Lazarus staat op | Wie achterstaat, staat voor

Wie achterstaat, staat voor – PopUpGedachte vrijdag 2 juli 2021

Op een groot paard zit een kleine jongen, naast hem loopt een hond. Ik stel me een karrespoor voor, maar ik weet het niet, want dat zegt de pentekening niet. Het is een snelle schets met grove vormen, vol leven en vol rust. Boven de tekening staat in zwierig schrift: 'Wat is het moedigste dat je ooit hebt gezegd?’ vroeg de jongen. ‘Help’, antwoordde het paard.

De rust, de eenvoud en het antwoord van het paard. Het kaartje met de tekening hangt op mijn koelkast. Het was onderdeel van een cadeautje dat een van onze cursisten ons gaf, en aan alle andere cursisten. We hadden de basiscursus activisme - die we heel recent ontwikkeld hebben: vier avonden over hoe je vorm geeft aan je idealen - bijna afgerond en hij wilde iedereen alvast bedanken.

Een vrij briljante quote voor een paard. ‘Help’, als het moedigste. En ik vraag me af waarom zoiets zo raakt. Waar staat het haaks op? Waarschijnlijk staat het haaks op ons perfectionisme en op een misplaatst verantwoordelijkheidsgevoel en als laatste op onze trots natuurlijk en de behoefte om dat wat we nodig hebben of dat wat we willen hebben te verdienen, zodat het ons niet genadig gegeven wordt, maar dat we er recht op hebben en erop kunnen rekenen. Nu ik er zo bij nadenk is dat best een behoorlijk lijstje waar het haaks op staat.

Perfectionisme allereerst. Het goed willen doen. ‘Help’ past daar op zich wel tussen hoor. Je kunt het prima goed willen doen door hulp te krijgen van anderen, maar vaker trekt de perfectionist zich terug tot het volmaakt is om het dan pas te durven presenteren. Want voor ‘help’ moet je je in de kaart laten kijken. Waarmee kan ik je helpen dan, is de vraag. En dan moet het onaffe, het onbeholpene, het kwetsbare gepresenteerd. Niet makkelijk voor de perfectionist.

Het staat haaks op een misplaatst verantwoordelijkheidsgevoel. Het idee dat je het zelf moet kunnen. Wie heeft dat eigenlijk bedacht, waarom is dat doorgedrongen in de onze hersenbanen en onze vanzelfsprekendheden? Het is soms leuk om iets zelf te kunnen of een deel van iets, maar uiteindelijk zijn we natuurlijk gemaakt op gezamenlijk leven als mensen en is er bijzonder weinig wat we helemaal zelf kunnen. En áls we het zelf kunnen dan hebben we het eerst geleerd van anderen. Het is bijzonder prettig dat ik zelf naar de wc kan en daar niemand bij nodig hebt, maar zo is het niet begonnen en zo zal het hoogstwaarschijnlijk ook niet eindigen en als ik een been breek is het ook tijdelijk even niet waarschijnlijk dat ik het zelf zal kunnen. Het is maar beperkt, die zelfredzaamheid. En als laatste is er natuurlijk de trots en de behoefte om recht te verkrijgen op datgene wat we willen. Liever ons opwerken en iemand opdracht kunnen geven om te doen wat wij niet kunnen, bij voorkeur betaald, dan de hand op moeten houden en help roepen en wachten op genade.

Het simpele antwoord van het paard staat haaks op veel van onze intuïties. Dus paard blijven rijden dan maar, met een hondje naast ons – is het niet in het echt dan wel in ons hoofd. En luisteren naar de rabbi, dat ook. Want hij zegt iets vergelijkbaars vanochtend als de wetsgeleerden van zijn dagen, de religieuze en politieke elite, hem als rabbi het verwijt maakt dat hij met landverraders en foute mensen rondhangt. Dit staat er:

“Toen de Farizeeën dat zagen, zeiden ze tot zijn leerlingen: 'Waarom eet uw Meester met tollenaars en zondaars?' Hij hoorde dit en zei: 'Niet de gezonden hebben een dokter nodig, maar de zieken.
Gaat heen en leert wat het zeggen wil: Ik wil liever barmhartigheid dan offers. Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaars.'

Wie achterstaat, staat voor. Help is het moedigste. Dat is het wel voor vandaag. Een hele goede vrijdag gewenst, een goed weekend – en vrede, en alle goeds.

*Afbeelding boven uit het boek 'De jongen, de mol, de vos en het paard' door Charlie Mackesy

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.