Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Lazarus staat op | Kuddegedrag, wat moet je d'r mee

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Deel:

Kuddegedrag, wat moet je d'r mee – PopUpGedachte vrijdag 27 maart 2020

Reinier sonneveld, schrijver, denker en nog veel meer, legde jaren geleden uit waarom hij weer naar een kerk ging – na jarenlange afwezigheid en frisse tegenzin om zelfs maar over kerk te denken. Dat ik hem ga noemen is niet om je weer naar een kerk te krijgen, hè? In Coronatijden is dat zomaar een misdaad tegen de menselijkheid, mensen naar een kerk krijgen. Boeiende tijden.
Maar Reinier grossiert in wetenschappelijke onderzoeken en experimenten, hij heeft er altijd wel een aantal paraat waarmee hij een betoog doorspekt. Deze ben ik niet meer vergeten omdat het iets zegt over kuddegedrag en beïnvloedbaarheid.

Er is lang geleden een experiment gedaan met een lift. Iedereen weet dat als je een lift binnenstapt je normaal gesproken na binnenkomst je hoofd weer draait naar de deur die een paar verdiepingen hoger of lager weer open zal gaan. Het is gek als je dat niet zo doen en stug naar de achterkant van de lift blijft staren toch? We draaien allemaal. Tenminste….

Een acteur loopt met een groep mensen een lift in, vlak voor het sluiten van de deur zie je dat iedereen zich netjes heeft omgedraaid richting de deur die sluit, de acteur draait zich tijdens de liftrit weer om en gaat naar de achterkant kijken en zonder uitzondering, bij elke test, gaat de deur een aantal verdiepingen lager open en staan al die mensen, die niets van een onderzoek wisten, met hun neus naar de achterkant van de lift en kijk je ze dus op de rug.

Omdat de acteur actief zich in een onlogische richting heeft omgedraaid, draait iedereen mee. Conclusie: we zijn nogal beïnvloedbaar. Er is sprake van kuddegedrag onder mensen, ook al leven we niet echt in kuddes, maar in huizen grotendeels. De briljante conclusie van Reinier was: als ik me dan toch laat beïnvloeden, laat ik me dan maar laten beïnvloeden door mensen die zich door Jezus laten beïnvloeden. En hij ging naar de kerk. Fascinerende gedachtegang. Kuddegedrag omdenken. Niet bevechten, niet ontkennen, maar gewoon je kudde kiezen.

Kuddegedrag gaat ook op als het gaat om kiezen voor het goede – en het minder goede. Het simpelste voorbeeld is wel de fikse vlees-bbq, waar iemand aan deelneemt die om niemand tot last te zijn de eigen vegetarische hapjes heeft meegenomen en die dan ook maar op de bbq legt. Je moet heel goede vrienden zijn en al enigszins daaraan gewend, wil dat niet tot allerlei opmerkingen, scheven ogen of gefluister leiden. Ja toch? De druipende T-bone steak versus de uitgedroogde falafelburger – en dan de morele verhevenheid die uit zo’n droge falafelschijf straalt.. brrr.

Anderzijds is het ook eerlijk om te constateren dat als er een enorme hippe vegetarische bbq met zelfgemixte fruitdrank en geroosterde home-grown shiitakes aan de gang  is en een van de vrienden komt aanfietsen die blijkbaar even onder een steen heeft gelegen, met lappen varkensvlees voor iedereen in driedubbel plastic verpakkingen – ook dan geldt het gefluister, de grap, het ongemak en de scheve ogen. Ja toch?

In de Bijbelse teksten gaat het vaak over de mens die wordt uitgesloten omdat hij het goede doet. Zoals vandaag. Maar het kan ook andersom. Just saying.

In het boek Wijsheid worden de mensen die zich best oké-achtige mensen voelen, maar opeens geconfronteerd worden met iemand die anders is, die het goed probeert te doen of beter. En dan zeggen ze: hij is ons tot een verwijt tegen onze opvattingen geworden, alleen al hem te zien is ons een last, want zijn levensstijl is anders dan van anderen en zijn gedrag is ongewoon, als valse munt beschouwt hij ons, hij mijdt onze wegen alsof ze onrein waren,

En het is wel serieus dit soort kuddegedrag. Het is waaraan Jezus van Nazareth is gestorven zou je kunnen zeggen. Zo’n tekstje gaat over hem. Oh en hij zegt dan: 'Kom, volg mij.' Wees irritant, onuitstaanbaar, een steen om je aan te stoten. Ik weet niet of dat nu zo pedagogisch verantwoord advies is, er zijn vast zachtaardiger manieren – maar marchanderen, dat is er dan bij de Messias weer niet bij. Dan liever de ellende over je heen laten komen. Want het goede moet blijven bestaan, het moet geleefd. Geprobeerd. Je hebt uiteindelijk aan niemand anders verantwoording af te leggen dan de Eeuwige.

Een recept voor eigen denken in een biologische soort die onderling waanzinnig veel beïnvloeding kent. En omdat het verrekte lastig is om in je eentje zicht te houden op de Eeuwige, vormen we weer kuddes die dat doen. Met hun eigen dynamiek overigens, waar je ook altijd dubbel in hebt te staan. Verbonden, maar niet overgeleverd aan. Afhankelijk, maar nooit helemaal. Zoiets.

Tot zover de PopUpGedachte van vandaag. Een hele goede vrijdag gewenst én alvast een goed weekend. Zegen, gezondheid, vrede en alle goeds gewenst.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.

Geschreven door

Rikko Voorberg

--:--