Lazarus staat op | Hoop tegen beter weten in

Hoop tegen beter weten in – PopUpGedachte vrijdag 19 maart 2021

Ik ben weer terug. Een week geleden liet ik de PopUpGedachtes voor wat ze waren en vertrok naar Bosnië, zonder te weten wat het allemaal zou gaan brengen. Daar trokken we op met mensen uit Pakisten, Afghanistan en andere landen die steeds weer opnieuw hun leven wagen om op dezelfde grond terecht te komen, als waar wij nu zitten te luisteren. En die grond wordt bewaakt met man en macht, met geweld en marteling. Dus houden mensen zich schuil aan de randen, wachten op een kans, verzorgen hun wonden, doen energie op voor een nieuwe poging en houden hoop, dat vooral. Soms tegen beter weten in.

Het was een reis waarvan het stof en de verhalen nog rustig moeten en mogen neerdalen. Maar dan lees ik vanochtend in de teksten van de dag over de vader van de drie grote monotheïstische religies, Abraham, die gekenschetst wordt als een man van hoop tegen beter weten in. Dan gaan mijn gedachten onwillekeurig naar Ahmid, die al 35 keer heeft geprobeerd de grens over te komen. Al die keren gegrepen, vernederd en teruggestuurd met verschillende gradaties van geweld.

Hoop is een bijzonder ding. Het is onmisbaar voor degenen die onderweg zijn, anders is het einde oefening. Ben ik nog onderweg? Met verkiezingsresultaten waar sommigen van ons diep verdrietig van worden, al zijn er natuurlijk ook delen van de uitslag te vieren. Is hoop dan iets goeds, als het tegen beter weten in is? Vanochtend haalt Paulus aan wat er over Abraham gezegd werd:

Ik heb u vader gemaakt van vele volken.” Hij is dit voor het aanschijn van God in wie hij heeft geloofd, die de doden levend maakt en wat niet bestaat in het aanzijn roept. Tegen alle hoop in heeft hij gehoopt, en geloofd dat hij vader zou worden van vele volken,
gelijk hem gezegd was: Zo talrijk zal uw nageslacht zijn. Daarom werd het hem als gerechtigheid aangerekend.

In Abrahams geval was hopen tegen beter weten in een daad van gerechtigheid. Hij wordt erom geprezen, het is een identiteitskenmerk van deze grote voorvader. Dat hij wist hoe te hopen en dat vol te houden ook als de ouderdomsverschijnselen en de lijn der verwachting compleet de andere kant op wezen. Hij hoopte omdat het hem gezegd was. Wat is mij gezegd?

Er is mij niets gezegd over de verkiezingen, weinig over de impact van klimaatverandering en mogelijke desastreuze gevolgen, weinig over de vraag of Ahmid het gaat redden of Amir. Er is mij wel gezegd, er is ons gezegd, dat gerechtigheid, waarheid en goedheid uiteindelijk aan het langste eind trekken. Dat investeringen in grensgeweld of in buitenlanderhaat kortzichtig zijn, omdat het gedoemd is in figuurlijke en letterlijke zin om onder te gaan – ook al wijzen de tekenen van de tijd mogelijk een hele andere kant op.

Hoop tegen beter weten in, zegt iets over de beperkte mate van ons weten. In de donkere, leegstaande fabrieken waar mensen op weg naar Europa onderdak hebben gevonden, brandt licht. Je wordt als totaal onbekende meteen in de lichtkring uitgenodigd, er wordt eten gedeeld. Natuurlijk is er argwaan her en der en zijn de mensen onderweg geen heiligen. Maar er is licht, want er brandt hoop.

Abraham heeft niet mee kunnen maken hoe hij een ‘vader van vele volken’ was. Hij heeft de vervulling van de belofte niet gezien, wel het begin. Zijn zoon, Isaak. En dat was voldoende. Het begin van de vervulling van waar je op hoopt. En dan vertrouwen.

Het zijn grote woorden allemaal en grote verhalen, die net zo goed betrekking hebben op de kleinste momenten van ons leven. In de christelijke spiritualiteit en in de joodse, voorzover ik die ken, is hoop hebben een teken van moed, het is een ‘daad van gerechtigheid’, het klopt. Ook als je je ertoe moet zetten.

Ik leerde een week lang over hoop en moed ondanks alles. Misschien betekent dat ook wel iets voor verkiezingsuitslagen of medische uitslagen her of der, of je dagelijkse worsteling waar je eigenlijk niet meer de moed voor kunt opbrengen.

Tot zover vandaag. Een hele goede vrijdag gewenst, maandag weer een nieuwe popupgedachte en voor nu: vrede gewenst, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.