Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Turn or burn: bekeer je en anders zul je branden in de hel? Is dat ‘goed nieuws’?

Jurjen worstelt met het idee van de hel en merkt dat hoe langer hij erover nadenkt, hoe meer vragen hij erover krijgt. Wat heeft dit te maken met de blijde boodschap van het christendom?

Deel:

Oké. Ik ga mijn vingers maar eens branden aan een van de lastigere vragen uit het christelijk geloof. Voor veel mensen althans. Het is de vraag: 'Wat als ik niet geloof, ga ik dan naar de hel?’ En daar hangt meteen de vraag aan vast: Wat is de hel eigenlijk?

Eeuwig branden

Ik ben opgegroeid met een vrij traditioneel beeld van de hel. Dat kwam ongeveer op het volgende neer: we zijn allemaal intens slecht en verdorven en stevenen allemaal af op een eeuwige straf in de hel. Gelukkig kwam Jezus. Hij ging voor ons aan een kruis hangen en daarmee droeg hij de straf die wij eigenlijk verdiend hadden. Als je dat gelooft, mag je naar de hemel. Zo niet, dan zul je branden in de hel. En niet voor even, maar voor eeuwig.

Opvallend vind ik het dat Jezus het nauwelijks over de hel heeft. En al helemaal over het beeld wat wij ervan gemaakt hebben als christenen in de loop der eeuwen. Jezus heeft het op zijn best over de Gehenna, wat in die tijd een afvalplek was buiten de stad. En toch lijkt het voor veel christenen een heel groot ding te zijn. Toen ik jaren geleden in de Verenigde Staten was, zagen we een bumpersticker die toen al indruk op mij maakte (vandaar dat ik het ook nog weet, ondanks mijn hersenletsel). 'Turn or Burn' stond er in dreigende gotische letters op de sticker. Bekeer je of anders zul je branden in de hel...

Dat is nog eens goed nieuws, dacht ik …

Hoopvoller verhaal?

Maar dit 'evangelie' roept nogal wat vragen op. Want hoe werkt dit dan? Dus wat ik belijd of geloof, bepaalt waar ik de eeuwigheid ga doorbrengen? Dat klinkt niet echt liefdevol. Ik bedoel, hoe zit dat dan met mijn ongelovige vrienden? Die mogen voor eeuwig branden puur omdat ze in dit korte leventje dat we leiden niet het juiste geloofden? Is dat liefde? Of al die andere religies op aarde? Hoe zit het daarmee? Dan wordt je eeuwige bestemming dus grotendeels bepaald door het gezin, de cultuur of het land waarin je bent geboren? Daarbij realiseer ik me dus ook dat als ik in India geboren was, ik waarschijnlijk hindoe was geweest en als ik in het Midden-Oosten was geboren, was ik nu moslim geweest. Als God liefde is, dan moet er toch iets hoopvollers te vertellen zijn?

Gelukkig kwam ik er ook achter dat er zeker een veel hoopvoller verhaal achter het christelijk geloof zit dan het geloof uit mijn kinderjaren. Ik ging langzaam zien - en ben nog steeds volop in die ontdekking bezig - dat Jezus kwam laten zien hoe liefdevol God is. En dat Hij iedereen uitnodigt aan een groot feestmaal. Ik kwam tot de ontdekking dat de hel veel meer iets is wat we vooral zelf creëren. Er zijn verhalen en gruwelijkheden die mensen overkomen die behoorlijk in de buurt komen van mijn beeld van de hel.

C.S. Lewis schijnt ooit een keer gezegd te hebben dat de hel vanbinnen op slot zit, niet vanbuiten. Het lijkt dus meer een plek te zijn voor mensen die simpelweg niet bij God willen zijn. Die zo'n afkeer hebben van alles wat met Zijn liefde te maken heeft dat ze er uit vrije wil naartoe gaan.

Nog een rondje

Dat klinkt voor mij al iets overtuigender dan het oude turn or burn-dogma. Is de hel dan echt een plek? Een fysieke plek waar mensen kunnen zijn? Daarover durf ik eigenlijk niets te zeggen. Ik heb geen idee. Wat ik wel weet, is dat God de ultieme liefde is. En dat we allemaal welkom zullen zijn in Zijn liefde.

Maar, hoor ik mijzelf er alweer tegenin brengen: En Hitler dan? Die zal toch zeker wel gestraft worden tot in eeuwigheid? Want laten we wel wezen: er zijn matig slechte mensen (zoals ik) en écht slechte mensen (zoals Hitler). Er zal toch wel een passende straf zijn voor hen?

Opnieuw moet ik daarin eerlijk zijn: Ik weet het niet. Ik heb geen idee hoe God dat zal doen. Misschien krijgen slechte mensen wel een nieuwe kans op aarde om het nog een keer over te doen. Blijkt reïncarnatie toch waar te zijn. Dat vind ik ergens ook nog wel een aannemelijk scenario. Dat je bij de hemelpoort komt en dat God dan zegt: ‘Ja sorry hoor, maar dat leven sloeg echt helemaal nergens op. Doe jij nog maar een rondje’. Even opnieuw proberen. Kijken of het dan beter gaat. Ik geloof niet meer dat iedereen die niet in Jezus gelooft voor eeuwig gemarteld zal worden in een 'hel'.

Ik hoef het niet precies te weten

Maar hoe ga je dan om met de nogal exclusieve Bijbelteksten van Jezus, waarin hij zegt dat ‘een ieder die in mij gelooft, zal niet verloren gaan maar eeuwig leven hebben? Hoe moet ik dat zien dan? Dat lijkt toch wel weer behoorlijk exclusief. En het ‘verloren gaan’ of ‘eeuwig leven hebben’ zijn toch ook niet mis te verstane woorden?

Tijdens mijn studententijd - toen ik alle antwoorden nog had op alle vragen - zei ik altijd: 'God geeft een geschenk: eeuwig leven in Christus Jezus' (Romeinen 6:23, ik had hem zelfs gememoriseerd en ken hem nog). Kennelijk kan het geschenk van eeuwig leven je ook níet gegeven worden. Dan betekent ‘de hel’ dat je simpelweg stopt met bestaan. Niet een bewuste marteling voor eeuwig; het is gewoon afgelopen voor je. Dat vond ik toen wel aannemelijk klinken.

Nu weet ik dat allemaal wat minder zeker. Ik weet eigenlijk helemaal niets. Wat ik wel weet: ik geloof dat de liefde van Jezus en van God zoveel groter is dan we ons kunnen indenken. Dat we ons daarover tot in eeuwigheid zullen verwonderen. En ik hoef het gelukkig ook allemaal niet precies te weten. Ik mag gewoon vertrouwen op Zijn liefde. Dat het goed zal komen. Hoe en voor wie allemaal wel of niet, is aan God. De God die liefde is, die het allemaal weet. Dat kan op zo’n moment best bevrijdend zijn.

 

Wil je meer hierover lezen? Reinier Sonneveld heeft hierover nagedacht in zijn boek Gids van de Laatste dagen. Hier schrijft hij erover.

Geschreven door

Jurjen van Houwelingen

--:--