allemaal religieuze leiders bij elkaar is in gesprek. Vier vrienden van een verlamde man proberen toegang te krijgen tot hem:

omdat ze vanwege de menigte geen weg vonden waarlangs ze hem konden binnenbren­gen, gingen ze het dak op en lieten hem met bed en al door een opening in het tegeldak midden tussen het volk zakken, voor de voeten van Jezus. Toen Jezus hun geloof zag, zei Hij: 'Vriend, uw zonden zijn u vergeven.' Maar de schriftgeleerden en Farizee­ën vroegen zich af: 'Wat is dat voor iemand, die zo gods­lasterlijk spreekt?' Wie anders kan zonden vergeven dan God alleen?

Allereerst: fantastische actie. Met zulke vrienden, wat wil je dan nog meer. Het lef, de brutaliteit, het vertrouwen in die Jezus en dat je die kans niet wilt laten glippen. Los van wat er allemaal theologisch verderop gebeurt; vergeet never nooit niet die vrienden die vanaf het dak met nog natrillende spieren beluisteren wat er beneden voor tumult losbarst nadat ze het bed middenin dat gesprek hebben laten zakken.

‘Uw zonden zijn u vergeven’ – bizarre uitspraak. Was het dan toch zijn eigen schuld? Wat had ie gedaan dan? Naar mijn indruk vanochtend hier zo vanuit de donkere ochtend hier in Amsterdam, raakt de man van Nazareth aan dat proces wat er achter die fysieke ziekte speelt; de worsteling met het zelf, het afgescheiden zijn van de wereld van de mensen die lopen, de discussie met de Eeuwige, alles wat zo vastloopt; Jezus van Nazareth verbindt op eigen gezag de Eeuwige en deze verlamde mens weer in harmonie. En dat ik me kan voorstellen dat de verlamde even zijn ogen rust geeft, als hij kan glimlachen, dat hij dat zou doen, en rust vindt. Zoiets.

Maar dan ontstaat er natuurlijk discussie. Dat soort grote uitspraken doe je alleen in de tempel, keurig door priesters, volgens de wet. Als het daarbuiten allemaal ook kan gebeuren, ontstaat er een oncontroleerbare wildgroei. Wie denk je wel je bent, Jezus van Nazareth? Precies de goede vraag. Is God afgedaald onder mensen, is de tempel een overbodig object geworden? Om dat idee te bevestigen, geneest Jezus de man ook nog eens. Maar dat lijkt een soort bekrachtiging van die eerste uitspraak; over de vergeving.

Vanochtend besef ik eens te meer dat we als mens heel wat meer nodig hebben dan gezondheid, dat heelheid, harmonie, vergeven zijn en vergeven juist ook in deze tijd van nog veel groter waarde zijn dan vaccins en ziekenhuizen. En dat er geen tempel of geheiligd ritueel nodig is, maar dat het te geven en te ontvangen is door jou en mij – waar je ook bent. Dat is de realiteit waar Jezus van Nazareth aan begon. Deze week maar weer eens mezelf aan herinneren. Vergeving, harmonie, verzoening, heelheid – het kan overal; het heeft alleen mensen nodig die het verlangen, die het delen, die het doen.

Tot zover de PopUpGedachte van vanochtend. Een hele goede maandag gewenst, en vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.