Meer dan overleven

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Meer dan overleven – PopUpGedachte woensdag 6 juni

De zon straalt, vogels tetteren de oren van het hoofd van degenen die al wakker zijn. Het is al warm, de zomer is begonnen. En in de stilte zoek ik naar tekens, naar indrukken, naar een zinnige reflectie. Maar niets van dat alles vanochtend. De teksten die ik lees gaan lijken zo ver af te staan van mijn wereld. Moet ik nu werkelijk op de vroege ochtend mijn hoofd breken over een theologisch debat tussen rabbi Jezus van Nazareth en een groep religieuze leiders die zeggen dat dood echt dood is, voor lichaam en geest en alles? En dat Jezus dan een aardig tegenargument te berde brengt en dat is het dan? Wat is de zin? Het is nog maar vroeg, bijbelstudieliefhebbers moeten maar andere podcasts luisteren. Dit is een poging om een ander perspectief op de dag die komt te werpen, niet om te hobbyen met oude teksten en dan blij te zijn als het lukt om een ingewikkelde passage te ontrafelen. Is ook leuk, doen we ook, maar niet om zes uur ’s ochtends.

Wat was ook al weer het idee van deze ochtenden? Even tijd voor mezelf. Even tijd om stil te staan bij de mogelijke werkelijkheid van een god-achtig wezen in deze atmosfeer die om de mens geeft en met wie ik verbinding kan zoeken. Geen sinterklaas waar ik verlanglijstjes kan dumpen, geen eeuwige energie die onverstoorbaar doortrilt en waar ik dan deel van kan uitmaken, maar een vader- en moederlijke aanwezigheid die de behoefte aan gezien zijn wil vervullen op een manier die goed is voor alle mensen, voor deze wereld. Geen godje met persoonlijke voorkeuren en die dan toevallig jou, omdat jij de juiste gebedsmoves maakt en de juiste tekstjes brabbelt, van goede dingen gaat voorzien. Jou wel, jammer voor de anderen. Nee, het was een aanwezigheid die werkt in deze wereld. Actief op zoek naar medestanders, medewerkers aan een rechtvaardiger bestaan. Die vraagt of we in de spiegel willen kijken, want alleen dan komen we verder. En die vraagt of we willen vertrouwen, want ook zonder dat gebeurt er niets. En dat in de spiegel kijken, dat oefen ik wel denk ik. Dat hebben we als samenleving aardig geleerd, lijkt het. Zelfkritiek, discussiëren, tegenstemmen aan het woord laten, argumenten overwegen. Niet besluiten dat je gelijk hebt omdat je de slimste, de sterkte of de handigste met woorden bent. In elk geval is dat niet meer een onbekritiseerde manier van doen. De evolutie met zijn recht van de sterkste, slimste of meest aangepaste aan de nieuwe tijd, puur gericht op overleven, heeft z’n tegenkracht gevonden in de hoopvolle drive van zichzelf gevende mensen, die het zwakke en het kwetsbare en het falende een plek geven, tégen hun overlevingsinstinct in en daardoor blijken paradoxaal genoeg een levender vorm van leven te vinden dan het overlevingsinstinct ons kan bieden.

Dat in de spiegel kijken, leren we ondertussen. En kan beter. Maar dat vertrouwen dan? In die godheid? Of in dat er voor je gezorgd wordt? Het oude vertrouwen van monniken, mystici en Martin Luther King. Dat heeft de mens tot grote onzelfzuchtigheid in staat gesteld. Kan ik dat nog? Geloof ik dat nog? Daarvoor is deze ochtend. En ik zou het bijna vergeten door het graven in de teksten en de eis aan mijzelf dat er dan iets interessant naar boven komt. Een goede gedachte om te delen. Maar dan zijn opeens de teksten doel in zichzelf geworden en dat was niet het plan. Ze zijn tools om me te verwonderen over de wereld, om de ééndimensionale blik van de gefocuste overlever, de werker, de vader, de presteerder, open te breken en vervolgens om te leren vertrouwen. Opnieuw.

Het is op zichzelf fascinerend dat er een belangrijke religieuze stroming in Jezus dagen in geen enkele hocuspocus gelooft. Het zijn rechtgeaarde serieuze joden maar dood is dood, zeggen ze. De geest sterft met het lichaam en engelen bestaan ook niet. Ik ben opgevoed in een traditie waarin het ondenkbaar was om zoiets nog geloof te noemen, maar hier is het. Het zijn volwaardige gesprekspartners van Jezus van Nazareth en lijken geaccepteerde religieuze leider. Jezus vindt overigens dat ze behoorlijk van het padje zijn, dat dan weer wel. Hij zegt dat de aanwezigheid achter deze werkelijkheid, datgene wat ik zoek als ik op mijn balkon sta of even ervaar tijdens zonsondergangen, zonsopgangen, op bergtoppen of juist in mooie gesprekken met mensen, dat die kracht zich voorstelt als de God van Abraham, Isaak en Jakob. Én zegt hij: die God is geen god van doden maar van levenden. Die godheid identificeert zich niet als hoeder van verteerde en gestorven zielen. Maar er is iets levends in, nu en in de toekomst. Onkruid vergaat niet, jij en ik ook niet. En er is meer in de kosmos dan ik kan bedenken of natuurkundig kan beschrijven. En dat elke ochtend inoefenen, dat besef, dat idee en dan niet om bang van te worden maar als instrument van de hoop en het vertrouwen en van verwondering, dat vooral.

Het zijn wat losse gedachten vanochtend. Morgen mijmeren we weer verder. Heb het goed vandaag.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95