Dat zieltjeswinnen! Waarvoor eigenlijk?

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.  

Dat zieltjeswinnen! Waarvoor eigenlijk? – PopUpGedachte donderdag 25 januari

Is er uiteindelijk nou maar één waarheid of zijn het er honderd? Moet ik respect hebben voor ieders mening en gewoon mijn eigen leventje leven of zou je nog moeten proberen om de wereld van iets goeds te overtuigen?  Ik heb niet echt een idee meer van het antwoord op deze vragen. Zeker niet op een doordeweekse donderdagochtend met een iets te slaperig hoofd en een paar verse bijbelteksten naast me op tafel die vragen om een popupgedachte. Het zijn de teksten uit een oud katholiek leesrooster en het is vandaag de dag van de bekering van de Heilige Paulus, volgens die katholieke kalender. En Paulus heeft het licht gezien. Hij gaat van fundamentalist I over naar de staat van fundamentalist II. Hij joeg op joodse volksgenoten die de eigen roots verloochend hadden door christen te worden en sleepte ze voor de eigen religieuze rechtbank. Onderweg ziet hij het licht, hoort een stem, volgens hem die van Jezus van Nazareth en maakt een mentale draai van 180 graden. Hij is vanaf dat moment zieltjeswinner voor Jezus van Nazareth.

En als we ergens een broertje dood aan hebben dan is dat aan zieltjeswinners. Ik weet niet precies waarom we daar collectief zo fel op zijn, maar we zijn het wel. Zo’n lieve dame op het station met een groot bord die gospelliedjes zingt, dat is nog wel te verdragen. Het is zo doorzichtig en een beetje vertederen, sommigen zullen medelijden hebben dat zij dit moet van haar geloof, anderen zien een dappere poging van iemand om voor zichzelf in elk geval een goed leven te leiden volgens eigen maatstaven. Maar verder, dat instituut? Die zalvende woorden? Die mensen die het allemaal beter lijken te weten. Aan de binnenkant van dat instituut weten de mensen het veelal ook niet, maar het komt er soms zo beroerd uit. Zo zeker van de zaak. Zo neerbuigend, omdat ik zondig zou zijn en zij niet ofzo? Omdat de kerk dan mij zou kunnen redden? Kom op nou, ik zou hen moeten redden van hun eigen idiotie. Toch? Dat denkt de seculiere mens en ik kan het hem niet kwalijk nemen.

Paulus wordt van zijn high horse gekieperd door een flits, een knal, een stem die alleen hij kan horen en vanaf dat moment is hij blind. Even. Tot zijn ogen weer opengaan. Paulus krijgt een grote reset en vanaf dan is hij een geknakt mens; iemand met een fikse knik in zijn levenslijn en die zelfingenomenheid nooit meer honderd procent zou kunnen voeren want moet je kijken waar hij vandaan komt. Zijn gebroken religieus fanatisme maakt het geschikt voor de nieuwe job. Het verhaal van christendom over de hele wereld wordt verteld door een mislukte fanaticus die verteld over een geëxecuteerde Messias. Ik zie een patroon.

Een reactie op religieus fanatisme gone wrong is meestal relativering van alles. Jij jouw waarheid, ik de mijne. Leven en laten leven en respect hebben, we kunnen niet weten wat het goede is dus ieder moet zijn eigen ding doen. Paulus ziet zijn eigen verblindheid onder ogen, hij kan toch niets zien en heeft even de tijd om na te denken wat er in godsnaam is gebeurd. Hij heeft de messias waar hij naar verlangde niet herkend. Geen reden om alles maar in de pet te gooien, onmogelijk ook voor hem. Het is de reden om met nieuw gevonden kennis een radicaal andere weg in te slaan, zonder ooit te vergeten hoe zijn fanatisme hem bracht tot verschrikkelijke daden.

Ik zou ons dat wel gunnen en mezelf ook. De overtuiging dat harde lessen ons niet leren dat we nou eenmaal idioten zijn in de wereld en er maar het beste van moeten maken en andere idioten te ontzien. Ja, we weten het allemaal niet, tasten in het duister, zeker wat betreft de waarheid en wat goed is, dus hobbelen maar. Paulus leert een harde les en leert hem ook echt. Vanaf dan reist hij de wereld over en breekt het eigen verhaal open om iedereen daarin toe te laten die behoefte heeft aan een community waar mensen elkaar proberen recht te doen, een gemeenschap van hoop en radicaal egalitair denken – tenminste, dat is steeds het ideaal en dat wordt gevoeld in die snelgroeiende vroege kerkjes.

Een les leren en dan niet besluiten dat je nu eenmaal blijkbaar stekeblind bent voor het goede, voor de waarheid of voor wat dan ook, maar de les leren en beseffen dat je ogen een stukje verder zijn opengegaan. De veerkracht van Paulus, het diepe geloof dat zijn nieuwe kennis niet minder waard is omdat hij zo gefaald heeft, maar juist meer. Dat zou ik mijzelf ook wel gunnen, en al die seculieren of afgehaakte kerkelijken die zeggen dat God zó niet kan zijn, zoals zij het hebben geleerd. En dan niet de handdoek in de ring gooien, maar beseffen dat ze daarmee een geloofsuitspraak hebben gedaan en misschien wel iets goddelijks op het spoor zijn gekomen.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.