Kom van dat cruiseschip – de les van U2

Een concert van U2, een goede film en een gesprek met een hulpverlener: soms passen de puzzelstukjes naadloos in elkaar. Marieta maakt de balans op van haar weekend.   

Het blijft een bijzondere gewaarwording: bij het horen van de eerste klanken van Pride van U2 ben ik weer die puber op dat schoolfeest waar ze zich eigenlijk geen houding wist te geven. Bij Beautiful Day denk ik meteen terug aan die ene bruiloft waarop dat nummer klonk en bij Acrobat ga ik weer even terug in de tijd dat ik klaar was met de kerk. Liedjes die linken aan je leven.

Ik heb er al eerder over geschreven, maar U2 reist al lange tijd met me mee en bleek elke keer weer een goede metgezel, vooral in tijden dat het leven even niet zo vriendelijk was. Dus toen ik iemand onlangs uitlegde waarom ik toch weer naar U2 ging, legde ik uit dat ik veel aan de band had gehad in het verleden. Maar het was wel meer sentiment dan actualiteit waardoor ik weer concertkaartjes kocht; muzikaal haalt U2 immers niet meer het oude niveau, om maar niet te praten over allerlei bedenkelijke belastingconstructies. Helden van vroeger die hun glans zijn verloren: what’s new?

Hoopvol en schrijnend

Dat was toch een beetje te kort door de bocht. Gisteravond in een stomende Ziggo Dome speelde de band Summer of Love: een nieuw nummer dat raakte aan de film die ik een dag ervoor had gezien. Een film die hoopvol en schrijnend tegelijk was. Een film die je moet zien, maar die je wellicht niet als eerste zou uitkiezen.

Rafaël is het waargebeurde liefdesverhaal van een Nederlandse vrouw en een Tunesische man die hun kindje in veiligheid willen laten opgroeien. Bijna twee uur heb ik met ze meegeleefd, heb ik me ondergedompeld in het verhaal van een man die wordt aangeduid met termen als economische vluchteling en in verband wordt gebracht met woorden als problematiek, crisis en tsunami. In beeld gebracht in een ongelofelijk goede film van Ben Sombogaart.

Veilig op het cruiseschip

Ik weet niet of ik uit mezelf naar deze film was gegaan. Want ik weet niet zo goed wat ik ermee aanmoet, met zoveel ellende, met de berichtgeving over kamp Moria. Ik merk dat ik me graag terugtrek in mijn eigen gezin, mijn eigen werk. Genoeg problemen op microniveau. Precies dat werd zo treffend verbeeld op de immense schermen tijdens het U2-concert. In de blauwe zee dobberden het cruiseschip en de afgeladen vluchtelingenboot naast elkaar.

Oh and when all is lost
When all is lost we find out what remains
Oh the same oceans crossed
For some it’s pleasure, for some it’s pain

Ik heb de luxe dat ik me veilig kan terugtrekken op m’n cruiseschip en ervoor kan kiezen om het vluchtelingenbootje te omzeilen, waardoor ik mijn eigen schijnbare vredigheid handhaaf.

Moeilijkheden aangaan

Bono doorbrak tijdens het concert even dat Westerse luxedenken. Dat gebeurde een dag eerder ook, tijdens de film, maar tijdens de inleiding van Rob Timmerman, die na een burn-out besloot daadwerkelijk hulp te gaan verlenen in die gebieden. Hij vertelde dat hij het deed ‘omdat er ook mensen voor mij waren die mij hebben geholpen tijdens mijn burn-out’.

When all is lost we find out what remains 

Ik heb zelf genoeg meegemaakt om te weten dat negeren een kwalijke levenshouding is die je – als je niet oppast – je isoleert in de suite van je eigen gelijk. Dat het cruiseschip met al z’n luxe een eenzame plek wordt als je verbinding met anderen mist.
Moeilijkheden aangaan en daarin je eigen weg zoeken, zorgt voor een zinvoller en rijker leven. De ander zien, erkennen en zo waardigheid geven is je basistaak als mens. Daar moest ik even aan herinnerd worden. Door Rob, door Rafaël en door Bono.

De film Rafaël draait vanaf donderdag 11 oktober in de Nederlandse bioscopen.