Waar het vandaan komt

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Waar het vandaan komt – PopUpGedachte donderdag 8 maart

Het is tof om mensen goede dingen te zien doen. Al is het maar een hand uitsteken op de fiets, een broodje delen met een dakloze, rommel opruimen op straat, zorgen voor die zieke vriend, vluchtelingen willen opnemen. En toch kan dan zomaar de vraag bovenkomen waarom iemand dat doet. En met dat die vraag bovenkomt wordt opeens de in zichzelf zo mooie handeling wat schimmig. De volle zon schijnt bij zo’n goede handeling, om vrolijk van te worden. Maar de vraag naar de intentie schuift er even een wolkje voor. Zou iemand het wel goed bedoelen, zou iemand het uit angst doen, zou iemand proberen controle te houden of zou iemand het uit verzet tegen anderen doen. De meest pregnante uitdrukking daarvan is wel gesmeed door nationalistisch-rechts, namelijk oikofobie, vaak vertaald als zelfhaat. De pogingen om ofwel racisme aan de kaak te stellen ofwel vluchtelingen welkom te heten, krijgen een harde veroordeling mee. Het zijn uitingen van zelfhaat en daarmee worden ze afgeserveerd. Hoe belangrijk is intentie eigenlijk voor de zaak zelf? De een zegt dat de weg naar de hel geplaveid is met goede voornemens: oftewel kijk naar de daden. De ander zegt dat als je het goede wil het niet relevant is of het lukt of niet: Intentie is alles. Beide kunnen zomaar waar zijn.

Vanochtend wordt er weer in de teksten verteld over die onbegrijpelijke handelingen van Jezus van Nazareth waarin hij duivels uitdrijft. We zouden het kunnen wegpoetsen als een bij wijze van spreken. Het kan ook te maken hebben met een wereldbeeld en cultuur waar we niet zo goed meer bij kunnen, maar wat springlevend is in Oosterse en Afrikaanse culturen. Ik heb er geen idee van en weet ook niet of het relevant is. Het lijkt alsof er in de teksten altijd meer aandacht is voor wat er ná zo’n spectaculaire ingreep gebeurt, dan voor de ingreep zelf.

Dit staat er: Eens dreef Jezus een duivel uit die stom was. Zodra de duivel was uitgedreven, kon de stomme, weer spreken. De mensen stonden er verbaasd van. Maar enkelen van hen zeiden: ‘Door Beelzebul, de vorst der duivels, drijft Hij de duivels uit.’ Maar Hij kende hun gedachten en sprak tot hen: ‘Elk rijk dat innerlijk verdeeld is, vervalt tot een woeste­nij, het ene huis valt op het andere.
Als nu ook de satan met zichzelf in strijd is, hoe kan zijn rijk dan standhouden?’

Van Nazareth beroept zich niet op goede intenties, hij gaat niet de discussie aan over de vraag of hij wel of niet gedreven door het goede zijn daden doet. Hij vraagt hen om de daad op zichzelf te beoordelen. En als die daad op zichzelf goed is dan is dat per definitie een bestrijding van het kwade en een kwade ‘geest’ of een kwade drive kan niet iets goeds willen doen want daarmee bestrijdt het zichzelf. Fascinerende logica en wat mij betreft een zinnige conclusie voor vanochtend:

Het kán interessant zijn om intenties na te gaan, het kan ook een manier zijn om het goede je van het lijf te houden. Ik hoef me niet te spiegelen aan iemand die iets goeds doet want ik verwacht dat de intentie waarmee hij of zij het doet niet zuiver op de graat is. JC wuift het weg. Het goede is in zichzelf goed en als het gebeurt wordt daar – vanuit wat voor drive dat ook gebeurt – dat wat we kwaad noemen mee bestreden.

De ander mag dus niet op Freud’s pijnbank. Want het is te makkelijk en het is lang niet altijd relevant. Jijzelf hoeft dus ook niet op Freud’s pijnbank. Want als je eerst je intenties op orde wilt hebben, het waarom van je goede handeling en die argwanend tegen het licht houdt, kom je nooit aan het doen toe. En soms leert pas de handeling aan ons wat het werkelijke goede was om te doen.

Kortom. Goed is goed. Punt. Wel zo relaxed.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.