Ga naar submenu Ga naar zoekveld

The Lion King: Er werd een enorme bak met christelijke symboliek over me uitgestort

Jaap-Harm had lage verwachtingen van The Lion King. Het verhaal en de symboliek van de remake van deze klassieker bliezen hem echter van zijn stoel. "Een weergaloos verhaal met overweldigend beeld en geluid."

Deel:

Als kind ben ik niet opgegroeid met tv en computer. De bioscoop was al helemaal geen plaats waar ik kwam. Ik kan me dus niet voorstellen dat ik de film ‘The Lion King’ uit 1994 gezien heb. Toch kon ik in aanloop naar het kijken van de remake die nu in bioscoop draait verschillende scènes weer zo voor ogen halen. Vreemd. Heb ik dan de stripverhaalversie - die altijd verscheen in Donald Duck - me zo eigen gemaakt dat ik de bewegende beelden voor me zag? Of was het de soundtrack met liedjes van Elton John - die mijn broer had en die we veel draaiden - die me dicht bij het origineel brachten?

Ik kan het niet meer precies terughalen, maar de grote lijnen van het verhaal waren we me in ieder geval helder. De liedjes kan ik daarbij grotendeels woordelijk meezingen. Het zorgde ervoor dat ik weinig zin had de bioscoop in te gaan voor een verhaal dat ik al kende. Wat kon het te bieden hebben, behalve dan een slimme manier van Disney om onze hang naar nostalgie te gelde te maken? 

Verhalen waar ik in geloof

Hoe anders was het toen de film begon en ik me vanaf de eerste seconde meegesleept voelde in een weergaloos verhaal met overweldigende beelden en geluid. Met als kloppend hart diezelfde liedjes van 25 jaar geleden, die nog helemaal niets aan kracht hebben ingeboet. Dit is precies waarom ik zo graag films kijk. Vaak is het leuk, soms is het goed en heel af en toe grijpt het je zo, dat alle kritische distantie zinloos is en je onderdeel wordt van wat er op het scherm voor je gebeurt.

Ik zou het kunnen afdoen als sentimentaliteit. Een leeuwenwelpje dat zijn vader verliest. De kringloop van het leven. Hakuna Matata als levensmotto. De verliefdheid tussen Simba en Nala. Al die dieren die buigen voor hun machtige leeuwenkoning. De flauwe humor van Timon en Pumba. Een remake van een tekenfilm die een musical is. Moet ik - man van 35 die probeert films van een afgewogen oordeel te voorzien - daar niet hooghartig de neus voor ophalen? Kiezen voor de ‘haute cuisine’ van de cinema in plaats van deze ‘music for the millions’? Nee, nee, nee! Dit zijn de goede verhalen waar ik in geloof. Ze raken me en laten me reflecteren op het Grote Verhaal waar ik zelf onderdeel van uitmaak. Ze geven me hoop dat ik op het goede spoor zit en de moed mijn weg voort te zetten.

Naïef welpje 

Voor wie het verhaal niet kent of bij wie het weggezakt is: ergens in Afrika regeert leeuwenkoning Mufasa liefdevol zijn koninkrijk. De dieren leven in vrede met elkaar. Zoon Simba is zijn troonopvolger en zijn broer Scar is zijn concurrent. En die laatste maakt dankbaar gebruik van de naïviteit van het jonge welpje. Hij wakkert zijn nieuwsgierigheid aan naar plekken waar hij beter niet kan komen, zoals het Olifantenkerkhof. Daar wonen de hyena’s en Mufasa kan slechts ternauwernood zijn zoon redden van hun hongerige tanden.

Een tweede plan van Scar is nog geslepener. Hij lokt Simba een grote kloof in en laat tegelijkertijd de hyena’s een groep gnoes opjagen, die met donderend geraas op Simba afkomen. Opnieuw weet Mufasa zijn zoon te redden, maar deze keer overleeft hij het zelf niet. Met de moed der wanhoop weet hij nog wel omhoog te klimmen, maar uit het zicht van Simba duwt Scar zijn oudere broer terug de kloof in, waar deze verpletterd wordt door de nog altijd voortrazende gnoes.

Door schuldgevoel overladen – daarin bevestigd door Scar – vlucht Simba weg van zijn familie. Onder leiding van Scar vervalt het eerder florerende koninkrijk tot een doodse woestijn, waar het recht van de sterkste geldt. De kringloop van het leven wordt de neerwaartse spiraal van de dood.

Enorme bak christelijke symboliek

De liedjes blijven zoals gezegd ijzersterk. De digitale animatie is prachtig. De ogen, de veren, de vachten, de luchten, het water. Het maakt niet uit wat, het is allemaal even haarscherp en gedetailleerd. Sterke liedjes hebben we eerder gehoord en indrukwekkende animatie hebben we eerder gezien. The Lion King beklijft wat mij betreft door het verhaal.

Over het origineel werd in sommige delen van christelijk Nederland waarschuwend gesproken, kan ik me herinneren. Het zou New Age zijn of occult. Een film om je verre van te houden. Ik had juist het gevoel dat er een enorme bak met christelijke symboliek over me werd uitgestort. Een paradijs met een sluwe tegenstander die een verboden vrucht verlokkelijk laat lijken. Een zondeval. De intrede van de dood. Het hopen op een verlosser. Een zoon die niet dood is, maar leeft. De Geest die aanspoort als de hemel opengaat, in een nieuw - voor deze film geschreven - liedje van Beyoncé. Een tegenstander die in de diepste krochten vol vuur en rook verslagen wordt.

Grootsheid van de schepping

Uiteraard is het allemaal ‘in the eye of the beholder’ en zou je wat af kunnen dingen op de potpourri die ervan gemaakt is. De chronologie die het Bijbelse verhaal biedt, is soms ver te zoeken. Prima om die mitsen en maren te benoemen, al overvraag je dan wellicht het medium. Het is een film en geen Bijbelstudie.

Sommigen zullen de wonderen van de natuur of Moeder Aarde en de kracht van eeuwenoude rituelen ervaren, als ze zien hoe de net geboren Simba wordt voorgesteld aan het dierenrijk. Voor mij voelde het alsof ik deel uitmaakte van een psalm waarin de grootsheid van de schepping en haar Schepper wordt bezongen. ‘Why should the devil have all the good movies?’

Ga hem kijken die film. Met je vrienden, met je familie. Geniet van alles wat het te bieden heeft en praat erover na. Welk verhaal hoor jij erin terug? En: hoe kan ik - trouw aan dat verhaal - mijn plek in deze wereld innemen? 

The Lion King | Regie: Jon Favreau | Met de stemmen van: Donald Glover, Seth Rogen, Chiwetel Ejiofor, Beyoncé Knowles, e.a. 

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Geschreven door

Jaap-Harm de Jong

--:--