Lazarus staat op | Grensgeweld

Grensgeweld – PopUpGedachte vrijdag 5 maart 2021

Terwijl ik in de stilte van de vroege ochtend ruimte in hoofd en hart zoek voor het schrijven, valt mijn oog op een bericht dat zojuist binnenkomt. ‘Ik ben blut en van buiten en van binnen verwond’, staat er. Het is A. uit Pakistan. Een jonge vent die gevlucht is vanwege zijn geloof en al jaren onderweg is naar Europa. Ik ontmoette hem vorig jaar toen ik in Bosnië was met een groep journalisten. We hoorden toen van het geweld aan de grens door Kroatische politie en Europees gefinancierde grenswachten. Wie wat precies deed, was nooit helemaal duidelijk, maar iedereen die we spraken en die had geprobeerd om de buitengrens van Europa over te steken, was gewond. Ze waren geslagen, vernederd, beroofd. Mag je het marteling noemen? Nou, misschien. Als er over je heen wordt gepist, je midden in de nacht in ijskoud water moet gaan staan, je in je onderbroek en op blote voeten terug wordt gestuurd de grens over en je nog tientallen kilometers moet lopen. Mensen met striemen, botbreuken en pijn in hun ogen. De verhalen waren legio, sommigen hadden het al tientallen keren geprobeerd.

Vandaag is het niet anders. A. had ons een week geleden bericht dat hij het weer ging proberen. Hij was optimistisch. Vanochtend berichtte hij dat hij Slovenië had gehaald, maar daar was gepakt. Hij was illegaal (standaard illegale werkwijze tegenwoordig) terug de grens over gezet naar Kroatie, waar hij werd mishandeld, beroofd van alles wat hij had door de Kroatische politie om vervolgens blootsvoets 60 kilometer terug te moeten lopen naar het kamp in Bosnië.

Dagelijkse realiteit aan onze Europese grenzen, terwijl wij in vrede slapen.

Vandaag lees ik in de teksten dit verhaal van Jezus van Nazaret:

“In die tijd sprak Jezus tot de hogepriesters en de oudsten van het volk:
“Luistert naar een andere gelijkenis: Er was eens een landeigenaar, die een wijngaard aanlegde; hij zette er een heining omheen, hakte een wijnpers erin uit en bouwde een wachttoren.
Daarop verpachtte hij hem aan wijnbouwers en vertrok naar den vreemde. Toen de tijd van de oogst gekomen was, zond hij zijn dienaars naar de wijnbouwers om de opbrengst in ontvangst te nemen.
Maar de wijnbouwers grepen zijn dienaars vast. Zij mishandelden de een, doodden de ander en stenigden een derde. Daarop zond hij andere dienaars, talrijker dan de eersten, maar zij behandelden hen op dezelfde manier. Tenslotte stuurde hij zijn zoon naar hen toe, in de veronderstelling dat zij zijn zoon wel zouden ontzien.”

Vandaag kan ik met pijn in het hart deze teksten niet anders lezen dan in het licht van vriend A. uit Pakistan en de wachters van Europa. Wie heeft aan ons dit stuk aarde gegeven om er te leven? Volgens de overleveringen is het de Eeuwige. Toen concludeerde de Europese mens dat God verdwenen was uit Jorwerd, en niet alleen uit Jorwerd. Misschien was hij wel dood, ja, dat moet wel. En toen er mensen uit het Midden-Oosten aan de deur klopten, moest men kiezen tussen Godgegeven genade en welbegrepen eigenbelang. Het werd het laatste. En al jaren komen er dienaren, die worden gegrepen en mishandeld.

Sommigen sterven, hoeveel dat er zijn weten we niet. Als de Zoon van de Eeuwige zelf met zijn Midden-Oosters uiterlijk de tocht zou ondernemen, zou hem exact hetzelfde te wachten staan. Want blijkbaar heeft geen mensenrecht nog goddelijk recht nog iets te zeggen over Europa. Vraag het maar aan de grenswachten met hun knuppels.

Natuurlijk kun je de situatie niet één op één vergelijken, natuurlijk is Europa niet zomaar vergelijkbaar met Israël in de tijd van Jezus van Nazareth. En toch, er zijn wachters aangesteld over een vrij luxueuze wijngaard – volgens de eigenaar van de wereld dienen wijngaarden om de vruchten ervan te delen, om te zorgen voor vreemdeling en wees en weduwe. Aan de grens is die verantwoordelijkheid ver te zoeken.

Jezus concludeert in zijn tijd: Daarom zeg Ik u: het Rijk Gods zal u ontnomen worden en gegeven aan een volk, dat wel de vruchten daarvan opbrengt.

Ik ben benieuwd wat dit voor Europa betekent, op den duur. Vanaf volgende week donderdag ben ik in Bosnië, om in het kader van de ‘Walk Of Shame’ (want dat is wat zovelen voelen over Europees gedrag) een tijdje op te trekken met de mensen die onderweg zijn. Misschien is het wel mijn veertigdagenoefening. Stilstaan bij het donker in de hoop dat er licht aangaat, ergens.

Tot zover de PopUpGedachte van vanochtend. Het is geen lichte kost voor deze vrijdag, maar ook dit is er vandaag. Naast al het andere wat aandacht verdient en om vreugde, medeleven of woede vraagt. Maandag weer een nieuwe PopUpGedachte, voor nu; vrede en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.