Ga naar submenu Ga naar zoekveld

‘Ik wil eigenlijk niet leven’

Ze staken de kop op tijdens haar tienertijd: zelfmoordgedachten. En nog steeds achtervolgen ze haar regelmatig. Toch blijft ze doorgaan: ‘Het leven is een ingewikkelde chaos, maar vol van betekenisvolle punten.’

Deel:

Forse toename zelfdodingen onder jongeren‘, kopte de NOS afgelopen zomer. Het bericht bleef me bij. Zelfmoord, een thema waarover nog nooit iemand een gesprek over begon en waar ik zelf ook nooit zomaar over sprak. Afgezien dan van de momenten waarop sterren uit het leven stappen, want wat heeft deze dood al veel inspirerende mensen opgeslokt. Joost Zwagerman, Robin Williams, Chester Bennington, Misty Upham, Ernest Hemingway, Vincent van Gogh, Virginia Woolf. Mensen die een onuitwisbare indruk hebben achtergelaten bij een heel breed publiek en wier zelfmoord soms uitgebreid in de media kwam.

Voor mij is het natuurlijk een ver-van-mijn-bed-show. Zo doe ik het in ieder geval graag en bijna al onbewust voorkomen. Een collega kwam vorig jaar april met het nieuws over de zelfmoord van dj Avicii. Ik reageerde verbouwereerd: ‘Wat erg dat je er zó doorheen kunt zitten.” Na een korte stilte gingen we weer snel over tot de orde van de dag. Had mijn collega gemerkt dat ik vermoeiend jaloers was op Avicii? Omdat de rat race voor hem over was? Dat ik er zo diep doorheen zat dat ik zelf overal destructieve kansen zag?

Alle logica wordt overstemd

Soms slaat het zomaar weer toe. Blinde paniek. Geen reële mogelijkheden meer om het gevoel te ontlopen. Op zulke momenten zoek ik koortsachtig naar schuilplaatsen, waar ik even op adem kan komen en mijn tranen kan laten lopen. Een lege gang, een toilethokje, het dunbevolkte einde van de bushalte. Onlangs – terwijl ik naarstig op zoek ben naar een plek in de luwte- lette ik even niet op het verkeer. Ik werd opgeschrikt door het getoeter van een auto.
Stop, dacht ik, wat is dit voor een idioot vluchtgedrag? Dit moet over zijn. Maar daar is het weer. Teleurgesteld en angstig besef ik dat de ratio ver te zoeken is. Nee, dat kan niet, ik móét bij de les blijven. Ik probeer mijn verstand aan te spreken. Dit veroorzaakt alleen nog meer paniek, want gevoel en argumenten zijn niet congruent. Stress lijkt in mijn hoofd te gillen en alle logica te overstemmen. Ik weet mezelf enigszins tot de orde te roepen. Wat uitmondt in een wazig gevoel van verantwoordelijkheid vermengt met een allesomvattende dufheid.
Waar zoek je het, als je stiekem nooit meer gevonden wilt worden?

Existentiële somberheid

In mijn tienertijd overviel me het besef voor het eerst; ik vind het leven echt verschrikkelijk. Uiteindelijk heb ik er in mijn studententijd halfhartig advies over gevraagd bij de studentenpsycholoog. Na een aantal gesprekken kwam het hoge woord eruit: ik wil niet leven.

De psycholoog reageerde enigszins laconiek; iedereen heeft weleens nagedacht heeft over het nemen van zijn of haar eigen leven. Hoe zou dat gaan, wat zou ik doen? Ik had werkelijk geen idee dat ik niet de enige was die met een zeurend stemmetje in haar hoofd rondliep.

Toch hoor ik er niet snel iemand over. Je zou maar bekend staan als tikkende tijdbom. Dat zorgt ongetwijfeld niet voor heel constructieve vriendschappen. Met anderen erover praten gaat sowieso altijd moeizaam. Het kaliber gevoelens waar het over gaat, is ook onmogelijk onder woorden te brengen. Woorden doen geen recht aan zo’n existentiële somberheid die je gedachten en belevingswereld volledig zwart lijkt te kleuren.

En bedankt, Jezus

Als je al eerlijk durft te zijn, voel je je verplicht om het als christen meteen in een soort getuigenis te gieten. Want hoe kan je dood willen, als je Jezus kent – de bron van Levend Water? In mijn kerk kreeg ik vrijwel elke zondag dezelfde kernboodschap te horen: Jezus heeft zijn leven voor dat van jou gegeven. Daar moest ik dan ontroerd van raken. Ik dacht eerder ‘en bedankt, Jezus’. If life’s a gift, then who’s to blame.

Toch ben ik in de loop der jaren meer perspectief gaan zien. Is het leven zinvol? Ja. Misschien niet altijd voor jezelf, maar sowieso voor de mensen om je heen. Het heeft wel degelijk zin dat je door blijft modderen. Het leven is een ingewikkelde chaos, maar vol van betekenisvolle punten.

Ik blijf absoluut doorgaan

Ben ik dankbaar voor mijn leven? Nou, niet per definitie. Blijf ik doorgaan? Absoluut. Er zijn drastische opties, anders dan de dood. Als ik mentaal uitgeput of gewond ben en het roer om moet, dan laat ik een stressfactor sneuvelen. Ik speel geen paniekvoetbal, maar ik dood excessieve stress en ongezonde relaties die me richting het randje stuwen. En ik spreek het uit naar Jezus. Jezus, die zelf zo wanhopig was dat hij tranen van bloed huilde. Jezus, die niet zomaar het leven heeft gedumpt bij ons, maar die er zelf ook weer deel van uit ging maken. Zodat wij in Hem kunnen leven, bewegen en zijn (Handelingen 17:28). In Hem vind ik zin.

Geen zin in het leven, wel een zinvol leven. Dus ga ik door. Ondanks de schreeuwende vragen die ik soms heb. En zelfs als ik te moe ben om ze nog in woorden te gieten. Rainer Maria Rilke schreef de krachtige tekst:

Be patient toward all that is unsolved in your heart and try to love the questions themselves, like locked rooms and like books that are now written in a very foreign tongue. Do not now seek the answers, which cannot be given you because you would not be able to live them. And the point is, to live everything. Live the questions now. Perhaps you will then gradually, without noticing it, live along some distant day into the answer.

Wil je met iemand hierover doorpraten? Bel dan 0900-113 of ga naar 113.nl. Daar zitten dag en nacht mensen klaar die met je willen praten over je zelfmoordgedachten. Maar je kunt ook met hen bellen of contact opnemen als je je zorgen maakt om iemand anders.

De naam van deze schrijver is bij de redactie bekend. 

--:--