Lazarus staat op | Meer dan 'volgens de regels'

Meer dan volgens de regels – PopUpGedachte woensdag 9 juni 2021

Regels en voorschriften hebben de ingewikkelde eigenschap om ons te doen neigen naar het breken ervan. Een rood verkeerslicht maakt dat ik altijd even twijfel en dat ik zodra het groen wordt, mijn recht opeis om keihard en vrij blindelings me vervolgens over het kruispunt te bewegen. Ik heb al moeten wachten op dat rode licht, nu het groen is moet alles wijken. En verboden toegang bordjes prikkelen de nieuwsgierigheid, daarachter ligt waarschijnlijk iets wat ik wil zien, anders zou het niet verboden zijn, toch? Het is onhandig, maar het is een diep ingebakken reflex.

De dynamiek van veel religie in de samenleving was dat de regelgeving die voor iedereen gold nog werd uitgebreid voor de gelovigen. Nu moest je niet alleen je aan de regels van de overheid houden maar zou God je ook nog straffen voor overtredingen waar de overheid geen weet van had. Niet al het liegen is juridisch strafwaardig, maar in de ogen van God zwaaide er wat. Het zal allemaal de beste bedoelingen hebben, maar je werd er niet per se gelukkiger van en het web van regels, van wetten, van schuld en falen en vergeving en bijbehorende voorzichtigheid, was niet per se een aantrekkelijk voorbeeld van hoopvol geloven.

Hoe logisch is het als we vervolgens constateren dat de dominees, pastores, imams en wat voor religieuze leiders dan ook, geen moer te maken hebben met onze levensstijl. Dat maken we zelf wel uit. Klaar met de wet, tijd voor de genade. Een oude gedachte, die ook Jezus van Nazareth wordt voorgelegd, want die kon ook dwars ingaan tegen allerlei gebruiken van zijn dagen en dat wekte de indruk dat hij die hele voorschriften van de Eeuwige over het leven niet serieus nam, maar hij zegt dan :

Denkt niet dat Ik gekomen ben om Wet en Profeten op te heffen; Ik ben niet gekomen om op te heffen, maar om de vervulling te brengen. Want voorwaar, ik zeg u: Eerder nog zullen hemel en aarde vergaan, dan dat een jota of haaltje vergaat uit de Wet.

Dat is balen, hè? Het lijkt zo’n interessante, vrijdenkende rabbi. Maar als puntje bij paaltje komt gaat hij toch overal verbodsbordjes neerzetten dus, waardoor we precies daarheen willen. Of niet?

JC komt leefregels van Jodendom – waar christendom uit voortkwam later – niet wegnemen, ook niet domweg laten staan, hij komt ze vervullen. En dat is wel een dingetje. Wat betekent dat? Hij komt ze zo diepgaand houden, dat het aantrekkelijker wordt en uitdagender om ze wel te houden dan niet. Hij komt niet met verbodsbordjes, hij komt met een uitdaging. Hij leert ons niet dat je bepaalde dingen niet mag eten, hij komt met een uitdaging om zo te eten dat het werkelijk klopt met de wereld, met jezelf, met de ander. Als er bijvoorbeeld een regel was dat je goed voor jezelf moest zorgen, staat er nu een trainer die je meeneemt in zo’n uitdagend trainingsprogramma dat iedereen die eerst er een sport van maakte om er de kantjes van af te lopen, nu er een sport van maakt om uberhaupt die trainer bij te houden.

Mocht je niet stelen? Nu legt Jezus van Nazareth de vraag neer hoe ver je durft en kunt gaan in delen. Stelen gaf een zekere adrenaline, maar keihard opstaan voor een eerlijker verdeling van welvaart kan net zulke adrenaline geven. Moest je eerst kritiek vrezen als je iets stal, nu krijg je kritiek omdat je pal staat voor het delen van rijkdom met mensen die traditioneel worden gemarginaliseerd. Het is dezelfde wet, maar in het laatste wordt de wet vervuld.

Heb lief, wees genadig, deel, spreek je uit over wat waar is, hoe pijnlijk ook. Over die manier van leven zegt Paulus ‘tegen zulke dingen bestaat geen wet’. Spiritualiteit is niet een bevrijding van de regeltjes die je gevangen houden door ze te relativeren en te zeggen dat het allemaal niet uitmaakt, het duikt er zo diep in dat het maatschappelijk nog een hoop spannender wordt om ze wel te houden dan om er de kantjes vanaf te lopen. Als bij die sporttrainer, zo van vandaag ging het goed, morgen wat spierpijn, volgende week weer, kijken of ik een stapje verder kom. En wanneer heb je het dan goed gedaan? Niet als je je aan de regels hebt gehouden, dat is te simpel. Maar als je ervoor gegaan bent, dat krijgt waardering, op welk niveau je ook sport.

Tot zover de popupgedachte van vanochtend. Meer PopUpGedachtes te vinden op lazarusstaatop.nl en voor nu vrede gewenst en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.