Rikko op donderdag 13 september

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

(Wil je de PopUpGedachtes direct op je telefoon ontvangen, zodra ze gemaakt zijn – meld je dan hier aan (Whatsappgroup, audio only, no chat)

Het kan allemaal nog wel zo zijn … – PopUpGedachte 13 september 2018

De silhouten van de daken aan de overkant steken zwart scherp af tegen de lucht. Eigenaardig hoe anders elke ochtend toch is. Deze hemelse overloop van helderlichtblauw in de verte, daar waar de zon straks opkomt naar het donkere blauw van de nacht middenboven in diezelfde lucht. Dat heb ik toch nog niet zo gezien de laatste maanden. Soms was het te zonnig, soms regende het te hard. Het is prachtig, dat in elk geval. En hier aan de keukentafel lees ik in de oude teksten. Mijn ochtendritueel in een poging de dag met enige focus te beginnen. Niet onbewust erin te rollen, instinctief de agenda af te werken voor zover dat mogelijk is en ’s avonds met een biertje en een rondje Netflix niet anders te constateren dat de dag voorbij is gegaan. Deze ochtenden zijn er voor bedoeld om de dag bewust binnen te stappen, nieuwsgierig hoe ik binnen en rondom de dingen die gedaan moeten worden een eigen kleur en eigen keuzes kan maken gebaseerd op inspiratie, overtuiging, ideaal en hoop. Grote woorden, i know. Maar die rollen nu eenmaal zo lekker uit het toetsenbord.

Vandaag zegt Paulus, toch mijn favoriete schrijver geworden, na veel gescheld op de beste man tijdens mijn studie theologie omdat zijn ellenlange zinnen zo onvertaalbaar zijn. Hij zegt: “Broeders en zusters, kennis alleen leidt tot eigen­waan, het is de liefde die opbouwt. Als iemand kennis meent te bezitten, kent hij nog niet op de juiste wijze. Maar wie liefheeft, die is gekend.”

En dat is een soort intro op een concreet probleem dat volgt en waar hij iets van vindt. Dus of het altijd zo geldt weet ik niet precies, maar hij produceert hier in elk geval een tegeltjeswijsheid voor aan de muur. Grote tegel nodig, dat wel. Maar wijsheid is het. Kennis in zichzelf, zonder liefde, leidt tot eigendunk. Sterker nog, kennis zonder liefde is eigenlijk nog geen kennis genoeg. Zoals een wetenschapper in een interview zei dat een onderzoeker van zijn onderzochte element moet hóuden om werkelijk door te dringen in de essentie van het onderzochte. Een emotioneel gebeuren, dat wetenschappen. Zo blijkt maar weer.  En hij eindigt niet met: wie liefheeft, die kent. Maar ‘wie liefheeft, die ís gekend.’ Dus terwijl je bezig bent om kennis te vergaren over iets of iemand, en de liefde deel wordt van het kennisvergaringsproces, dan ontstaat er niet alleen betere kennis, dan ontstaat er een thuis zijn, een gevoel van belonging – van gekend zijn.

Qua context gaat het helemaal niet over wetenschap maar over carnivoren in het oude Romeinse Rijk. Al het vlees dat geslacht wordt, dat wordt aan de goden gewijd. Een soort halal maar dan nog wat intenser. En voor de jonge christenen die net hebben besloten dat die goden verzinsels zijn en dat vrees voor die geesten ongerechtvaardigd is – en je dus niet naar de pijpen van de machthebbers hoeft te dansen, machthebbers die dreigen met de wraak van de goden en de hemel die op je hoofd valt als je niet mee doet – als je dat net hebt ontdekt, laat je het vlees links liggen. Maar de rationalist zegt: als die goden niet bestaan, is het een poppekast die wordt opgevoerd. Gebeurt niks met dat vlees. Geef hier. Dat gaf wat wrijving in de gemeente.

De één huivert bij al dat vlees – niet om vegetarische redenen maar om godsdienstige – de ander walst er met zijn kennis overheen. Het ís niet echt, huil niet zo, hier: lekker eten. Dát noemt Paulus kennis zonder liefde, eigendunk en beperkt. En hij zegt zelf: ‘als mijn eten aanstoot geeft aan mijn broeder zal ik in eeuwigheid geen vlees meer eten.’ Het was fijn geweest als de hele christengemeenschap dát voorbeeld had gevolgd. Had die hele megastallenindustrie er anders uitgezien. Maar helaas. Liefde is nog niet zo makkelijk.

Het is een lastig stukje om te praktiseren hoor. Ga ik me nou laten lamleggen door ieder die met hersenschimmen aanstoot neemt aan mijn gedrag? Er is vast wel iemand ergens die vind dat alcohol geen goed idee is en dus vlees. Er zijn er ook die verschrikkelijk aanstoot nemen aan allerlei uitspraken en theologische gedachten. Die van zo’n PopUpGedachte eerder hun vastigheid verliezen dan die vinden. Moet ik dan met Paulus zeggen: ‘als mijn popupgedachte aanstoot geeft aan mijn broeder zal ik in eeuwigheid geen popupgedachtes meer maken’. Ik denk het niet natuurlijk. Anders was ik er allang mee opgehouden. Maar welke overtuiging zit daar dan achter? Ik kan natuurlijk zeggen: dat is context, paulus is hier specifiek. Dus het geldt niet voor andere situaties. Of: als je maar liefhebt, dat is het belangrijkst. Ja, dat is lekker makkelijk. Smoesjes zijn snel gemaakt, zeker als ze zo mooi klinken. Dus wat dan? Ik weet het even niet. Wanneer is aanstoot onderdeel van de weg (Paulus gaf ook voortdurend aanstoot en jezus van Nazareth idem) en wanneer is het iets wat absoluut voorkomen moet worden?

Een goede vraag om de dag mee in te wandelen. Wat laat ik staan uit liefde voor de ander. Wat moet blijven, misschien ook wel uit liefde voor de ander – of voor de wereld – of uit bittere noodzaak, ondanks dat de ander er een pokkehekel aan heeft. We zullen zien of het vandaag op z’n plek valt.

(Wil je de PopUpGedachtes direct op je telefoon ontvangen, zodra ze gemaakt zijn – meld je dan hier aan (Whatsappgroup, audio only, no chat)

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95