Lazarus staat op | Waag het er maar op

Waag het er maar op – PopUpGedachte woensdag 17 november 2021

De dagen beginnen in het donker en de kou kruipt door het huis, een aankondiging van een winter die nog even op zich laat wachten, maar er wel degelijk aankomt. Om ons heen woelt de wereld en de grote vragen en gedachten buitelen over elkaar heen in krantenkoppen die elke dag weer net wat anders zijn. We kennen de thema’s: klimaat, migratie, sociaal-economische ongelijkheid en corona. Wordt het 1G, 2G of 3G, de uitslag van de klimaatconferentie was volgens de koppen teleurstellend dus ik heb er eigenlijk niet meer naar gekeken en Polen, ach Polen en Wit-Rusland. Mijn hemel.

De situatie waarin de teksten van de Bijbel geschreven zijn, die zijn ook niet al te rooskleurig. De periode waarin Jezus van Nazareth op aarde loopt, is er één van een volk dat zucht onder vreemde overheersing, bang is, hoopt op verlossing, af en toe een opstand die dan bruut wordt neergeslagen.  Veel collaboratie, veel machtsmisbruik, allemaal best wel veel gedoe. Binnen die context duikt plotseling Jezus van Nazareth op en begint te spreken – niet over de Romeinen, maar over het Koninkrijk dat komt, niet over zij die het anders moeten doen, maar over de naaste die liefgehad moet worden en de vijand en passent dan ook maar.

In de lezing van de dag is Jezus van Nazareth op weg naar Jeruzalem, hij voorvoelt al wel dat daar een executie op hem wacht - in de teksten lijkt de spanning om te snijden. De tempelreiniging zit in deze periode, een vervloeking van een vijgenboom en vandaag een grauw naar zijn tijdgenoten met een hard verhaal. Over een koning die op reis gaat, een volk dat die koning helemaal niet wil, maar voordat die koning wegging had hij drie dienaren geld in beheer gegeven. Twee van die dienaren hebben er iets meegedaan, de derde niet. En dan staat er :

“Toen kwam de derde en zei: Heer, hier is uw geld; ik heb dit weggestopt in een doek en zo bewaard; ik had angst voor u, omdat ge een streng man zijt, die terugeist wat ge niet hebt uitgezet en oogst wat ge niet hebt gezaaid.
Aan hem antwoordde hij: Met je eigen woorden zal ik je veroor­delen, slechte knecht. Je wist, dat ik een streng man ben, die terugeist wat ik niet uitgezet en oogst wat ik niet gezaaid heb. Waarom heb je dan mijn geld niet naar de bank gebracht? Dan had ik het bij mijn terugkomst met rente kunnen opvragen.”

Het loopt niet echt lekker af met deze meneer. En met de mensen die geen zin hadden aan deze koning eveneens niet. Goed, het is maar een verhaal, maar het chagrijn druipt er vanaf. Slechte knecht! En toch een soort zelfidentificatie met een strenge koning – wie komt er anders terug naar de wereld dan de Eeuwige zelf in de figuur van de man van Nazareth.

Je hebt er niets mee gedaan, is het verwijt. En dat is een zinnige spiegel vandaag. De man geeft als reden dat de koning een streng figuur is – dan kun je maar beter geen risico nemen met wat je in beheer hebt gekregen. Een tweede reden is natuurlijk het ontbreken van die koning zelf. Hij was er niet en dat was ook te merken.

Anno vandaag. Wat heb ik in beheer gekregen? Aan mogelijkheden, hoop, energie, creativiteit? En waar is dat heen? Corona mept zomaar alles wat je hebt uit je, klimaatzorg doet daar dan nog een schepje bovenop en daar zit met je laatste restje energie en je hoopt er maar het beste van. Je kunt het toch niet goed doen. Of wel dan?

Het is een strenge tekst van een man op weg naar een executie of om gelyncht te worden zo’n beetje. Even los daarvan ligt er de vraag; hoeveel van die mogelijkheden tot het doen van het goede, tot liefde en mededogen, heb ik maar onder het tapijt geschoven omdat ik het toch niet goed kan doen óf omdat ik het gevoel heb dat de Eeuwige zelf ook niet echt de touwtjes in handen houdt en de boel dus op een soort eigen gelegenheid de berg afdendert. Kan ik weer kijken naar wat me gegeven is en er wat mee gaan doen – al is het maar een beetje; iets van rente. Mijn kwaliteit ondergebracht bij iemand anders, zodat diegene er iets moois mee kan doen. Levert geen gouden bergen op, maar je werkt tenminste ergens aan. De uitnodiging in de tekst is er eentje van vertrouwen en verantwoordelijkheid – niet in en voor de wereld, maar in en voor dat wat jij aan schoonheid en liefde hebt ontvangen.

Tot zover vandaag. Een hele goede woensdag gewenst, en vrede natuurlijk in alles, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.