Lazarus staat op | Eindelijk gerechtigheid

Eindelijk gerechtigheid – PopUpGedachte vrijdag 18 december 2020

Vandaag is het de laatste PopUpGedachte van 2020. Het jaar is zo’n beetje voorbij, de komende twee weken zijn vakantie. Een vreemde vakantie zo in coronatijden, maar toch. Tijd om af te sluiten, op te laden, terug te blikken en vooruit te kijken. Te vieren wat er aan goedheid is gegeven, te treuren over wat er te betreuren is, te zien wat er klaarstaat voor 2021 om op te pakken. Geen eindejaarsgedachte van mij hier, want hoe kun je terugkijken op een jaar wat al heel vroeg zo’n ongedachte wending nam. Dat laat ik graag over aan eindejaarsconferences, praatprogramma’s en digitale dominees. Ter afsluiting van het PopUpGedachte-jaar, kijk ik graag nog even naar de Kerst. Want de lezing van de dag geeft toch weer een ongedachte focus aan dat feest van lichtjes, kaarsen, koorgezang en viering van de geboorte van de Man van Nazareth.

Waar wachten we eigenlijk op, vraag ik me af vandaag. Wat hopen we nou eigenlijk? Dat het met ons nog een keer goedkomt? Dat de ware relatie opduikt, dat de baan die we hebben een opwaartse spiraal zal blijken te zijn, dat we nog een keer een wereldreis kunnen maken, dat het goedkomt met onze kinderen, dat je geen geldzorgen meer hebt, dat je in de hemel komt ooit. Waar hopen we eigenlijk op? Of je nou gelooft of niet, die vraag zal vast een antwoord kennen. Dat corona voorbij gaat, dat ik een lang en gezond leven heb, dat ik ooit nog dit of dat boek kan schrijven.
In de christelijke spiritualiteit is de geboorte van de Messias het begin van de vervulling van de hoop. Er wordt dan gezongen en gebeden en gesproken over het feit dat het goedkomt, want de Eeuwige is geboren, God met ons, verbinding tussen hemel en aarde. En prachtig, hè? Alleen wat komt er dan goed? Waar gaat dat eigenlijk over? Waar hoopte men op en wat beloofden de teksten dan dat er goedkwam?

Om heel eerlijk te zijn ging die hoop heel weinig over de hemel, weinig over gezondheid, weinig over een lang leven, weinig over de liefde, weinig over je oké voelen en weinig over jou en mij persoonlijk überhaupt. Dit staat er vanochtend, geschreven door de profeet Jeremia, ver voor Christus:

Geloof mij, de dag zal komen – spreekt de Heer – dat ik aan Davids stam een rechtmatige telg laat ontspruiten, die als koning een wijs beleid zal voeren en die in het land recht en gerechtigheid zal handhaven.

De hoop die men koesterde was weinig persoonlijk, weinig hemels – het was vooral politiek, aards concreet. Recht en gerechtigheid, that’s it. De Psalmdichter vanochtend doet het nog eens dunnetjes over:

Geef, o God, uw wetten aan de koning,

uw gerechtigheid aan de koningszoon.

Moge hij uw volk rechtvaardig besturen,

uw arme volk naar recht en wet.

Hij zal bevrijden wie arm is en om hulp roept,

wie zwak is en geen helper heeft.

Hij ontfermt zich over weerlozen en armen,

wie arm is, redt Hij het leven

Het is een beetje een afknapper zo’n Kerst. Politieke verandering, rechtvaardige bestuurders – het is weinig Kerstig. En toch zit hier het verlangen en is Kerst de geboorte van een wereld waarin recht gedaan wordt. Dat is soms goed nieuws: als je degene bent die lijdt onder onrecht. Dat is soms slecht nieuws: als je degene bent die profiteert van onrecht. En we zijn het bijna altijd allebei.

Ik neem het mee onder de Kerstboom en zal het me herinneren bij het ge-jinglebells op radio en tv. Wat er ook lekker en warm en cozy voelt aan Kerst – het echte verhaal gaat over gerechtigheid hier en nu. Op zich best wel passend dat er dus nu een rapport over de kinderopvangtoeslagaffaire aan het licht komt. Ook dat of misschien wel juist dat, is een kerstverhaal. Onrecht aan het licht, recht moet worden gedaan. Lang leve Kerst.

Tot zover vanochtend. Een hele goede vrijdag gewenst en goede komende weken in vreemde tijden. Sterkte, vrede, en alle goeds. 

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.