‘Dé les uit deze coronacrisis? We zijn meer met elkaar verbonden dan ik eigenlijk doorhad’

Ik heb een aantal jaren op een basisschool gewerkt als kleuterleerkracht. Een van mijn taken was om kleine hummeltjes te leren dat de wereld niet om hen draaide. In een klas met 31 (ja écht) stuiterballen was het dan ook regelmatig een circus van tegenstrijdige belangen, wensen en emoties. Tijdens al mijn inspanningen als meester was de belangrijkste les steeds: als je samenwerkt met de ander dan heb je meer plezier, bereik je meer, heerst er een fijnere sfeer in de klas én vliegt de dag zo voorbij. Doe je dat niet, dan kan je je schrap zetten voor een hele hobbelige rit. 

Rupsje-Nooitgenoeg-turbomodus

Door die coronacrisis besef ik weer eens dat wij volwassenen ons ook vaak als een stel kleuters gedragen. We hebben alleen een grotere woordenschat en we zijn we wat langer, waardoor we makkelijker ons winkelwagentje kunnen volladen met wc-papier.

Ik snap het echt wel. Die lege schappen in de supermarkt zijn prima te verklaren. Hamsteren is een reflex. Het is een vorm van zelfbescherming en zelfbehoud. 

Als je het in een bredere context bekijkt, is dat hamsteren ons helemaal niet vreemd. Ook zonder een crisis gedragen wij ons in het westen als hongerige Rupsjes Nooitgenoeg (sorry voor dit kleutermeestercliché) die met een onnodig grote ecologische voetafdruk meer nemen dan ze eigenlijk nodig hebben. Met klimaatverandering, milieurampen, uitbuiting van dieren en kwetsbare arbeiders aan de andere kant van de wereld tot gevolg.

Nu de vanzelfsprekendheid van ons veilige leventje rap lijkt af te brokkelen, schrikken we wakker en gaan we in Rupsje-Nooitgenoeg-turbomodus. We gaan een onzekere tijd tegemoet en om de nabije toekomst veilig door te komen denken we: Ik zorg dat ik nu meer dan genoeg te eten in huis heb, je weet het maar nooit!’ 

Kont fatsoenlijk afvegen

In dat woordje ik zit nu net het probleem. Onze interne kleuter is als een hebberige 4-jarige in de bouwhoek, die alle blokken in zijn armpjes aan het verzamelen is omdat er een groepje klasgenoten aan komt die ook zo’n vette toren wil bouwen. De angst om zelf tekort te komen overheerst. Dus doei samenspel, fijne sfeer en doei groot bouwwerk waarin alle blokken samenkomen.
De buurman die na een lange dag werken in het ziekenhuis achter het net vist in de supermarkt vergeten we daarbij gemakshalve. Want ja, ík moet toch verdorie mijn kont fatsoenlijk kunnen afvegen?! 

Wat mij helpt in deze soms dystopisch aanvoelende situatie is om in te zien dat ook ík die kleuter in me heb. Hij is onrustig, bezorgd en kan de nabije toekomst niet overzien. En juist die onzekerheid over de nabije toekomst zorgt voor een versterking van mijn ongerustheid en bezorgdheid. Ik baal hiervan, want het is een vicieuze cirkel die lastig te doorbreken is. 

Gezonde volwassene die het beter weet

Waar ik hoop uit haal, is het vermogen van de mens om in tijden van crisis het beste in zichzelf naar boven te halen. Naast die kleuter zit namelijk vaak een gezonde volwassene, die het toch net iets beter weet. Die kalmer en rationeler situaties kan inschatten en beseft dat je soms op de korte termijn door een zure appel heen moet bijten om op de langere termijn daar profijt van te hebben. En die weet dat als je je egocentrisme even aan de kant zet en rekening houdt met wat de ander nodig heeft, de wereld daar beter van wordt en jouw eigen leven dus ook. 

Net als de echte helden

Mark had natuurlijk gelijk. De échte helden in deze coronacrisis zijn de mensen die werken in de zorg, de brandweer, politie, bejaardenverzorgers, de onderwijzers, de wetenschappers die naarstig zoeken naar een vaccin en ga zo maar door. En wat doen zij wat wij hamsteraars vergeten? Zij werpen zich op om de ander tot dienst te zijn. 

Dus daarom roep ik mijn onrustige kleuter tot de orde. Ik wil meer zijn zoals deze helden. Ik wil keuzes maken die de ander niet schaden én die ervoor zorgen dat ik zelf veilig ben. Want dé les die ik trek uit deze coronacrisis is dat we meer met elkaar verbonden zijn dan ik eigenlijk doorhad. Mijn gedrag en keuzes hebben direct invloed op de ander en vice versa. Dus, kleuter, houd je kop. Stel je niet aan. Doe niet zo paniekerig. En gun je buurman nou ook die schone bips!  

Foto boven:  ANP | JEFFREY GROENEWEG
Klanten slaan boodschappen in bij de Lidl supermarkt in Dordrecht na maatregelen van het RIVM omtrent de coronacrisis.