Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Zaad tussen de distels, zaad op rotsachtige grond. Jezus probeert iets duidelijk te maken over zijn koninkrijk

Deel:

Van waardeloze tot en met vruchtbare grond. Door de permacultuur in haar achtertuin ging Janneke deze parabel begrijpen. Erik snapt hem trouwens ook.

De theologen uit ons panel – Janneke Burger en Erik Drenth – lezen vandaag Matteüs 13: 1 tot 7.

Maar er viel ook wat zaad in goede grond, en dat bracht vrucht voort.

Janneke:

Het geheim ligt in de bodem. Dat is de gedachte achter permacultuur. Planten, bloemen en bomen doen het goed, als je ze in de goede grond zet. Daarnaast is de omgeving van belang. Sommige planten versterken elkaar, andere verstikken elkaar juist. Zonder chemische mest of spitten in de grond moet je een eind kunnen komen om een gezonde bodem te bereiken. Eentje waar goede voedingsstoffen inzitten, waar veel dieren een plekje vinden en waar jouw (eetbare) planten goed kunnen groeien. Deze gedachten zijn belangrijk voor de toekomst van het klimaat en de schepping.

Ik weet niet zoveel van (grootschalige) landbouw, maar de afgelopen jaren zijn we wel intensief bezig geweest om in onze tuin op een meer ecologische manier te tuinieren. Dat hielp me om deze gelijkenis van Jezus te begrijpen.

Anders gaat het niet gebeuren

In eerste instantie vond ik dit verhaal vooral uitleggend. Hoe komt het dat sommige mensen wel geloven en anderen niet? Je moet blijkbaar de goede grond zijn, en anders gaat het niet gebeuren. Maar door mijn bezigheid in de tuin, en nadenken over permacultuur, las ik de tekst met nieuwe ogen. En ik dacht: maar Jezus ziet de grond anders.

Het is niet zo dat wij als mensen passief zijn, zoals een stuk land er niets aan kan doen wat voor grond het is of op welke locatie het ligt. Want er zit een oproep in dit verhaal: wees goede grond. We zijn dus eigenlijk grond en tuinier tegelijk.

Stel deze vragen, als je wilt bloeien

De gelijkenis stelt mij dus een aantal vragen: hoe zorg ik voor mijn eigen grond? Zorg ik wel voor genoeg diepgang, zodat het evangelie echt mijn ziel kan bereiken en daar kan groeien? Zorg ik wel voor genoeg zelfbescherming, of laat ik te veel mensen invloed op mij uitoefenen, zodat Jezus niet meer de plek krijgt die hem toekomt?

Zorg ik er wel voor dat er niet te veel is dat me afleidt, waardoor ik geen tijd en aandacht heb voor het goede dat God mij wil geven? Om te kunnen bloeien, om de vruchten van Gods goede boodschap te kunnen dragen, is het belangrijk jezelf deze vragen te stellen.

Als ik uit mijn raam kijk, zie ik het. De zinnia’s die zo fleurig bloeien, en de leeuwenbekjes die zo grappig opengaan. Maar ook de aardappels, die dit jaar een goed plekje hebben gevonden. De pompoenen die de hele tuin door wandelen, en de courgettes waar we van kunnen blijven plukken. Wat is een bloeiende schepping toch prachtig.

Hé, deze gelijkenis staat ook in Lucas en Marcus

Erik:

Deze gelijkenis heeft weinig uitleg nodig. Als je even doorleest krijg je die vanzelf opgedist. Voor wie de zondagsschool gemist heeft of vergeten is: het zaad is het woord van God, dat bij sommige mensen wel in een vruchtbare bodem valt en bij anderen niet. Dat is uit te werken tot een fijne oerprotestantse preek over Het Woord, maar dat is vaak genoeg gebeurd, dus dat doe ik niet.

Dit vind ik veel interessanter: deze gelijkenis staat in bijna dezelfde vorm in het evangelie van Marcus en het evangelie van Lucas. Omdat Lucas (hoofdstuk 8) en Matteüs beiden Marcus (hoofdstuk 4) als bron gebruiken, is het aannemelijk dat de oorspronkelijke versie daar te vinden is. Dan is het aardig om naar de verschillen te kijken, en die zijn eigenlijk minimaal, met één detailverschil: volgens Marcus gaat de gelijkenis over het koninkrijk van God, volgens Matteüs gaat het over het koninkrijk van de hemel.

De kernboodschap van Jezus

Koninkrijk van God, koninkrijk van de hemel, daarmee bedoelen Marcus en Matteüs hetzelfde, zeggen geleerden die er proefschriften over over hebben geschreven. Dat zal waar zijn. Dat de gelijkenis in beide evangeliën hetzelfde is, is daarvoor een aardig bewijs.

Het koninkrijk is misschien wel de kernboodschap waarmee Jezus over de aarde trok. Het is een plek waar God heerst, waar hij recht doet, waar de pijn van het bestaan verlicht is. Tweeduizend jaar christendom later is dat koninkrijk behoorlijk hemels geworden. De hel kan misschien een plek op aarde zijn, ons hemelconcept gaat over een plaats die vooral niet hier is.

Zo verhuisde Matteüs Gods koninkrijk naar de hemel

Dat Matteüs van Marcus’ koninkrijk van God het koninkrijk van de hemel maakt, is een eerste stap in het buiten deze wereld plaatsen van het koninkrijk van God. Mijn stelling is dat voor Jezus het koninkrijk van God in het hier en nu was. Ik denk dat het belangrijk is om te proberen te begrijpen wat de historische Jezus bedoelde toen hij over het Koninkrijk van God sprak.

Pas als je ziet dat het zijn bedoeling is om over het hier en nu te praten, valt het zaad niet tussen de distels, maar in vruchtbare aarde.

De vorige aflevering ging over Jezus die over het water liep (maar niet heus).


Janneke Burger is theoloog en hoofdredacteur van Jente Magazine

Erik Drenth is namens het CDA wethouder in Hoogezand-Sappemeer. Hij was een van de theologen van www.staatgeschreven.nl.

Geschreven door

theologenpanel

--:--