Tegenslag in je leven? Zo leerde Jurjen ermee om te gaan
Jurjen kreeg een herseninfarct waardoor zijn leven totaal veranderde. Wat zorgt er in zo’n situatie voor dat je weer hoop krijgt te midden van alle tegenslag? Jurjen geeft vijf adviezen die hem het meest hebben geholpen in de afgelopen jaren.
Heb je ooit iemand verloren? Is je hart door iemand gebroken? Heb je wel eens een natuurramp meegemaakt? Ben je vroeger gepest? Ooit een abortus gehad, of een miskraam, of worstel je met onvruchtbaarheid? Ken je iemand met dementie? Of ben je vertrouwd met zelfmoordgedachten? Grote kans dat je op minimaal een van deze vragen 'ja' kunt zeggen. Tegenslag discrimineert niet. Als je leeft, moet je dealen met moeilijke tijden.
Hoe gaan we om met tegenslag? Hoe worden we veerkrachtiger? Is dat te trainen? Dat soort vragen houden me bezig, sinds een herseninfarct mijn leven grotendeels verwoestte in december van 2017...
We vinden het moeilijk om met tegenslag in ons leven om te gaan. Laat staan om er samen met je partner doorheen te laveren; niet voor niets gaan hierdoor huwelijken kapot. Alle boeken en foldertjes kunnen je de theoretische stadia van rouw leren: boosheid, onderhandeling, ontkenning, depressie en uiteindelijk acceptatie, maar hoe werkt het in de praktijk?
Ik hoorde pas iemand zeggen: 'Trek minimaal vijf jaar uit om deze fasen van rouw te doorlopen.' Dan ben ik er dus nog niet, sterker nog, ik ben pas net over de helft.
Lees ook dit verhaal van Jurjen: Je bent geliefd… Ook als je niets meer kunt
Even een positief gevoel
Wat ik nodig heb, is hoop! Een pad dwars door de pijn en moeite heen. Ik zit tegenwoordig regelmatig te luisteren op YouTube naar van die motivational speakers. Van die gasten die vol energie vanaf een podium roepen: 'Je kunt opstaan uit deze ellende! En je kunt jezelf opnieuw uitvinden... Je kunt wel degelijk de pijn te boven komen.' Dat geeft me vaak toch weer even een positief gevoel... Ik kan nog dingen!
Als jij momenteel door moeilijke tijden gaat, dan ben ik denk ik wel dé man die weet hoe dat is... Ik ben maar even zo vrijmoedig om dat zo te stellen. Ik heb behoorlijk wat ellende en lijden voor mijn kiezen gekregen. Daarom heb ik een paar adviezen voor je. Van een ervaringsdeskundige, zeg maar.
Tips van de ervaringsdeskundige
1 Accepteer het
Veerkrachtige mensen weten: shit happens... Het lijden is deel van dit leven. Verschrikkelijke dingen gebeuren. Bij iedereen. Ook bij jou. De shiny foto's op Instagram lijken de norm tegenwoordig te zijn. Maar voor vrijwel alle mensen is dat masker niet hun echte leven. 'Ieder huisje heeft zijn kruisje', zei mijn moeder vroeger al relativerend tegen me. Door te accepteren dat dingen lastig zijn, er moeilijkheden zijn, en dat gewoon als een gegeven te zien, raak je minder snel gefrustreerd over jouw lot.
2 Kies wat jouw aandacht krijgt
Veerkrachtige mensen kiezen zorgvuldig waar ze hun aandacht op richten. Ze richten hun aandacht op de dingen waar ze wél invloed op hebben en accepteren de dingen waar ze geen invloed op hebben. Het gebed om kalmte van theoloog Reinold Niebuhr, dat ook wordt gebruikt door de Anonimous Alcoholics (AA), is diep en waar:
Heer, geef mij de rust
om te accepteren wat ik niet kan veranderen,
om de dingen te veranderen die ik wél kan veranderen
en de wijsheid om het verschil te kennen.
3 Wat kun je wel doen?
Toen ik jong was verslond ik The Seven Habits of Highly Effective People van Stephen Covey. Hij zei eigenlijk net zoiets als wat het gebed om kalmte ons leert. Hij verwoordt het zo: richt je op je ‘cirkel van invloed’. Je ‘cirkel van invloed’ bestaat dingen die binnen je invloedssfeer liggen, waar jij direct iets aan kunt veranderen. Tegenover die cirkel ligt de ‘cirkel van betrokkenheid’. Dit zijn de dingen die je misschien wel raken, maar waar je geen invloed op hebt.
Covey adviseert je om je niet te laten neerdrukken door de dingen waar je toch geen invloed op hebt. Maar je te richten op de vraag: wat kun je wel doen? Dat is een veel constructievere vraag. Ik kon bijvoorbeeld echt vastlopen in de waarom-vraag over het lijden in mijn leven. Waarom gebeurde dit mij nou weer? Maar die vraag hielp me niet verder. Ik heb geleerd om mezelf af te vragen: Oké, dit overkomt mij, wat nu? Wat is mijn reactie hierop of mijn volgende stap?
4 Verlies niet wat je hebt
Negatieve emoties blijven hangen als klittenband. En positieve gedachten glijden vaak makkelijk van ons af. Dat schijnt een evolutionair overblijfsel te zijn. Als er gevaar dreigde kon dat je leven kosten. Dus: better safe than sorry: je kunt maar beter voorbereid zijn op het meest negatieve. Vandaar dat we bij negatieve dingen altijd meteen 'aan' gaan en bij positieve dingen vaak een stuk vergeetachtiger zijn. Onze focus op stress en dreiging zijn vaak allesoverheersend. Daarom heb ik moeten leren: verlies niet wat je (nog) hebt aan wat al je verloren bent. Dat is even een doordenker. Ik heb bijvoorbeeld drie kinderen om voor te leven. Hun wil ik een zo normaal mogelijk leven geven. Het helpt mij om elke keer stil te staan bij wat ik nog wel heb, om dagelijks voor mezelf drie goede dingen te bedenken die gebeurd zijn. Dankbaarheid oefenen.
5 Helpt het of beschadigt het?
Tot slot wil ik een vraag met je delen, die mij helpt bij alles wat ik doe. Het is de vraag: helpt het me of beschadigt het me? Helpt het me om terug te gaan naar die foto's van 'toen het nog normaal was’? Of word ik er alleen maar somberder van? Deze simpele vraag kan een enorme impact hebben op je leven. Heb je echt dat extra glas wijn nodig? De manier waarop je denkt, voelt of handelt, helpt dit jou of niet?
Deze vijf tips zijn geen rocket science. Maar bevind jij je ook in een situatie waardoor je niet meer terug kan naar hoe het vroeger was, kijk hier dan nog eens naar. Misschien helpt het jou ook om de dingen in je leven een plek te geven.
Geschreven door
Jurjen van Houwelingen
