Popmuziek is vaak heilige herrie: 'Zangers schreeuwen het uit naar God'
Corjan is muziekliefhebber en zoekt graag naar crossovers tussen geloof en popmuziek. In zijn boek Heilige Herrie neemt hij je mee op pelgrimsreis door de hitlijsten en God is daarin nooit ver weg. Zo blijkt de band Pussy Riot helemaal niet antireligieus te zijn.
Vroeger – en nu ook nog wel eens – dachten christenen vaak dat popmuziek gevaarlijk was. De duivel zou erachter zitten, zeker als je de plaatjes achterstevoren draaide. Dan kwamen er ineens verborgen boodschappen naar voren.
In het boek Heilige Herrie bekijkt Corjan Matsinger het van de andere kant: wat nou als je ervan uitgaat dat God ook in muziek te vinden is? Wat vind je allemaal als je met die gedachte naar popmuziek gaat luisteren? Dan blijkt dat popmuziek eigenlijk heel religieus is. Zangers schreeuwen het uit naar God, kloppen aan aan de hemelpoort of zingen een weemoedig Halleluja.
Hieronder lees je een fragment uit Heilige Herrie waarin Corjan schrijft over een memorabel optreden van de band Pussy Riot in een Russisch-orthodoxe kathedraal in Moskou tegen het regime van de Russische president Poetin.
Ondertussen kun je luisteren naar de bijbehorende playlist op Spotify.
Holy Shit!
‘Art should comfort the disturbed and disturb the comfortable.’ (Banksy)
'Misschien dat je het nog op je netvlies kunt halen, de muzikanten uit Rusland met de gekleurde bivakmutsen over hun hoofd. De beelden bereikten ook het NOS-journaal in Nederland. Hoofdrolspelers zijn de muzikanten van Pussy Riot, een relatief onbekend punkbandje dat zichzelf heeft vernoemd naar de Riot Grrrls, een feministische underground punkbeweging uit de jaren negentig. De meiden van de punkband beklimmen op 21 februari 2012 het altaar van de belangrijkste Russisch-orthodoxe kerk in Moskou om te protesteren tegen het regime van Poetin.
Ze starten na het slaan van een kruisje gedreven hun punksong Holy Shit, waarin hun gebed aan de heilige moeder klinkt: ‘Wees gegroet, Maria, verjaag Poetin!’ Het wordt een memorabel, maar vooral kort optreden, want na veertig seconden worden de vrouwen al door beveiligers opgepakt en afgevoerd. Nadat ze een filmpje van het gebeuren op YouTube hebben gezet, worden drie van de vijf bandleden opgepakt en in een werkkamp opgesloten. De internationale gemeenschap reageerde geschokt, artiesten als Sting en Madonna verklaarden zich solidair met Pussy Riot. Madonna droeg bijvoorbeeld demonstratief de naam van de band op de achterkant van haar T-shirt tijdens een concert in Moskou. De vrouwen zouden uiteindelijk na een kleine twee jaar vrijkomen.
Wat bezielde deze vrouwen om de Christus Verlosser-kathedraal binnen te rennen? In 2017 blikt bandlid Nadja Tolokonnikova terug op de actie: ‘Het was een protestactie tegen de herverkiezing van Poetin en de verwevenheid van de seculiere staat en de orthodoxe kerk’ (de patriarch had Poetin een ‘wonder van God genoemd’). Ik ging er, een beetje onnozel misschien, van uit dat deze idealisten wel antireligieus zouden zijn, maar dit blijkt toch net wat anders te liggen. Nadja: ‘Artiesten zijn het aan God verplicht om standpunten in te nemen over verboden onderwerpen. Wij zijn daarom niet zozeer een vijand van de orthodoxe kerk. Maar ik houd er niet van als politici religie gebruiken om hun vuile doelen te bereiken. In zijn algemeenheid denk ik dat religie een belangrijke manier is om vrijheid tot stand te brengen in de maatschappij.’
Soms moet er op de deur van de religieuze instituten geklopt worden omdat ze de weg flink kwijt zijn. (...) De vreselijke daden die christelijke slavenhandelaren, soms met hun hand op de Bijbel, hebben gedaan zijn op geen enkele manier goed te praten. Kerkleiders gaan soms flink de mist in. Het is niet voor niets dat Pussy Riot in actie kwam. Als een kerk gaat samenspannen met een dictator als Poetin, dan moet er iemand de (kerk)klokken gaan luiden, toch?
Jezus zelf besloot op een goede dag het tempelplein schoon te vegen omdat het een corrupte bende was geworden in het huis van God. Hij schreeuwt het uit: ‘Jullie hebben van het huis van God een rovershol gemaakt!’ Tafels met munten worden omgekieperd, dieren breken uit hun kooi om de vrijheid tegemoet te rennen. Het is grote schoonmaak in het huis van God. Er gaat helaas heel veel fout in deze wereld en het gebeurt te vaak in de naam van God. Het is tijd voor actie! Welke moderne profeet durft de vinger op de zere plek te leggen? De band Genesis pakte de handschoen jaren eerder met een dikke knipoog al op. Want waar kun je beter beginnen dan bij de leiders van de religieuze instituten?'
Meer over geloof & popmuziek: Rogier Pelgrim gooide als tiener alle cd’s van De Heideroosjes in de kliko
Heilige Herrie
Heilige Herrie is het Nirvana voor muziekliefhebbers die meer willen weten over de crossovers tussen popmuziek en geloof. Corjan Matsinger neemt je mee in zijn jarenlange pelgrimsreis door de hitlijsten. Hij vertelt verhalen, maakt lijstjes met honderden liedjes (waaronder deze uitgebreide playlist op Spotify) en geeft achtergrondinformatie bij songs die op de hemelpoort kloppen. God is niet ver weg in de popmuziek, soms zijn er maar drie akkoorden nodig om een stairway to heaven te zien ontstaan.
Corjan Matsinger is eigenaar van Young & Holy, religieus trendwatcher, docent godsdienst en muziekliefhebber. Hij organiseert met wat muzikale vrienden regelmatig kleinschalige popquizzen voor studenten, scholieren of festivalgangers.
Heilige Herrie - geloven in de popmuziek | Buijten & Schipperheijn | 160 pagina's | 16,90 euro | heilige-herrie.nl
Foto boven: Het Russische kunstcollectief Pussy Riot met onder andere Yekaterina Samutsevich, Nadezhda Tolokonnikova en Maria Alyokhina geeft een concert in de zaal Pandora van TivoliVredenburg in Utrecht. ANP KIPPA PAUL BERGEN
